Bài hát đầu tiên tôi nghe của Quốc Bảo là Vắng em qua giọng hát của Hà Trần. Khi đó dù chưa có cảm thức nhiều với ngôn ngữ âm nhạc, nhưng những tự sự về một tình yêu trong trẻo, say mê vẫn nhiều sức hấp dẫn.
Có rất nhiều lứa nghệ sĩ nổi tiếng của Việt Nam trưởng thành và ghi dấu tên tuổi trong lòng công chúng bằng những sáng tác của Quốc Bảo. Nếu như Hà Trần với “tấm vé thông hành" là Em về tóc xanh để bước chân vào ca hát chuyên nghiệp, thì Thanh Lam cũng gắn bó với Quốc Bảo của giai đoạn Chào em xinh tươi.
Sau này Mỹ Tâm được biết đến với Tóc nâu môi trầm, Hồ Ngọc Hà với Lan Xưa và không thể không nhắc đến Nguyên Hà với hai album Địa Đàng vào năm 2011 và 2014.
30 năm lặng lẽ, bền bỉ trong sáng tác và thu âm hơn 1.000 ca khúc, thi thoảng lại thấy anh xuất hiện bên những cuốn sách hay bên cạnh một vài bộ ảnh tự chụp. Tất cả những điều đó đã cho thấy một Quốc Bảo với những cống hiến đầy miệt mài cho nghệ thuật Việt Nam.
Từ một nhạc sĩ cá tính và tài năng
Hẳn khi nhắc đến Quốc Bảo, rất nhiều khán giả biết ông qua những sáng tác đầu đời như Em về tinh khôi, Bình yên của Hà Trần. Sau này, Quốc Bảo được nhắc đến nhiều hơn qua các album phòng thu như Địa Đàng, My guitar my friends,.. với những nàng thơ và lứa nghệ sĩ khác nhau.
Quốc Bảo đi bên lề những cuộc đua của ca khúc "hit" để sống với thế giới của mình. Anh không sáng tác theo các đơn đặt hàng gấp gáp mà đi vào những ca khúc có chiều sâu.
Khán giả của anh cảm nhận sức mạnh từ những nốt nhạc chứ không chỉ có lời ca. Đó là con đường và lối rẽ của hoà âm phối khí, của những sáng tạo và độc đáo trong hình ảnh, ngôn ngữ.
Tình yêu cuộc sống, khao khát về hạnh phúc trọn vẹn đã được Quốc Bảo đưa hết vào những sáng tác của mình. Nó như là một nhu cầu tự thân, không cần che đậy, song cũng chính là sự thể hiện bản thân mình theo cách mà âm nhạc đã dẫn dắt anh.
Điều đó tạo nên cá tính và sự khác biệt của Quốc Bảo. Anh tự tin đến mức gần như bất cần. Chỉ cần những đứa con tinh thần của mình đến được với người nghe, không quan tâm đến chỉ trích, ngợi khen, đánh giá hay nhìn nhận của người trong ngành về chúng.
Quốc Bảo thường phó thác những sáng tác của mình cho khán giả, để nó được sống cuộc đời riêng. Có lẽ, đó là điều tạo nên một Quốc Bảo khác với phần lớn những nhạc sĩ khác. Để anh không bị rơi vào đám đông.
Cũng chính những sáng tác đó đã mang đến tên tuổi và tiếng tăm cho người đã sáng tạo ra chúng, làm nên một phong cách âm nhạc mang tên: Nhạc Quốc Bảo.
Đến 30 năm viết tình ca bằng âm nhạc
Mỗi giai đoạn trong âm nhạc của Quốc Bảo luôn là những chuyển mình và dấu mốc khác nhau. Đó là “cuộc tình dài rộng quá đôi khi lại rất buồn", là “ngồi nghe tim vỡ đôi", hay “tình ấm thân an đã là vui"... Từng thời kỳ là những cảm thức khác nhau về cuộc đời, về tình yêu, nhưng ít khi ta thấy một sự hân hoan ngọt ngào.
Phần lớn những bài hát của anh đã tự tìm được tiếng nói trong lòng công chúng. Mỗi album khi ra mắt đều có sức ảnh hưởng và tiếng vang riêng trong giới chuyên môn. Người say mê Quốc Bảo có thể không nhiều, nhưng người nghe nhạc anh không phải là ít.
Không khó để bắt gặp một giai điệu của Quốc Bảo được ngân lên trong các phòng trà. Có lẽ vì tình ca anh viết mang những nỗi buồn ẩn dụ, sự êm ái của lời ru, trìu mến của tình yêu.
