Từ việc chỉ ra những niềm vui nho nhỏ thường nhật đến hình thành nên những lí tưởng sống đóng vai trò cực kì quan trọng trong cuộc đời, phim ảnh có khả năng định hình và phát triển một con người.
Tuy nhiên, sẽ có những lúc thông điệp của một bộ phim bị một cộng đồng hiểu sai và biến chúng thành nền tảng cho những suy nghĩ chống phá và thù ghét xã hội. Cùng với sự phát triển của internet, những cách hiểu và suy nghĩ này có được một phương thức hiệu quả để lan rộng. Từ đó hình thành nên một cộng đồng được kết nối bằng những suy nghĩ cực đoan về xã hội.
Trong Bóc Phim lần này, Vietcetera xin giới thiệu đến các bạn cụm từ “edgelord movie,” nhằm hiểu thêm về cách mà phim ảnh đã tạo nên một cộng đồng sống với tư tưởng thù ghét.
1. Edgelord movie là gì?
Edgelord movie, hiểu đơn giản là những bộ phim dành cho những “edgelord.” Theo định nghĩa của từ điển Merriam-Webster, một edgelord là một con người mà biểu hiện tính cách của họ hoàn toàn dựa trên những lí tưởng sống như thuyết hư vô, chủ nghĩa cực đoan.
Họ thường thể hiện tính cách này trên không gian mạng bằng những câu đùa phản cảm liên quan đến những chủ đề như khủng bố, diệt chủng,... nhằm gây sốc và khẳng định sự khác biệt của bản thân.
Edgelord movie thực chất không phải là một cụm từ chính thức trong từ điển, thay vào đó, chúng chỉ là một từ ghép nhằm chỉ những bộ phim phổ biến trong văn hóa edgelord. Những bộ phim này thường có nhân vật chính là những người đàn ông căm hận cuộc đời. Họ cảm thấy mình thượng đẳng hơn những người khác vì họ nhận ra thế giới này đang phản bội họ, từ đó mong muốn phá hủy hệ thống đang thống trị thế giới đó.
Edgelord movie thường không được tạo ra để truyền tải thông điệp tiêu cực trên, tuy nhiên chúng thường bị cộng đồng edgelord hiểu sai và sử dụng như một nguồn cảm hứng. Điển hình cho những bộ phim này là Taxi Driver, American Psycho, Joker, Falling Down,...
2. Edgelord movie bắt nguồn từ đâu?
Cụm từ “edgelord” lần đầu tiên xuất hiện tại Urban Dictionary vào năm 2015, nhưng đã được cộng đồng internet sử dụng từ những năm 2010, khi mà văn hóa Internet bùng nổ tại Mỹ.
Tại Mỹ, cụm từ này bắt đầu trở thành một từ lóng cùng lúc với thời điểm website 4chan ra đời. Là một trang web cho phép người dùng đăng status một cách ẩn danh, 4chan thật sự là một môi trường hoàn hảo cho những edgelord đời đầu thể hiện những quan điểm, câu đùa gây sốc bằng tính trái chiều và phản cảm.
Cụm từ “edgelord movie” được sử dụng bởi youtuber, nhà hoạt động, giáo dục FD Signifier tại video “Edgelord Movies và những người đàn ông thích chúng.” Tại video, anh giải thích về cụm từ này cũng như mối liên hệ giữa chúng với xã hội. Video khi ra mắt đã tạo ra những cuộc thảo luận xoay quanh những bộ phim được đề cập trong video.
3. Vì sao những edgelord xuất hiện?
Để có thể giải thích chi tiết về sự hình thành của edgelord là một điều gần như không thể, khi những con người có nét tính cách này đã luôn luôn tồn tại xuyên suốt lịch sử. Vì thế trong giới hạn bài viết, cụm từ này sẽ được giới hạn tại không gian Internet và chỉ nói đến nhóm giới tính được liên tưởng nhiều nhất khi nhắc đến cụm từ “edgelord” - những người đàn ông.
Nếu nhìn vào cách mà những bé trai được nuôi dạy, chúng ta thường thấy một khuôn mẫu hiện lên khá rõ ràng. Những bé trai này thường được dạy rằng họ có trách nhiệm trở thành trụ cột tài chính cho gia đình và thước đo thành công của họ nằm ở việc việc kiếm tiền.
