1. Ngã ngựa là gì?
Ngã ngựa được hiểu là sự thất bại. Gen Z sử dụng ngã ngựa để chỉ loạt sao Trung Quốc trong đó có Triệu Vy bị phong sát, điều tra vì nhiều nghi án khác nhau. Đây là những nghệ sĩ người đang yên lành thì bỗng tan tành sự nghiệp, cuộc sống điêu đứng.
Ngoài ra, theo Đông Y, ngã ngựa được hiểu là một chứng bệnh phòng the của đàn ông xuất hiện trong và sau quá trình quan hệ tình dục. Người rơi vào tình trạng này trong lúc giao hợp nếu không cấp cứu đúng cách có thể để lại di chứng, thậm chí tử vong.
2. Nguồn gốc của ngã ngựa?
Tại Trung Quốc, Bát Mã Truy Phong (8 con ngựa phi trong gió) được xem là dòng tranh mã đáo thành công, thường được treo trong nhà. Sử cũ chép lại, nếu ngoài chiến trường có tin thắng trận thì sẽ cho quân lập tức phi ngựa nhanh về triều đình để báo tin mừng. Ngã ngựa trái ngược với hình tượng này trong tranh Bát Mã Truy Phong, nhằm chỉ sự thất bại.
Bên cạnh đó, sách Tóm tắt Niên biểu lịch sử Việt Nam - Nhà Ngô, tác giả Hà Văn Thư và Trần Hồng Đức viết, "Ngô Xương Ngập là ông vua thời Hậu Ngô Vương chết vì bệnh thượng mã phong." Thượng mã phong ở đây chính là hiện tượng ngã ngựa được nói đến phía trên.
3. Ngã ngựa phổ biến như thế nào?
Tùy vào văn cảnh khác nhau mà có cách hiểu ngã ngựa khác nhau:
Ngã ngựa được hiểu như sự thất bại
Thay vì nói thất bại, nhiều người thích dùng từ ngã ngựa vì nó mang tính hình tượng cao hơn. Nhiều tờ báo cũng sử dụng cách nói này như một sự ngầm mỉa mai hoặc nhấn mạnh ý kiến mà họ đang nói tới.
Báo Công an Nhân Dân điện tử đưa tin, Những Phó Thị trưởng Bắc Kinh “ngã ngựa”, ám chỉ một quan chức bị điều tra do vi phạm kỷ luật nghiêm trọng.
- Trang CafeF đưa tin, Tesla "ngã ngựa" và bài học lớn cho các doanh nghiệp nước ngoài khi làm ăn tại Trung Quốc. Bài báo cho biết thương hiệu xe điện Tesla của tỷ phú Elon Musk thất bại tại thị trường tỷ dân.
Ngã ngựa được dùng thay thế cho phong sát
Cuối tháng 08/2021, làng giải trí Trung Quốc chao đảo khi nhiều diễn viên, ca sĩ bị điều tra và có nguy cơ bị phong sát như Trương Triết Hạn, Địch Lệ Nhiệt Ba… Tuy nhiên, truyền thông lẫn mạng xã hội tại Việt Nam sử dụng từ ngã ngựa/ nguy cơ ngã ngựa nhiều hơn là phong sát trong lần này.
Phong sát là dùng lệnh cấm hoặc phong tỏa để ngăn một người tiếp tục xuất hiện trong một lĩnh vực nhất định. Nhiều người nổi tiếng từng bị phong sát như Phạm Băng Băng, Trịnh Sảng, Ngô Diệc Phàm và mới nhất là Triệu Vy.
Tuy nhiên, phong sát và ngã ngựa vẫn có những nét nghĩa khác nhau. Người nổi tiếng bị phong sát nghĩa là không có cơ hội trở lại showbiz nhưng ngã ngựa thì vẫn có thể trở lại hoạt động sau đó.
Ngã ngựa chỉ một bệnh phòng the
Cách hiểu này đã có từ lâu và được sử dụng rộng rãi đến ngày nay. Nó xuất hiện trong cả giao tiếp hàng ngày lẫn trên báo chí truyền thông. Nhiều tờ báo chính thống tại Việt Nam viết, "Lý giải nguyên nhân ngã ngựa khi yêu" hay "ngã ngựa khi đang sung"...