1. Chuyện gì đang diễn ra ở nước Úc?
Nước Úc đang chống chọi với cháy rừng diện rộng, kéo dài. Tới 6 giờ sáng ngày 07/01, tại bang New South Wales (NSW) có 136 vụ cháy, trong đó có 69 vụ lửa cháy lan rộng chưa kiểm soát được.
2. Ở đâu cháy to nhất?
Bang New South Wales là nơi ngọn lửa tàn phá nhiều nhất với 6 triệu héc ta rừng và khu dân cư bị ảnh hưởng, một diện tích bằng 6 thành phố Sài Gòn cộng lại.
3. Từ bao giờ rừng bắt đầu cháy?
Tại NSW, rừng bắt đầu cháy từ tháng 09/2019, tính đến nay đã được hơn 4 tháng. Trước đó, lần cuối Úc cháy rừng nghiêm trọng là vào Thứ Bảy Đen năm 2009, khi 173 người thiệt mạng tại Victoria, bang tiếp giáp phía Nam với NSW.
4. Ai đã đốt rừng?
Cháy rừng là thiên tai phổ biến ở Úc. Ngọn lửa gốc có thể bắt đầu do lá cây khô bắt lửa dưới ánh nắng mặt trời hay sét đánh khi tiết trời quá nóng và hanh khô.
Hiện tại, vẫn chưa rõ có tác động của con người trong những ngọn lửa đầu tiên hay không.
5. Tại sao năm nay rừng cháy khủng khiếp vậy?
Cháy rừng là một phần thiết yếu của hệ sinh thái ở Úc. Cháy rừng tự nhiên cũng có những lợi ích nhất định, như giúp đất dinh dưỡng hơn, giúp cây con tiếp xúc với ánh mặt trời, giúp một số loài cây sinh sôi.
Tuy nhiên, cháy rừng ở Úc năm nay nghiêm trọng hơn hẳn so với các năm khác. Có nhiều tranh cãi về nguyên nhân của diễn biến xấu này.
Nhiều chuyên gia cho rằng biến đổi khí hậu là chất xúc tác chính. Nhiệt độ trung bình ở Úc tăng 1°C so với năm 1920. Gió mạnh, hạn hán, và nhiệt độ cao kỷ lục tạo điều kiện thuận lợi để ngọn lửa hoành hành.
Một số chuyên gia và chính trị gia cho rằng các nhà hoạt động môi trường đang “làm quá”. Chris Kenny, cây bút của tờ Australian, nhấn mạnh hạn hán và hỏa hoạn đã, đang, và sẽ là những thiên tai phổ biến tại Úc – biến đổi khí hậu không phải nguyên nhân chủ đạo.
6. Bao nhiêu thiệt hại đã được ước tính?
25 người mất tích và thiệt mạng, trong đó có 3 lính cứu hỏa.
Nửa tỉ động vật chết cháy, trong đó có ⅓ số gấu koala ở NSW. Koala không biết chạy trốn, chúng lặng lẽ ôm cây chờ nguy hiểm qua đi. Loài vật hiền lành, khờ khạo này không có nhiều cơ hội sống sót.
14.7 triệu héc ta rừng và khu dân cư bị thiêu trụi trên cả nước. Tổng diện tích hỏa hoạn bằng 13 thành phố Sài Gòn cộng lại và gấp 16 lần diện tích rừng Amazon cháy cùng năm.
1.300 căn nhà đã bị cháy.
400µg/m3 là nồng độ bụi mịn trong không khí của Sydney vào tháng 12/2019, gấp 40 lần mức khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).
1.39 tỉ USD được Thủ tướng công bố sẽ điều vào quỹ hỗ trợ thiên tai.
7. Làm thế nào để hết cháy rừng?
Theo ông Thomas Duff, một chuyên gia về cháy rừng, hỏa hoạn ở Úc có thể được dập tắt trong ba trường hợp sau:
- Mưa đủ rộng và lâu để dập những đám cháy, tuy mưa cũng tạo nên những trở ngại trong cứu hộ, dập lửa, và giao thông;
- Gió bớt mạnh để lực lượng cứu hỏa có thể kiểm soát ngọn lửa;
- Rừng cháy hết, không còn gì để lửa bắt vào nữa.
Bạn có thể ủng hộ tiền, hiện vật, hoặc tham gia tình nguyện cho những tổ chức sau để hỗ trợ nạn nhân của vụ cháy: