MV “của chồng công vợ” cộp mác Nodey và Suboi mang tên Đôi Khi ra mắt vào tháng 10/2020, đánh dấu sự trở lại của cả hai với một sản phẩm âm nhạc nghiêm túc và chỉn chu. Đây là track thứ 10 trong album đầu tay ":- )" của Nodey, được phát hành vào ngày 23/10/2020.
Để có được một MV mãn nhãn và đã tai đến vậy, chắc hẳn nhiều người cũng đã tự đặt câu hỏi rằng “Không biết những người tham gia vào ekip sản xuất là ai?” hay “Làm thế nào để chúng ta được thưởng thức một sản phẩm mang đậm hơi thở Việt Nam đương đại đến vậy?”.
Cùng xem những người đã góp phần tạo nên sự thành công của Đôi Khi là ai nhé.
Anh Phi (Cako) - Đạo diễn/Nhà sản xuất âm nhạc
Trần Anh Phi (biệt danh là Cako) là người Pháp gốc Việt, hiện anh đang sinh sống và làm việc tại Sài Gòn. Anh đã từng thử sức với rất nhiều vị trí trong lĩnh vực thiết kế và sáng tạo, chịu trách nhiệm nội dung, quản lý truyền thông cho kênh âm nhạc cũng như chỉ đạo nghệ thuật. Anh cũng là một trong 5 người sáng lập Gãy Collective - một cộng đồng chơi nhạc tại Sài Gòn.
Anh Phi đã gặp Nodey như thế nào? Hai người đã từng hợp tác với nhau ở các dự án khác ngoài Đôi Khi chưa?
Tôi gặp Nodey ở Việt Nam vài năm trước. Điểm kết nối lớn nhất của chúng tôi có lẽ cùng là Việt kiều Pháp và cùng yêu âm nhạc.
Trước khi ra MV Đôi Khi, Gãy Collective của chúng tôi thường xuyên mời Nodey đến chơi nhạc. Anh ấy chơi tất cả thể loại anh ấy thích, từ HipHop cho đến bản mashup hóm hỉnh giữa Nirvana với Bích Phương (Smells Like Teen Spirit x Di Du Dua Di)
Năm 2019, tôi và Nodey đã hợp tác sản xuất âm nhạc cho một TVC của Uniqlo Việt Nam, cùng với đạo diễn Robin Mahieux.
Là một Việt kiều, nhưng Đôi Khi lại là một MV hướng đến văn hóa bản địa Việt Nam, làm thế nào để bạn có thể nắm và hiểu rõ được những giá trị truyền thống cũng như đương đại?
Vì là Việt kiều nên tôi thừa nhận rằng góc nhìn và quan điểm của tôi có thể khác với người dân địa phương. Chính sự đa dạng về góc nhìn đã tạo nên điều đó chứ không phải bó buộc trong một quan điểm. Tôi tin rằng văn hóa Việt Nam là sự giao thoa và tiếp thu nhiều nền văn hóa khác nhau.
Nhưng để thực hiện một MV mang dấu ấn văn hóa Việt Nam, tôi biết mình sẽ không bao giờ có thể làm được một mình.
Hầu hết tất cả những người tham gia vào dự án này là người Việt Nam bản địa. Chìa khóa của dự án này là tìm những người hiểu tầm nhìn của tôi và sẵn sàng biến tấu một số yếu tố từ di sản. Đối với chỉ đạo nghệ thuật, phong cách hay vũ đạo, đó là một quá trình thú vị để thực hiện qua lại.
Về cơ bản, tôi đã đưa cho ekip một bức tranh và việc lấp đầy nó là tùy thuộc vào họ. Ví dụ: Tượng Hòn Vọng Phu là ý tưởng từ đội thiết kế sản xuất Travipome. Lúc đầu tôi chỉ muốn một loại đá, sau đó họ nảy sinh thêm nhiều loại đá khác. Bộ áo dài đỏ cách tân mà Suboi mặc được Alex Fox và Tigre làm việc với nhà thiết kế Nguyễn Hoàng Thu. Để tìm hiểu sâu hơn về khía cạnh truyền thống/văn hóa Việt Nam, tôi đã gặp Nam Thi.
