Trong hành trình tìm hiểu về bia thủ công, chắc hẳn bạn đã nghe nhiều về dòng bia IPA (hay còn gọi là India Pale Ale) thế nhưng bạn chắc mình hiểu rõ thuật ngữ này rồi chứ? Và điểm khác biệt của nó so với các loại bia thủ công khác là gì?
Trên thực tế, dòng bia IPA đã được hình thành từ khoảng những năm 1800 và ngày càng trở nên đa dạng. Để tránh gây buồn ngủ, chúng ta sẽ tạm bỏ qua chiều dài lịch sử và tập trung vào hiện tại để tìm một định nghĩa bia thủ công thỏa đáng cho IPA.
IPA (India Pale Ale) là gì?
Điều đầu tiên chúng tôi phải thanh minh là: IPA (India Pale Ale) không đến từ Ấn Độ. Những mẻ IPA được ủ lần đầu tiên ở Anh vào đầu năm 1800. Tuy nhiên, trong khoảng thời gian đó, Đế quốc Anh tiến hành đô hộ Ấn Độ, và quân thực dân muốn cảm nhận hương vị quê nhà ngay tại đất nước mới mà không cần phải tốn công vận chuyển và bảo quản bia.
Vậy thức uống nào ở tiểu lục địa Ấn Độ có thể phù hợp với hương vị Anh Quốc? Thế là IPA ra đời, với sự bùng nổ của thành phần hoa bia ban đầu chỉ để bảo quản trong điều kiện khí hậu mới.
Không dừng lại ở đó, theo giải thích của trang web bia thủ công Hooked on Hops, hoa bia còn được thêm vào để tạo sự cân bằng giữa vị ngọt trong trái cây lên men, sau nữa tạo vị đắng và trong nhiều trường hợp, mang đến vị cam chanh trong bia thủ công.
India Pale Ale có gì khác biệt so với pale ale?
Pale ale được xem là người anh trai của India Pale Ale, có lịch sử dài hơn IPA tới khoảng 100 năm. Theo tờ Vinepair, Pale Ale đặc trưng bởi nguyên liệu mạch nha rang (coke-roasted malt). Với cách rang này, mạch nha thành phẩm mang đến màu sắc nhạt hơn cũng như hương vị nhẹ và dễ uống cho bia pale ale.
Với dòng IPA, như đã nói, hoa bia là thành phần chính. Do đó bia sẽ mang vị đắng đặc trưng và hương hoa quả điều chế trong thời gian ủ bia. Tóm lại, khác biệt rõ ràng giữa IPA và pale ale chính là thành phần hoa bia được thêm vào trong cách chế biến.
IPA có vị như thế nào?
Một ly bia IPA truyền thống được điều chế với nguyên liệu phổ biến là hoa bia Cascade mang đến vị cam chanh đặc trưng. Theo như những người sản xuất bia lành nghề, hầu hết loại bia IPA sẽ có màu vàng pha hổ phách với vị hoa bia mạnh và đặc biệt kết hợp nhiều hương trái cây cộng hưởng. Với hương vị, mặc dù có rất nhiều dòng IPA được điều chế khác nhau nhưng vẫn thường đi theo một công thức “ngầm” với vị ngọt vừa đủ trong mạch nha giúp cân bằng vị đắng của hoa bia.
Tuy nhiên, IPA không thật sự đắng hơn các loại bia phổ thông mà được xem là dòng bia đa năng vì mức độ thử nghiệm của các nhà nấu bia trong việc lựa chọn hoa bia thành phần. Ví dụ ở Mỹ, bia IPA vùng bờ biển phía Tây sẽ có vị khô, nặng mùi hoa bia trong khi ở vùng bờ biển phía Đông, bia IPA của New England lại nổi tiếng với nhiều vị mạch nha và ẩm ướt hơn.
Body và các chỉ số của IPA
Với bước đầu tìm hiểu về bia thủ công, bạn luôn phải thuộc nằm lòng hai chỉ số bia là ABV và IBU. ABV (alcohol by volume) có nghĩa là nồng độ cồn của bia, với các dòng bia phổ thông như Heineken hay Tiger chỉ số này thường dao động ở mức 5%. IBU (International Bitterness Units) hay còn gọi là chỉ số độ đắng cho biết độ đắng trong bia và thường được đánh giá theo thang đo 100, càng gần với con số 100 thì độ đắng trong bia càng cao.
