Nửa cuối năm 2017, nhờ sự ảnh hưởng của các chuyên gia dinh dưỡng và chuyên gia thể hình trên mạng xã hội, người Việt bắt đầu quan tâm đến việc ăn uống lành mạnh và rèn luyện thể thao. Thói quen ‘cơm chan canh’ dần được thay thế bằng những chế độ chuẩn mực hơn như low-carb (ít đường bột) và thực dưỡng.
Nhưng dân gian mình vẫn có câu ‘tốt quá hóa lốp’, hàm ý là làm gì cũng phải có chừng mực, quá mức sẽ phản tác dụng. Điều đó áp dụng cả với việc ăn uống lành mạnh. Nhiều người lầm tưởng ăn low-carb là loại bỏ hoàn toàn tinh bột ra khỏi khẩu phần ăn. Hoặc áp dụng phương pháp thanh lọc cơ thể bằng cách thay hoàn toàn việc tiêu thụ thực phẩm bằng cách bổ sung hỗn hợp chất lỏng có tính giải độc (detox) trong một thời gian dài dẫn đến suy nhược cơ thể. Câu hỏi mà chúng ta nên đặt ra là: Ăn thế nào mới đúng và đủ?
Khởi nghiệp từ năm 2015, khi thị trường Việt Nam còn xa lạ với khái niệm ‘ăn uống lành mạnh’, Wowbox Salad là một trong những người tiên phong mở đường cho phân khúc hẹp này. Cho đến hôm nay, chị Trần Thị Xuân Mai, quản lý kiêm bếp trưởng của Wowbox Salad khẳng định rằng thị trường ăn uống lành mạnh ở Việt Nam hiện còn đang ở giai đoạn sơ khai.
Cùng nghe chia sẻ của chị Mai về quá trình song hành cùng người tiêu dùng thông thái của Wowbox Salad cũng như những bài học khởi nghiệp mà chị góp nhặt được trong những năm qua.
Chị có thể chia sẻ về ý tưởng thành lập và quá trình phát triển của Wowbox Salad được không?
Thật ra, ý tưởng thành lập Wowbox Salad đến từ hai bạn Nguyễn Tùng Anh và Lê Vũ Thanh Bình. Trong quá trình học tập ở Singapore, hai bạn nhận thấy mô hình kinh doanh dịch vụ salad là một ý tưởng hay mà lại chưa có mặt tại Việt Nam. Về nước, cả hai quyết định theo đuổi ý tưởng này. Tùng Anh là sinh viên chuyên ngành tài chính, còn Thanh Bình học về công nghệ thông tin, thế nên cả hai cần có một bếp trưởng để phát triển mô hình. Họ tìm đến trường Hướng nghiệp Á Âu để gặp tôi, lúc bấy giờ đang học thêm về cách quản lý bếp dù đã từng có hơn 10 năm điều hành bếp cho một số nhà hàng, khách sạn, trong đó có khách sạn Silver Land. Nhận thấy đây là một mô hình lạ và đáng thử nghiệm, tôi đồng ý tham gia vào dự án. Tùng Anh quản lý tài chính, Thanh Bình chịu trách nhiệm mảng marketing còn tôi chuyên về thực đơn và ổn định nhân sự bếp.
Tháng 3 năm 2015, cửa hàng Wowbox Salad chính thức ra đời, theo sau là dịch vụ online. Những ngày đầu, quá trình tìm kiếm khách hàng quả thật là một thử thách. Có những ngày chỉ bán được một vài phần. Chúng tôi phải thử qua rất nhiều phương pháp tiếp thị, như là phát tờ rơi, hợp tác cùng các trang Hot Deal và Foody.Tuy nhiên, khách hàng của Hot Deal và Foody chủ yếu là người thích ăn vặt, không phải là đối tượng của Wowbox Salad nên việc quảng bá không mang lại hiệu quả. Sau một thời gian, nhờ phản hồi tích cực và lời giới thiệu của các khách hàng đã sử dụng dịch vụ mà Wowbox Salad ngày càng được biết đến rộng rãi hơn.
