1. TERF là gì?
TERF là viết tắt cho cụm từ “trans-exclusionary radical feminist”, những người ủng hộ nữ quyền, nhưng đồng thời lại kì thị người chuyển giới nữ.
Hành động kì thị người chuyển giới nữ của TERF thường không có hàm ý thù địch và bạo lực như tấn công, quấy rối và đe dọa. Thay vào đó, họ cho rằng người chuyển giới nữ không thật sự là phụ nữ và không nên được xã hội và chính phủ công nhận là phụ nữ.
2. TERF bắt nguồn từ đâu?
Cụm từ TERF lần đầu tiên được dùng trên mạng bởi Viv Smythe. Trong một bài đối ngược xã luận, Viv Smythe nói rằng cô không phải là người đầu tiên sử dụng từ viết tắt này.
Theo Vox, cụm từ “trans-exclusionary radical feminist” có bắt nguồn từ những nhóm nữ quyền vào khoảng thập niên 70. Họ cảm thấy rằng cần phải có một tên gọi để phân biệt giữa người ủng hộ và người phản đối quyền của người chuyển giới nữ. Tuy nhiên chưa có nguồn nghiên cứu nào thật sự chứng minh cho điều này.
Hiện tại, cụm từ TERF được nhiều người trong cộng đồng này xem là mang tính kì thị và hạ thấp danh dự. Họ thường tự gọi bản thân “gender critical” (phản biện giới tính) như cái cách mà những nhóm phân biệt chủng tộc gọi bản thân là “race realist” (thực tiễn chủng tộc).
3. Vì sao TERF lại trở nên phổ biến?
Một trong những quan điểm quan trọng nhất của cộng đồng TERF là họ cho rằng “Nữ giới là một tầng lớp bị áp bức và nam giới chính là tầng lớp áp bức họ.” Việc một người nam, trong mắt họ, được phép trở thành phụ nữ sẽ khiến cho cuộc bàn luận về nữ quyền trở nên vô nghĩa, vì chỉ một cá nhân với bộ phận sinh dục nữ mới phải hứng chịu áp bức.
Quan điểm dựa trên sinh học này của cộng đồng TERF lấy cơ sơ từ thuyết xác định sinh học (biological determinism). Thuyết này cho rằng bất kì hành vi xã hội nào của con người đều có gốc rễ từ sinh học, cụ thể hơn là những yếu tố mang tính di truyền. Để có thể thấy sự nguy hiểm của quan điểm này, ta cần nhìn lại những nơi mà thuyết xác định sinh học xuất hiện trong lịch sử.
Trong Thế chiến Thứ hai, chính thuyết xác định sinh học đã được Đức Quốc Xã dùng làm nền tảng chứng minh rằng người Đức là chủng tộc thượng đẳng. Trong thời điểm hiện tại và xuyên suốt lịch sử, thuyết này đã được sử dụng để biện hộ cho chế độ sở hữu nô lệ và chứng minh rằng người da đen hạ đẳng hơn người da trắng.
“Nếu bất kì ai tự xem họ là phụ nữ đều được luật pháp công nhận là phụ nữ,... nếu ai cũng có thể là phụ nữ, thì không ai thật sự là phụ nữ cả và quyền lợi được bảo vệ dựa trên cơ sở giới tính của luật pháp từ đó sẽ trở nên vô nghĩa,” một nhóm TERF viết trong đơn trình lên Tòa án Tối cao Hoa Kỳ.
Để chứng minh cho quan điểm của mình, cộng đồng này tập trung vào việc khắc họa người chuyển giới nữ như một mối đe dọa cho những người có giới tính khai sinh là nữ.
Khai thác nỗi sợ như một loại vũ khí chống lại người chuyển giới nữ, họ đưa ra ví dụ về vụ án của Karen White. Karen White là một tội phạm tình dục. Sau khi vào tù, cô nhận bản thân là một người chuyển giới nữ và được chuyển sang buồng giam của nữ giới. Tại đây, Karen White đã liên tục hiếp dâm nhiều bạn tù.
Bỏ qua sự thật rằng có tới 47% người chuyển giới nữ đã là nạn nhân của nạn quấy rối tình dục, cộng đồng TERF dựa vào những ví dụ hiếm hoi như Karen White để bôi nhọ danh tính của hàng triệu người chuyển giới khác.
Một trong những người nổi tiếng thuộc cộng đồng TERF chính là J.K. Rowling, tác giả của series Harry Potter. J.K. Rowling đã có những dòng tweet và chia sẻ chống lại quyền được công nhận của người chuyển giới. Mới đây, cô đã một lần nữa lên tiếng khi chính phủ Scotland đang xem xét thông qua một cuộc cách mạng hướng đến quyền lợi của người chuyển giới.
Gần đây, danh hài độc thoại Dave Chappelle cũng đối diện làn sóng phản đối kịch liệt sau khi anh công khai ủng hộ J.K. Rowling trong special The Closer. Chọn quên đi sự tồn tại của cộng đồng chuyển giới người da đen, Dave Chappelle đưa ra những so sánh nhằm chỉ ra sự bất công giữa phong trào bình đẳng của người da đen và người chuyển giới.
Đây sẽ là một ý rất hay để đưa vào màn trình diễn hài độc thoại nếu như danh hài này đã không chọn hạ thấp phong trào đấu tranh của người chuyển giới để nâng tầm quan trọng của phong trào chủng tộc, và quên đi rằng cả hai có thể tồn tại song song và ủng hộ lẫn nhau.
4. Dùng TERF như thế nào?
Tiếng Anh
A: You love Harry Potter, but you hate J.K. Rowling, how come?
B: I am a trans woman and she denies my right to identify as a female. She is a TERF.
Tiếng Việt
A: Sao cậu thích Harry Potter mà lại ghét J.K. Rowling vậy?
B: Vì tớ là một người chuyển giới nữ, và bà ấy từ chối quyền được công nhận là phụ nữ của tớ. Bà ấy là TERF.