Về những giá trị đương đại, rất nhiều ý tưởng từ MV này được nuôi dưỡng bằng việc tôi đi xe máy hàng ngày dạo quanh Sài Gòn. Chính thành phố và sự ngẫu nhiên, sự phức tạp tuyệt đẹp của nó đã truyền cảm hứng cho tôi rất nhiều.
Đôi Khi giới thiệu hình ảnh Sài Gòn đến với khán giả một cách siêu thực nhất. Chúng ta đang sống và phát triển trên mảnh đất của ông cha, và đây là cách ta nhận ra vẻ đẹp đó thông qua sự đa dạng, và bản chất riêng của mỗi người.
Bạn có gặp khó khăn gì trong lúc thực hiện MV Đôi Khi không?
Có đủ kinh phí để thực hiện MV. Ekip đã mất hơn 6 tháng để có kinh phí thực hiện Đôi Khi. Nhưng tôi và Nodey đã có động lực và tin tưởng vào MV này 200%.
Cuối cùng chúng tôi đã nhận được sự tài trợ từ Biti’s Hunter - họ đã chấp nhận xuất hiện vào một phân cảnh của MV, đồng thời cho chúng tôi tự do sáng tạo để làm bất cứ điều gì mình muốn. Tôi đã thu nhỏ lại ý tưởng của mình, tức là ít phân cảnh hơn nhưng vẫn giữ được tinh thần của nó.
Nam Thi - Cố vấn Văn hóa
Bạn đã tìm hiểu kiến thức về văn hóa/truyền thống Việt Nam như thế nào?
Mình là người Việt Nam mà, văn hoá Việt Nam là thứ đã có sẵn trong mỗi chúng ta rồi. Chỉ là mình dành nhiều sự quan tâm đến nó hơn mọi người một chút, từ đó mình thường xuyên thắc mắc "tại sao?", khi đó mình sẽ tìm cách khơi nó lên.
Qua các tư liệu, qua lời kể của thế hệ trước, và quan trọng nhất là bằng sự quan sát từng điều nhỏ nhất trong đời sống hằng ngày. Đó là cách ăn, lối mặc, hay những lời cảm thán, cách nói lồng ghép tục ngữ, ca dao, kể cả cách thở cũng mang văn hoá trong đó. Thêm một điều nữa là mình may mắn khi được sinh ra và lớn lên trong một gia đình truyền thống tại Hà Nội, thành ra từ bé đã được nghe rất nhiều những điều liên quan tới văn hoá rồi.
Việc giao tiếp với nghệ sĩ Việt kiều có gây khó cho bạn trong lúc thực hiện dự án này?
Hoàn toàn không, mình làm việc với mọi người rất nhịp nhàng. Căn bản, dù họ sinh ra và lớn lên tại nước ngoài, nhưng dòng máu của họ vẫn là người Việt, vì vậy họ có những sự háo hức khi được hiểu về cội nguồn của mình. Tất cả những ý kiến/ý tưởng mình đưa ra đều được đón nhận và tôn trọng.
Khi tham gia vào dự án này, điều mình thích đó là văn hoá Việt Nam được nhìn và biểu hiện dưới góc nhìn từ người ngoài. Từ đó những cái hay của Việt Nam mà có khi vì thân quen quá mình lại chưa để ý, và mọi người cùng nhau khơi nó lên đầy tính nghệ thuật.
Thi đã đưa ra những góp ý cho sự "phá cách" của mọi người làm sao để phù hợp với văn hóa bản địa, vậy cụ thể nó là như thế nào?