“Tôi luôn mong mỏi người ta biết thương yêu nhau, dịu dàng với nhau. Chính vì đời thực tàn khốc nên tôi mới khao khát sự dịu dàng đến vậy. Tôi phải trau dồi, luyện tập nhiều mới có thể viết nên những câu chữ trong Còn ta với nồng nàn, Ngồi hát ca bềnh bồng,…” - Đó là những chia sẻ của anh khi được hỏi về ca từ trong trẻo, nhẹ nhàng thường xuất hiện trong mỗi bài hát.
Âm nhạc nói riêng hay các loại hình nghệ thuật nói chung đều bước ra từ đời sống. Có lẽ bởi vì được vun đắp bởi những tâm niệm đó, âm nhạc của anh dù 30 năm trước hay 30 năm sau vẫn có chỗ đứng riêng trong lòng khán giả.
Đời sống có nghĩa khi biết tin tưởng ở tình yêu
30 năm viết nhạc trong suốt 54 năm cuộc đời là một hành trình dài và bền bỉ. Bước qua tuổi 54, Vietcetera đã có một cuộc trò chuyện ngắn với người nhạc sĩ đã lao động miệt mài làm giàu cho âm nhạc Việt Nam này.
1. Quyết định tạm ngừng sáng tác sau 30 năm, bước sang tuổi mới, ưu tiên với anh sẽ là gì?
Ưu tiên số một vẫn là sức khỏe. 54 tuổi thì chưa già lắm, nhưng cũng là già rồi. Sức khỏe trên hết, kế đó là việc viết một tác phẩm quy mô hơn, không dừng lại ở ca khúc.
Nhưng dù gì đi nữa, vẫn là lựa chọn sống vui, tận hưởng đời sống.
2. Tình yêu có ý nghĩa như nào với đời sống của anh?
Tình yêu với tôi là nguồn cảm hứng không cạn. Không những là cảm hứng sáng tạo, mà còn là cảm hứng sống. Tôi chỉ cảm thấy đời sống có nghĩa khi tin tưởng ở tình yêu.
3. Anh có phân chia cho những giai đoạn sáng tác trong sự nghiệp của mình không? Nếu có, những ca khúc tiêu biểu sẽ là gì?
Cái này không phải tôi tự chia, mà các bạn báo chí đã chia: Có 3 giai đoạn. Mười năm đầu là thời kỳ "Tinh Khôi”, tiêu biểu là bài Em Về Tinh Khôi.
Mười năm kế tiếp là Độc Thoại, thì tiêu biểu chắc là bài Ngọt và Đắng.
Mười năm sau nữa là “Bình Yên”. "Bình Yên” thì nằm ở thời kỳ thứ hai rồi nên không lấy làm tiêu biểu được. Thôi thì chọn Về Với Trái Tim - một bài hát thiền, làm tiêu biểu cho giai đoạn này vậy.
4. Viết nhạc đa dạng, liên tục và đầy tình cảm, trăn trở như thế, anh có bao giờ bị cạn ý tưởng hay vất vả không?
Tôi hay sáng tác theo loạt, mỗi loạt độ 9-10 ca khúc, rồi nghỉ ngơi để tích lũy năng lượng trở lại. Vất vả gì đâu, nếu vất vả tôi đã chọn việc khác rồi.
5. Anh thấy sáng tác nhạc năm 20 tuổi khác gì với sáng tác nhạc năm 40 tuổi?
Thuở 20 viết mà tôi không biết mình viết cho ai hát, ai nghe. Khi đã chuyên nghiệp rồi thì viết có định hướng, có chủ định rõ ràng. Khác vậy thôi.
6. Từ Em về tinh khôi đến Địa đàng, rồi Dạ Khúc, Ru 9,... rất nhiều ca khúc của anh gắn liền tên tuổi với các nghệ sĩ lớn, làm thế nào để anh tìm ra được một giọng ca và cái tôi nghệ thuật phù hợp với sản phẩm của mình?
Tôi cũng để ý tìm kiếm, và nếu may mắn thì gặp. Đúng ra là gặp được người thể hiện tốt rồi tôi mới sáng tác.
7. “Tinh khôi” của bây giờ có gì khác “Tinh khôi" của khi xưa?
Tuổi già rất gần với trẻ thơ. Càng sống càng trở nên vô tư và yêu đời hơn. Nên cái sự tinh khôi cũng là tinh khôi của người trẻ.