Hầu hết các loại bia IPA, từ loại nhẹ cho đến nặng đô đều có chỉ số ABV dao động chỉ ở mức 5.5-7.5%. Tuy nhiên, với các dòng bia như Double IPA, thường được biết đến với tên Imperial IPA hay thậm chí Triple IPA sẽ có nồng độ cồn cao hơn rất nhiều.
Về chỉ số độ đắng (IBU), trong khi các dòng bia như Heineken hay Tiger có độ đắng rất thấp, thường chỉ ở mức 0-6 thì dòng IPA lại mang độ đắng khá cao do tính chất từ thành phần hoa bia với mức độ đắng từ 40-60 IBU.
Cuối cùng, khi nói về body của bia, nghĩa là chúng ta đang đề cập đến chất nền hay độ đậm đặc của bia. Hầu hết các loại larger phổ biến như Tiger, Bia 333 Việt Nam thường được xếp vào hạng “body nhẹ”. Với IPA, dòng bia này được biết đến với hạng body trung bình, mang đến hương vị đủ đầy, có nhiều vị bia và bông xốp hơn so với các dòng bia phổ thông.
Chỉ số cần nhớ
IBU: 40-60/100
ABV: 5.5-7.5% | Body trung bình
Những loại IPA phải thử ở Thành phố Hồ Chí Minh
Electric IPA – Tê Tê Beer
Tê Tê Beer có thể nói là dòng bia dễ uống nhất cũng như mang nhiều vị cam chanh và trái cây nhiệt đới sẽ mang đến một khởi đầu khá nhẹ nhàng cho những người bước đầu tìm hiểu về bia thủ công ở Việt Nam.
ABV: 5.8% | IBUs: 45/100
Mango IPA – LAC Brewing Co.
Với độ IBU nhẹ, Mango IPA có lẽ chính là cái tên cho những ai muốn thưởng thức hương vị hoa bia đặc trưng trong dòng IPA nhưng với nồng độ cồn cao. Cái tên của loại bia này nói lên tất cả, hương vị ở đây mang sắc ngọt của xoài trung hòa với vị đắng nguyên thủy trong hoa bia mang đến cảm giác mạnh khi uống.
ABV: 6.1% | IBU: 45/100
Jasmine IPA – Pasteur Street Brewing Co.
Jasmine IPA được xem là loại bia ‘đắt hàng’ nhất của Pasteur Street Brewing Co. với sự cân bằng giữa vị cam chanh trong hoa bia và vị hoa nhài của Việt Nam.
ABV: 6.5% | IBU: 50/100
Far East IPA – East West Brewing Brewing Company
Loại bia với body đậm đặc, màu cam sáng được thêm vào vị chanh, bưởi, hương cam quýt và gỗ thông mang đậm hơi thở của vùng Viễn Đông như chính cái tên của loại bia này – Far East IPA.
ABV: 6.7% | IBU: 54/100
Bia Xấu Mà Chảnh (Ugly But Vain) IPA – BiaCraft Artisan Ales
Hương vị nhiệt đới thổi bùng trong ly bia Xấu Mà Chảnh (Ugly But Vain) IPA với vị nho và chanh dây cân bằng cùng vị đắng của hoa bia.
ABV: 6.5% | IBU: 64/100
Rooster IPA – Rooster Beers
Rooster IPA mang hương của hoa bia Mosaic, Amarillo và Citra, “ những loại hoa bia thân thiện nhất của quá trình ủ bia” và kết thúc với vị trái cây nơi cuống họng. ABV: 7% | IBU: 60/100
Heart of Darkness Brewery – Kurtz’s Insane IPA
Loại bia nặng và đắng nhất của dòng IPA với vị thông và bưởi cùng với sự kết hợp của 7 loại hoa bia khác nhau mang đến cho bạn sự bùng nổ từ hương vị cho đến cảm xúc. Đây chính là loại bia phải thử cho những ai yêu thích trải nghiệm mới lạ.
ABV: 7.1% | IBU: 102/100
Xem thêm:
[Bài viết] ‘Mổ xẻ’ món lạ Jonah Falcondog Foursome của BiaCraft
[Bài viết] Khám phá Sake Central Saigon cùng nhà thiết kế Sean Dix