Khuôn mẫu nuôi dạy này giới hạn giá trị của một người đàn ông vào một hệ thống nơi việc kiếm tiền là quan trọng nhất. Song song với đó, họ được nuôi dạy rằng trong hệ thống này, chỉ cần bạn chăm chỉ, liên tục làm việc và có một đam mê khổng lồ, bạn sẽ thành công. Những bé trai này về cơ bản được nuôi dạy để trở thành bánh răng trong một bộ máy khổng lồ, giới hạn khỏi những cơ hội được giải bày cảm xúc hay tính cá nhân.
Tuy nhiên, như lịch sử đã liên tục chứng minh, không có bất kì một hệ thống nhà nước nào có thể chắc chắn đảm bảo sự thành công cho tất cả những cá nhân chăm chỉ và hoài bão. Khi những bé trai này lớn lên, bước chân vào gia nhập hệ thống này và không được tưởng thưởng như những gì họ đã mong chờ, một sự căm ghét hình thành và họ cảm thấy họ đã bị đánh lừa rằng hệ thống này đang nợ họ.
Internet là một thế giới tuyệt vời để những người này bộc lộ cảm xúc tiêu cực. Tuy nhiên, vì chưa hiểu về cách để bộc lộ và giải quyết cảm xúc, sự căm ghét này được truyền tải bằng những câu đùa phản cảm. Một phần lý do cho sự phản cảm này là vì sự căm ghét với hệ thống, một phần lí do khác vì chúng cho phép họ có những quan điểm trái chiều, từ đó củng cố cho suy nghĩ rằng họ hiểu biết và khác biệt hơn phần còn lại của thế giới.
4. Vì sao một bộ phim lại trở thành edgelord movie?
Có một sự thật khá khó hiểu là những bộ phim mà edgelord sử dụng thường được tạo ra để chỉ trích cách suy nghĩ cực đoan và cách chống đối hệ thống của những edgelord. Thế nhưng, vì sao những bộ phim này lại trở thành đột nhiên trở thành nguồn cảm hứng cho những người này?
Nghệ thuật phản ánh thời đại, và điện ảnh không phải là một ngoại lệ. Nói riêng tại Mỹ, từ cách mà nhà nước này bỏ mặc những cựu chiến binh sau chiến tranh xâm lược Việt Nam tại Taxi Driver (1978), đến chủ nghĩa tiêu dùng đang lên ngôi tại Fight Club (1999) và American Psycho (2000) - những bộ phim edgelord được tạo ra để lên án cách vận hành của hệ thống.
Sự tức giận và căm ghét hệ thống của những nhân vật chính trong những bộ phim này kết nối được với những gì mà những edgelord đang cảm thấy. Điểm khác biệt nằm ở cách mà họ tiếp nhận thông điệp mà những bộ phim này muốn truyền tải.
Xuyên suốt những bộ phim kể trên, nhân vật chính có những bất mãn với hệ thống mà họ đang là một phần trong đó. Những nhân vật chính này chọn cách lật đổ hệ thống bằng những phương thức bạo lực có gốc rễ từ chủ nghĩa hư vô và chủ nghĩa cực đoan (giết người, đốt ngân hàng,...).
Những hành động này được những đạo diễn thể hiện một cách huy hoàng và chính trực vì họ muốn từ đó làm rõ góc nhìn tâm lí của những nhân vật này, và nguyên nhân khiến họ làm những hành động trên. Những edgelord từ đó tiếp nhận chúng như một lời khuyến khích mà quên mất đi kết cục mà những bộ phim này đã dành cho nhân vật chính.
Có thể thấy, cuộc bàn luận về mối liên hệ giữa khuynh hướng bạo lực trong suy nghĩ và điện ảnh vốn dĩ phức tạp và nhiều tầng hơn chỉ là những số liệu hay những quan điểm mang tính tương quan tăng-giảm. Điện ảnh sẽ mãi tồn tại vì nó là một loại hình nghệ thuật mang tính chất phản ánh thời đại cao và những edgelord sẽ mãi tồn tại vì họ căm ghét thời đại ấy.
5. Những edgelord movie điển hình
- Taxi Driver
- American Psycho
- Falling Down
- Joker