Sau hai năm trải nghiệm, Tùng Anh và Thanh Bình quyết định rẽ sang lĩnh vực giáo dục. Thế là mình tôi tiếp quản Wowbox Salad. Đầu năm 2018, Wowbox Salad chuyển đến địa điểm mới, đánh dấu chặng đường 3 năm thành lập.
Nét đặc trưng trong thực đơn của Wowbox là gì?
Thực đơn salad và sinh tố ở Wowbox Salad được đúc kết từ kinh nghiệm chục năm làm ẩm thực của tôi. Trong đó,sự đa dạng của sốt salad chính là điểm khác biệt của Wowbox Salad. Vốn khẩu vị của người Tây và người Việt có nhiều điểm khác nhau. Cụ thể là người Tây ăn nhạt, ít đường, chủ yếu là muối, tiêu, giấm và các gia vị thảo mộc. Người Việt thì ngược lại, sử dụng rất nhiều gia vị. Để cân bằng khẩu vị giữa khách Tây và Việt, tôi chọn cách giữ nguyên phương pháp chế biến theo phong cách Tây và điều vị các loại nước sốt truyền thống cho phù hợp với người châu Á. Ví dụ như sốt mè Nhật, sốt cay Hàn Quốc, sốt chanh sả kiểu Thái. Nắm bắt được xu hướng ăn chay thuần (vegan) và ăn chay thường (vegetarian), Wowbox Salad cũng phát triển những món salad dành riêng cho người ăn chay với các loại sốt như sốt gừng và dầu giấm Ý.
Ngoài ra, để đảm bảo khẩu phần ăn đủ dinh dưỡng và dễ ăn, việc kết hợp các nguyên liệu luôn được chú trọng. Ví dụ như hạn chế kết hợp gạo lứt với salad vì rất khó ăn, thay vào đó là diêm mạch (quinoa). Cứ khoảng 3-4 tháng, Wowbox Salad sẽ cho ra mắt một thực đơn salad mới.
Đối tượng khách hàng mà Wowbox Salad hướng tới là ai?
Theo như tôi quan sát, khách hàng của Wowbox Salad là dân văn phòng, có thu nhập trung bình, cao và chú trọng đến chế độ ăn uống, sức khỏe. Hiện nay, khoảng 70% thực khách của Wowbox Salad là người nước ngoài, còn lại là người Việt. Con số 30% tuy khiêm tốn nhưng vẫn là một tín hiệu đáng mừng với chúng tôi. Bởi vài năm trước, khi nghe tới việc ăn salad nhiều người Việt còn e ngại, phân vân liệu ăn salad có đủ chất dinh dưỡng và no bụng hay không. Nhờ làn sóng ăn uống lành mạnh và tập thể thao nổi lên vào nửa cuối năm 2017, người Việt đã bắt đầu chú tâm đến chế độ dinh dưỡng của mình hơn.
Tuy nhiên, không thể phủ nhận rằng dịch vụ ăn uống lành mạnh thật sự là một phân khúc hẹp và khó có cơ hội để phát triển bùng nổ. Người tiêu dùng Việt Nam cần có thời gian để tìm hiểu và thích nghi với phong cách sống cũng như chế độ ăn uống mới. Sau 3 năm hoạt động, lượng khách của Wowbox Salad tuy có tăng dần đều nhưng chúng tôi ý thức được rằng mình vẫn đang ở trong giai đoạn làm quen với khách hàng. Muốn thành công, chúng tôi cần phải kiên nhẫn với việc thu hút khách hàng và duy trì chất lượng ổn định.
Chị có lời khuyên nào về chế độ ăn uống cho người tiêu dùng Việt Nam không?
Trước tiên, người tiêu dùng Việt Nam cần phải phân biệt được sự khác nhau của các chế độ ăn uống, các ưu và nhược điểm của mỗi chế độ đối với sức khỏe. Có rất nhiều khách hàng hiểu lầm rằng chế độ ăn ít bột đường (low-carb) là cắt bỏ hoàn toàn hoa quả và tinh bột ra khỏi khẩu phần hằng ngày. Kết quả là sau một thời gian giảm cân, các bạn bị tác dụng ngược và tăng cân chóng mặt.
