Mình là Rèo, làm graphic designer, nói rộng hơn là làm nghề sáng tạo. Năm 2019, mình bỏ phố thị Sài Gòn lên Đà Lạt sống, chật vật khoảng một năm để đưa mọi thứ vào guồng. Tính đến nay, mình đã làm việc từ xa được 2 năm. Và dưới đây là một chút ghi chép nhỏ về kinh nghiệm work from home (WFH) của mình.
Xử lý không gian làm việc
Mình đặt bàn làm việc ở một khu vực có đủ ánh sáng tự nhiên chiếu vào, không quá gắt. Sau đó mình chỉ bày biện trên bàn các đồ dùng cần thiết nhất như laptop, sketchbook, bút, bảng vẽ, nói không với các thể loại giường làm việc, sofa làm việc… Sự thoải mái quá mức sẽ làm hại năng suất. Khi lỡ ngả lưng, bạn chỉ muốn ngủ thôi.
Ngoài ra, mình cố gắng giữ khu vực làm việc được ngăn nắp. Không gian thoáng đãng giúp mình tập trung, và quan trọng là hạn chế va chạm với đồ vật xung quanh. Mình không muốn gây nguy hiểm cho dụng cụ làm việc, đặc biệt là cần câu cơm - laptop.
Khi ý tưởng “tắc đường”, chưa kịp ghé qua
Không phải ý tưởng lúc nào cũng tuôn trào như sóng. Lúc “bí đao”, mình làm việc vặt gì đó cho não được thả lỏng. Đó có thể là rửa chén, giặt đồ, xa hơn chút là đi chợ, cắt cỏ, hái cà phê, đào đất… Tiếp nhận những hình ảnh, cách thức hoạt động khác sẽ tăng tỉ lệ tạo ra ý tưởng, giải pháp mới.
Mệt rồi thì đi ngủ
Nếu đã thực hiện đủ cách mà ý tưởng vẫn chưa chịu chui ra, có thể bạn nên đi ngủ trong 30 phút (ban ngày) hoặc... ngủ luôn đến sáng (ban đêm). Dưới là một cách kích thích trí tưởng tượng mình tự sáng tạo ra.
Đầu tiên bạn vào phòng ngủ, tắt đèn, nằm xuống, nhắm mắt. Khi mọi thứ xung quanh tối đen thì hãy tưởng tượng bạn đang mở mắt ra nhìn, nhớ là vẫn nhắm mắt, và bạn sẽ cảm giác mình đang chìm trong một không gian rất rộng, không bị cản trở bởi bất cứ đồ vật gì. Đến lúc này cứ để mặc cho trí tưởng tượng len lỏi vào từng ngóc ngách, bạn được tự do sắp xếp các hình khối trong đầu.
Nghe thì hơi ảo diệu một chút, nhưng nó hiệu quả với một người thường xuyên làm việc với hình ảnh như mình. Não mình lúc đó như được bật công tắc, tập trung hơn, render ý tưởng và giải pháp cũng nhanh hơn.
Lúc bị ngắt quãng thì làm sao?
Gọi là designer, nhưng mình cũng kiêm thêm mấy nghề một lúc: bán cà phê, làm nội thất. Khi làm việc, các yếu tố gây xao nhãng xuất hiện thường xuyên, có thể là từ khách hàng, đối tác, và từ chính bản thân (đi tắm, đi lấy hàng, xem phim). Cách để ngay lập tức vực lại tinh thần nhớ đến khuôn mặt và giọng nói của khách.
Người ta vẫn giữ mình lại trong thời kỳ này tức là người ta thực sự tin vào năng lực và khả năng làm việc lâu dài của mình. Nếu mình không có kỹ năng tự quản tốt và tạo ra những sản phẩm chất lượng, đúng thời hạn, họ có thể nhấn nút cho mình bay màu ngay. Làm freelancer thì tự do. Nhưng càng tự do, càng cần kỷ luật.
Không phải cứ bỏ phố lên rừng mới sáng tạo được
Mình nghĩ không phải cứ lên rừng thì mới làm việc hiệu quả hơn. Nói riêng trong ngành sáng tạo, ở đâu cũng có chất liệu mới để bạn quan sát, học hỏi. Ví dụ lúc đi chợ về, mình nhặt rau, rồi ngồi quan sát từng đường vân của lá, thế mà lại thêm được ý tưởng mới. Ý tưởng ở khắp nơi, chỉ là nhiều lúc sống nhanh quá thì mình dễ bỏ qua mà thôi.