Nhắc đến những nơi nghỉ dưỡng cao cấp, người ta nghĩ ngay đến những bể bơi vô cực. Rất ít người đủ tinh tế để "xét nét" phần sàn gỗ xung quanh hồ bơi, dù nó quyết định phong cách và vẻ đẹp của cả khu vực đó. Từng chất liệu có vai trò của riêng nó, trong một tổng thể chung.
Ngày xưa gỗ được lựa chọn chỉ cần dựa trên 02 tiêu chí: bền và dễ bảo trì. Ngày nay thế thôi chưa đủ, đến cả thanh gỗ cũng phải biết "kể" những câu chuyện thú vị - về nguồn gốc và hành trình hồi sinh mà chúng đã đi qua trước khi chốt hạ tại một hồ bơi nào đó.
Xuống hồ tìm... gỗ
Ngày nay, khai thác gỗ từ hồ chứa vẫn còn là một ngành công nghiệp rất mới và được tiên phong bởi người Suriname, vốn được xem là những “tiều phu dưới nước” đỉnh nhất thế giới. Ngay cả sự hiện diện của kẻ săn mồi piranha (cá răng đao) cũng không thể làm các tiều phu này nản lòng. Trên thực tế, cá piranha và cá hoàng đế còn là thứ gây tò mò và hứng thú khiến dân câu cá kéo đến hồ Brokopondo - nguồn khai thác gỗ của hãng Brokopondo Lakewood.
"Các khối gỗ làm sàn này nằm sâu dưới đáy hồ Brokopondo và được khai thác bởi những tiều phu làm việc cho một công ty đa quốc gia có nhà máy sản xuất tại Việt Nam." Ông Ngô Văn Tàu, giám đốc điều hành của Brokopondo Lakewood chi nhánh Việt Nam (showroom tại Quận 7), giải thích.
Nếu chưa từng nghe nói về nguồn gốc hồ Brokopondo, bạn sẽ khó lòng hiểu được bản chất của hồ chứa nước ấn tượng này.
Năm 1961 đến 1964, người Mỹ xây dựng đập thuỷ điện Afobaka Dam trên sông Suriname River nhằm cung cấp năng lượng cho một mỏ bauxite. Công trình này đã "nhấn chìm" gần 1% diện tích của một quốc gia vùng Nam Mỹ, biến một khu rừng nhiệt đới trở thành hồ chứa nước Brokopondo như ngày hôm nay.
Với diện tích mặt hồ lên đến 1.560 km2, Brokopondo thực chất là “nghĩa địa” của khu rừng nhiệt đới tuyệt đẹp ngày nào. Ở dưới đáy hồ, những thân cây (dù đã chết nhưng được bảo quản trong điều kiện hoàn hảo) nhô lên khỏi mặt nước.
Trường tồn với thời gian
Tương tự như gỗ chìm được tìm thấy dưới đáy các con sông dọc theo bờ biển Đông Nam nước Mỹ ngày nay (nơi gỗ thông và gỗ bách được khai thác vào cuối những năm 1800s), những thân gỗ ở hồ Brokopondo được xem là “báu vật” bị chôn vùi. Cắm rễ trong môi trường hạn chế ánh sáng và oxy dưới nước, những cây gỗ trong hồ Brokopondo không bị phân huỷ, dù là cả ngàn năm nữa.
Sau khi được phục hồi, các khối gỗ này cho ra một lớp patina chất lượng hơn bất kỳ loại gỗ nào khác. Đây là loại “áo giáp” tự nhiên mà chỉ gỗ lâu năm đã lão hoá do tác động của thời tiết mới có. Có patina, gỗ có thể chống được mối mọt và mục rữa mà không cần phải thêm hoá chất.
Những cái tên được khách hàng Việt Nam ưa chuộng như gỗ cẩm thạch (IPE), gỗ tonka (lim vàng), gỗ Purpleheart (Hương tím), gỗ MKB (gõ đỏ)... chỉ là một trong số các loại gỗ được Brokopondo Lakewood sử dụng để sản xuất sàn gỗ và các sản phẩm khác.