Như khi đạo diễn Anh Phi bảo rằng trong MV muốn có một cảnh thực hành tín ngưỡng, mình đã đề nghị dựng lại Hòn Vọng Phu và để cho mọi người làm các động tác cầu vọng thông qua vũ đạo hiện đại. Tục thờ đá, tín ngưỡng thờ mẫu và đề cao đức hy sinh của người phụ nữ là những yếu tố gốc rễ trong văn hoá Việt. Bên cạnh đó, Hòn Vọng Phu là câu chuyện về tình yêu, hoàn toàn phù hợp với việc sáng tạo văn hoá cho hoà hợp với nội dung tác phẩm âm nhạc này.
Ngô Thanh Phương - Biên đạo múa
Ngô Thanh Phương là một nghệ sĩ/biên đạo múa với nhiều tác phẩm mang tính thử nghiệm. Từ năm 2017, cô tập trung vào nghiên cứu mối quan hệ giữa văn hóa bản địa và văn hóa đương đại.
Trong Đôi Khi, Ngô Thanh Phương cùng nhóm MORUA đã diễn giải và hệ thống lại các ý nghĩ này từ những lần dạo quanh đường phố Sài Gòn (hình ảnh căn nhà đầy ghế, cái mùng ngủ), từ văn hóa truyền thống (múa đương đại với quạt hình hoa sen) thành những hình ảnh đầy màu sắc trực quan. Thông qua MV, họ đã góp phần tôn vinh nhạc dân ca Việt Nam với hình ảnh các vũ công nhảy múa quanh bức tượng Hòn Vọng Phu làm bằng than và cùng nhau uống rượu cần.
Điều khó khăn nhất khi biên đạo cho MV Đôi Khi là?
Đó là một thử thách lớn khi tụi Phương phải tập trong 1 khoảng thời gian rất ngắn trong khu cách ly, với điều kiện tập luyện rất khó khăn. Tâm lý các bạn dancers bị ức chế trong 1 không gian nhỏ. Mọi kế hoạch tập luyện của tụi Phương đều bị phá vỡ. Lúc đầu tiên Phương bị hoang mang vì không biết phải lên kế hoạch tập luyện thế nào. Sau đó thì tụi Phương mỗi người tự tìm không gian cho mình và tự độc lập làm việc rồi tìm thời gian thích hợp để ráp lại cùng nhau.
Mảng múa với quạt là một mảng Phương cảm thấy khó nhất trong khi biên đạo MV Đôi Khi. Phương muốn đi tìm hơi thở mới và chuyển động mới của quạt, không muốn làm theo lối mòn của hơi thở truyền thống mà chúng ta thường hay nhìn thấy trong các liên hoan văn nghệ. Tính cách, câu chuyện của mỗi diễn viên được truyền vào chuyển động của quạt và xây dựng nên một khối hình ảnh động với màu sắc âm tiết phong phú. Phương cùng với team đã dành khá nhiều thời gian để cùng nhau tìm tòi và xây dựng ra những chuyển động mới cho phần múa quạt.
Điều gì khiến Phương thực hiện những tác phẩm mang tính thể nghiệm đương đại?
Phương sống trong một gia đình có truyền thống văn hoá nghệ thuật, từ ông bà đến ba mẹ. Điều đó đã mang đến cho Phương những suy nghĩ về sự tự do. Phương xem rất nhiều hình ảnh và cả trực tiếp ba mẹ, ông bà mình đứng trên sân khấu. Rồi đến một thời điểm Phương cảm thấy không thể chấp nhận được việc mình sẽ chuyển động giống ông mình hay ba mình.
Câu hỏi mà Phương luôn tự đặt ra khi Phương bắt đầu nhận diện được sự chuyển động của thế giới đang ở một tầng khác và mình quá bé nhỏ trong lối suy nghĩ cũ mèm, đó là: "Liệu có còn cách nào khác không?"
Phương có thể chia sẻ về cách dùng ngôn ngữ cơ thể để truyền tải cảm xúc và câu chuyện trong múa đương đại?
