Theo tờ Huffington Post, tình trạng hút thuốc lá tại Việt Nam có thể được xem là một “vấn nạn“. Theo đó, có gần 50% nam giới và 5% nữ tại Việt Nam thường xuyên hút thuốc. Với khoảng 18 triệu người hút thuốc, có thể nói, tỷ lệ sử dụng thuốc lá tại Việt Nam là vô cùng cao. Đó là chưa kể đến khoảng 42 triệu người vô tội đang phải hút thuốc thụ động – một con số nghiêm trọng chỉ rõ sự thiếu hút những khu vực dành riêng cho người hút thuốc.
So sánh với tỷ lệ trung bình của thế giới, tỷ lệ hút thuốc của Việt Nam đang nằm ở mức nào? Có bao nhiêu người đang chết dần chết mòn vì những căn bệnh liên quan đến khói thuốc? Và “vấn nạn” này đang phát triển theo chiều hướng ra sao? Một lần nữa, chúng tôi lại phải tìm đến các chuyên gia của Jio Health để tìm được lời giải đáp cho những thắc mắc trên.
Có bao nhiêu người đang thật sự hút thuốc tại Việt Nam?
Các tổ chức nước ngoài đã hợp tác cùng Bộ Y tế Việt Nam để thực hiện một khảo sát về tình trạng hút thuốc lá đang diễn ra trên toàn cầu. Theo đó, kết quả cho thấy một thực trạng đáng báo động – có khoảng 50% nam giới trưởng thành hiện đang hút thuốc lá, và 85% trong số họ hút thuốc mỗi ngày. Trong số những người hút thuốc tại Việt Nam, có 75,9% hút ít nhất nửa gói thuốc mỗi ngày, và 37,6% dùng hết cả gói. Và hút thuốc lá từ lâu đã trở thành thói quen hằng ngày của những người từ 18 tuổi trở lên.
So với các nước khác trên thế giới, Thứ trưởng Bộ Y tế cảnh báo rằng ”Việt Nam đang nằm trong nhóm 15 quốc gia có tỷ lệ sử dụng thuốc lá cao nhất thế giới”. Thêm vào đó, thói quen độc hại này còn tiêu tốn khoảng 1,4 tỷ đô la Mỹ mỗi năm.
Nhiều người cho rằng thực trạng này xuất phát từ việc tỷ lệ thuế trên giá bán lẻ thuốc lá của Việt Nam còn thấp. Từ năm 2005 đến 2016, thu nhập bình quân đầu người của nước ta nhảy vọt gấp 4,7 lần còn giá bán lẻ của thuốc lá lại tăng rất ít. Hiện nay, trung bình một gói thuốc lá chỉ có giá khoảng từ 1-2 đô la Mỹ thấp hơn nhiều so với mặt bằng chung của thế giới, là khoảng 4,87 đô la.
Tổ chức Y tế Thế giới còn đưa ra nhiều dẫn chứng để nhấn mạnh việc giá cả thấp đã góp phần khiến tỷ lệ hút thuốc tại Việt Nam ngày càng tăng cao. Đại diện của Tổ chức Y tế Thế giới tại Việt Nam, ông Nguyễn Tuấn Lâm cho biết, “thuế trên giá bán lẻ thuốc lá tại nước ta là 35,6%, trong khi mức trung bình của thế giới là 56%.”
Những ảnh hưởng của việc hút thuốc lá thụ động
Thậm chí là khi không trực tiếp sử dụng thuốc lá, bạn vẫn có nhiều khả năng chịu ảnh hưởng từ việc hút thuốc lá. Cuộc khảo sát quốc tế về thuốc lá toàn cầu lớn nhất từ trước đến nay có tên “Global Adult Tobacco Survey” (GATS) của Tổ chức Y tế Thế giới đã thực hiện một nghiên cứu để chỉ ra những tác hại nguy hiểm của việc hút lá thụ động, bao gồm những vấn đề nguy hại đến tính mạng như các bệnh về tim mạch, và thậm chí là ung thư phổi. Đối với phụ nữ mang thai và trẻ sơ sinh, phơi nhiễm khói thuốc có khả năng gây hại tới sức khỏe hoặc thậm chí gây tử vong ở trẻ em. Và hiện có khoảng 47 triệu người phải hứng chịu các tác hại đó tại Việt Nam.
Sau đây là những số liệu giật mình về tỷ lệ phần trăm người Việt trưởng thành bị phơi nhiễm khói thuốc tại nơi công cộng cũng như nơi riêng tư:
- Tại nhà: 53,5% tương đương 28,5 triệu người không hút thuốc.
- Tại văn làm việc: 36,8% tương đương 5,9 triệu người không hút thuốc.
- Tại nơi công cộng: 18,5% tương đương 1,4 triệu người không hút thuốc.
Những tác hại nguy hại đến sức khỏe do hút thuốc tại Việt Nam
Với khoảng ¼ dân số đang hút thuốc thường xuyên, theo Bộ trưởng Bộ Y tế, mỗi năm có khoảng 40,000 người chết vì khói thuốc tại Việt Nam, cao gấp bốn lần số người chết do tai nạn giao thông. Đồng thời, Tổ chức Y tế Thế giới cũng cho biết thêm rằng, số vụ thiệt mạng do mắc các bệnh xảy ra vì khói thuốc sẽ tăng lên đến 70,000 vào năm 2030.
Các nhà khoa học còn cảnh báo rằng, mỗi điếu thuốc có thể rút ngắn 5 phút tuổi thọ của chúng ta.
Nhận thức về hiểm họa của việc hút thuốc tại Việt Nam
Có thể nói, hút thuốc lá là vấn đề đáng quan ngại không phải chỉ riêng tại Việt Nam mà trên toàn thế giới. Với hơn một tỷ người hút thuốc lá trên toàn thế giới, thói quen gây hại này vẫn đang tiếp tục đe dọa sức khỏe của nhân loại. Nhưng nếu nhìn theo hướng tích cực hơn, thì nhận thức về mức độ nguy hại của việc hút thuốc đang ngày càng gia tăng, đặc biệt là ở những quốc gia đang phát triển như Việt Nam.
Cuộc khảo sát “Global Adult Tobacco Survey” (GATS) của Tổ chức Y tế Thế giới còn tìm hiểu mức độ ý thức về sự nguy hiểm của việc hút thuốc, được thực hiện trên nhóm đối tượng gồm 10,000 cư dân từ 15 tuổi trở lên trên khắp cả nước. Theo đó, 95,9% người trong nhóm này tin rằng hút thuốc lá là tác nhân gây ra các bệnh nguy hiểm. Và 90,3% nhận thức được mức độ nghiêm trọng của việc phơi nhiễm khói thuốc thụ động đối. Bên cạnh đó, đối với việc tuyên truyền trên các phương tiện truyền thông, có khoảng 65,3% người trưởng thành biết đến các chiến dịch phòng chống khói thuốc.
Với những số liệu kể trên, có thể khẳng định rằng thuốc lá thật sự đang gây ra một cơn khủng hoảng sức khỏe tại Việt Nam, nhưng với ý thức ngày một nâng cao và những động thái tích cực từ phía chính phủ, hy vọng rằng chúng ta sớm có thể ngăn ngừa những tác hại tiêu cực của việc hút thuốc tại Việt Nam.
Xem thêm:
[Bài viết] Tiêu thụ rượu bia tại Việt Nam: Những thực trạng và biện pháp khắc phục
[Bài viết] Lạm dụng kháng sinh ở Việt Nam & Cách phòng tránh từ Jio Health