Ông Tàu cho biết hầu hết các cây gỗ ở đáy hồ Brokopondo đều có thể khai thác được. Song, các thợ lặn thường tìm kiếm các khối gỗ lớn hơn, nằm sâu khoảng 15 mét tính từ mặt hồ. Sau khi được lấy lên khỏi mặt nước, cây gỗ sẽ được đưa đến xưởng cưa của công ty ở gần đó. Tại đây, người ta sẽ cưa xẻ gỗ trước khi lên hàng cho việc vận chuyển về Việt Nam cũng như xuất sang các nước khác.
Trăm hay không bằng tay quen
Ông Tàu tự hào: “Việc gia công và xử lý gỗ từ Suriname yêu cầu kỹ thuật cao, tạo ra sản phẩm chất lượng mà nghề mộc truyền thống nước mình khó sánh bằng." Chính đơn vị của ông là nơi đã và đang đảm nhận sản xuất và thi công sàn gỗ cho các công trình khách sạn sang trọng như resort Amanoi và resort 6 sao tại Côn Đảo. Họ còn tư vấn thiết kế, sản xuất nội thất theo đơn đặt hàng riêng của khách hàng từ khắp nơi trên thế giới.
Ông cũng cho biết thêm, nhờ vào kinh nghiệm làm mộc lâu năm và lưu giữ truyền thống tại các làng mộc mà cả nước có một lực lượng thợ mộc vô cùng lành nghề và tài năng. Với sự tài hoa của họ, mọi khối gỗ đều được tận dụng để trở thành những vật dụng vừa đẹp, vừa hữu dụng.
Từ khi Brokopondo Lakewood NV. đặt chân đến Việt Nam, tỷ lệ thu hồi gỗ đạt mức tối đa và mức độ hao phí nguyên liệu cũng được giảm thiểu đáng kể. Gỗ thừa được tận dụng triệt để làm thành các sản phẩm mới như khay đựng thức ăn, thớt chạm khắc tinh xảo, bình đựng hoa khô, cùng vô vàng sản phẩm thủ công khác. Bên cạnh đó, mùn cưa và gỗ vụn được xử lý và tái chế cho một số mục đích sử dụng khác.
Trước giai đoạn dịch COVID, công ty Brokopondo Lakewood chủ yếu hoạt động theo hướng xuất khẩu. Tuy nhiên, trong tình hình giao thương quốc tế bị hạn chế, ông Tàu đã chuyển hướng kinh doanh, tập trung phát triển thị trường trong nước. Trước hết là xây dựng nhận thức về nguồn gỗ nhiệt đới có thể khai thác mà không gây ảnh hướng đến môi trường sinh thái và thảm động-thực vật chung.
Sau khi nhận được sự quan tâm đông đảo về “báu vật” dưới lòng hồ Suriname, ông Tàu đang lên kế hoạch triển khai mở thêm nhiều showroom nữa tại Việt Nam, để sẵn sàng "chinh chiến" khi mọi thứ quay trở lại “trạng thái bình thường mới”.
Để gỗ được kể câu chuyện của riêng nó
Là người có tài kể chuyện và mê những giai thoại ly kỳ, ông Tàu hiểu rõ vì sao khách hàng tin dùng sản phẩm gỗ của Lakewood: “Trong ngành du lịch hiện nay, kể-chuyện đã trở thành một cụm từ thông dụng.
Nếu một công trình được biết đến nhờ tính lịch sử của nó, vậy tại sao một chiếc bàn ăn hay sàn gỗ lại không có quyền được kể câu chuyện hồi sinh của chính mình?
Sàn gỗ tốt là thứ có thể tồn tại qua năm tháng mà không bị nứt gãy, tạo cho đôi chân ta cảm thấy khoan khoái khi bước đi trên mặt sàn. Gỗ tốt, sản phẩm từ gỗ tốt chính là nghệ thuật tốt nhất để gỗ tự kể chuyện của chính nó và về nơi nó được sinh ra.”
Biên dịch bởi L A M.