Chúng tôi cũng muốn nhấn mạnh rằng ăn salad để bảo vệ sức khỏe và để giảm cân là hai vấn đề khác nhau. Vì thế các bạn không nhất thiết phải thay thế toàn bộ các bữa ăn bằng salad. Thay vào đó, các bạn có thể ăn sáng bình thường và ăn salad cho buổi trưa và đặc biệt là buổi tối để giảm tải quá trình làm việc của hệ tiêu hóa. Hạn chế ăn vặt và uống các loại thức uống có đường bởi nó là nguyên nhân gây béo phì, đái tháo đường và mỡ máu cao.
Sau ba năm vận hành Wowbox Salad, chị có thể chia sẻ một số bài học kinh nghiệm của mình được không?
Đầu tiên phải kể đến các bài học về sản phẩm và giá cả. Nhiều người vẫn nghĩ kinh doanh dịch vụ ăn uống là thu về lợi nhuận cao nhưng thực tế thì ngược lại. Vốn dĩ giá thành sản phẩm của Wowbox Salad luôn bị nhận xét là đắt nhưng đó là cách duy nhất để đảm bảo chất lượng sản phẩm. Những tháng trái mùa, giá nguyên liệu tăng cao nhưng chúng tôi vẫn phải bấm bụng giữ bình ổn giá. Cứ mỗi 2 năm, Wowbox Salad mới dám cân nhắc tăng giá một lần để đảm bảo doanh nghiệp vẫn có lợi nhuận. Ngoài ra, chúng tôi cũng phải lưu ý các tháng thấp điểm, dịp nghỉ lễ, tết để tránh cung vượt cầu.
Nhân sự cũng là một vấn đề đau đầu của người quản lý. Việc đào tạo nhân viên vốn đã mất nhiều thời gian, nếu không may nhân viên có hành vi gian lận hoặc làm việc thiếu cẩn trọng cũng ảnh hưởng không nhỏ đến bộ máy vận hành và uy tín doanh nghiệp. Hiện tại, đội ngũ nhân viên của Wowbox Salad gồm 10 người, chủ yếu là nhân viên bếp và giao hàng.
Giao hàng ở thành phố Hồ Chí Minh là một bài toàn khó chưa có lời giải đáp. Vì lượng khách hàng online chiếm đa số nên chúng tôi kết hợp với một số dịch vụ chuyển phát để đơn hàng đến tay người người tiêu dùng trong thời gian sớm nhất. Tuy nhiên, các tình huống kẹt xe giờ cao điểm vẫn là điều khó tránh.
Cuối cùng, chị có thể chia sẻ về định hướng phát triển tương lai của Wowbox Salad được không?
Hiện tại, Wowbox Salad vẫn tập trung duy trì chất lượng ổn định và phát triển thực đơn mới. Salad phục vụ trong ngày vẫn sẽ là sản phẩm chiến lược của Wowbox Salad thay vì mở rộng ra các món ăn hoặc dịch vụ theo tuần. Chúng tôi tránh các hình thức khuyến mãi bởi đa phần đó là chiêu thức để đẩy hàng đi, không đảm bảo chất lượng. Ngoại trừ trường hợp ưu đãi cho sản phẩm mới nhằm giới thiệu và thu thập phản hồi từ thực khách.
Tiếp sau đó chúng tôi sẽ phát triển các chiến lược marketing theo phương pháp chậm mà chắc. Thay vì ồ ạt tấn công các trang mạng xã hội hoặc thuê người nổi tiếng quảng cáo. Chúng tôi sẽ tiếp cận khách hàng bằng phương pháp bền vững hơn, đó là một website được xây dựng chỉnh chu, có đầy đủ thông tin và tương tác hiệu quả với khách hàng. May mắn là bạn Thanh Bình vẫn hỗ trợ tôi trong việc vận hành website và cập nhật thông tin sản phẩm mới.
Vietcetera chân thành cảm ơn chị Mai đã tham gia vào cuộc trò chuyện này. Chúc chị và Wowbox Salad luôn thành công với những dự định sắp tới!
Xem thêm:
[Bài viết] Helen’s Recipes: “Mỗi video là một trang nhật kí cuộc đời tôi.”