Phương không nghĩ rằng chỉ khi bạn học trường lớp một cách đàng hoàng hay kỹ thuật múa cao thì mới có thể dùng ngôn ngữ cơ thể để truyền tải cảm xúc và câu chuyện trong múa đương đại một cách sâu sắc. Phương nghĩ rằng sâu sắc ở đây sẽ được dựa vào thái độ.
Đối với Phương, mỗi cơ thể đều có ngôn ngữ riêng biệt bởi mỗi người trong chúng ta đều có những trải nghiệm khác nhau, học được những bài học khác nhau trong cuộc sống. Phương cho rằng việc truyền tải cảm xúc và câu chuyện trong múa đương đại rất quan trọng.
Thêm vào đó, Phương tập trung nhiều hơn vào việc đối thoại với chính mình, cho phép bản thân đi vào những ngõ ngách sâu bên trong tâm hồn của mình để đối diện, nhận diện mọi cảm xúc và những vấn đề mà chúng ta đang gặp phải trong đời sống cá nhân. Đồng thời cho phép cơ thể nói lên tiếng nói của nó vào thời khắc đó, và một cách tự nhiên cảm xúc và câu chuyện của mình sẽ từ từ hiện ra trên từng milimet của cơ thể, tạo nên một dạng ngôn ngữ chuyển động một cách riêng biệt.
Alex Fox - Creative Director/Stylist
Creative Director Alex Fox | Nguồn: Nam Thi cho Vietcetera
Alex Fox cùng team đã bắt tay thực hiện dự án Đôi Khi như thế nào?
Khi được đạo diễn Anh Phi tìm đến dự án Đôi Khi, Alex và Tigre đã rất hào hứng với định hướng nghệ thuật từ hình ảnh và âm nhạc. Thực ra, cả Alex và Tigre cùng giữ vai trò styling nên thường xuyên trao đổi, chia sẻ kiến thức với nhau dựa vào phần văn hoá do Nam Thi cố vấn. Điều quan trọng ở đây là làm sao để có thể lồng ghép các yếu tố hiện đại vào từng bộ trang phục trên nền tảng truyền thống, từ đó tạo ra cảm giác giác vừa lạ vừa quen, vừa ta vừa tây, hướng một góc nhìn thẩm mỹ mới tới những người trẻ mang tư duy cởi mở.
Bạn có phải tìm hiểu kỹ về trang phục sao cho phù hợp với "vibe" của MV không?
Với từng set cảnh, từng nhân vật, Alex cùng Tigre làm việc chặt chẽ với mảng văn hoá của Nam Thi sau đó team lại cùng nhau nghiên cứu thêm. Bạn có thể thấy, Đôi Khi là một MV đặc biệt khi dường như không có cốt truyện, xuyên suốt là những hình ảnh đậm chất biểu tượng, thế nên mình phải vận dụng “lớp nền” văn hoá một cách khéo léo để sáng đúng đắn nhất. Thật phá cách, khác biệt để đưa tới một vẻ đẹp mới, nhưng không làm lệch đi giá trị cốt lõi.
Cuối cùng, đạo diễn hình ảnh Ray Lavers và Travipome đã giúp Đôi Khi mang đến cho khán giả một cái nhìn trực quan giữa thực và mơ cùng cảm giác bối rối khi xem. MV Đôi Khi do Booncha Studio, Clubhouse và Paume đồng sản xuất. Có thể nói rằng dự án này chính là sự hợp tác nhiều tâm huyết và thương yêu.
Vào ngày 06/11/2020, trên trang NOWNESS ASIA đã đăng tải hình ảnh hậu trường MV Đôi Khi với dòng chú thích và shout out tới Việt Nam cùng những người trong đội ngũ sản xuất. Trước đó, trên website của kênh này cũng chia sẻ video cùng lời giới thiệu đến đông đảo bạn bè khắp năm châu: "MV đã khai thác những nét đẹp về truyền thống và văn hóa Việt Nam vô cùng đa dạng, phong phú."
Xin gửi lời chúc mừng và cảm ơn đến những con người đã tạo nên thành công của Đôi Khi!