Thamz, tên thật là Thành, 26 tuổi, nuôi một chó một mèo, sống ngẫu hứng, thích ăn lẩu. Bên cạnh một Thamz hóm hỉnh và hào sảng là một Thamz với những chiếc đĩa than, đàn synthesizer, cây mic cùng những ca từ rất đời. Tỏa năng lượng khi cần, nhưng khi làm nhạc Thamz cũng chứng tỏ mình là một người rất chỉn chu và cẩn thận.
Sau 6 năm, kể từ Bước Giày Phong Sương, Thamz đã cho ra mắt solo album tâm huyết mang tên Kiếp Hát Rong vào ngày 3/10 vừa rồi. 13 ca khúc trong album là lăng kính của anh chàng chơi rap đến từ thành phố hoa phượng đỏ về cuộc sống hằng ngày, những điều bình dị và chân thực nhất.
Trò chuyện với Vietcetera, Thamz toát lên sự chân thành và vô cùng thẳng thắn về album lần này - sản phẩm trở lại sau 6 năm của anh.
Ý tưởng và chất liệu cho album Kiếp Hát Rong? Thamz đã tìm hiểu, quan sát và nghiên cứu như thế nào?
Ý tưởng và chất liệu của album gói gọn trong hai chữ "Cuộc Đời". Đời nó đưa mình lên xuống, mình sống, mình cảm thấu, mình vui, mình buồn, mình yêu, mình được, mình mất. Những cung bậc trong cuộc sống này đều hiện hữu những giá trị riêng của nó. Dưới góc độ một người làm nhạc, mình muốn truyền tải những điều đó bằng ngôn ngữ âm nhạc riêng của mình.
Mình đã ấp ủ làm album này khá lâu, dành nhiều thời gian đi khắp đất nước, tiếp xúc và chiêm nghiệm về những sự vật, sự việc xảy ra. Mình nhận thấy câu hát đẹp nhất khi nó được cất lên bằng một tâm hồn tự do. Hát những gì mình muốn, hát cho mình, hát cho đời, hát ở những mép núi vạt rừng thênh thang, hát ở những con hẻm tối tăm lầm than, đầy đau khổ.
Mình tự nhận thấy mình như một kẻ hát rong, sống và truyền tải sự thật bằng những lời hát giản dị mà chân thành. Qua quá trình dài chiêm nghiệm và nghiền ngẫm như vậy, album Kiếp Hát Rong được ra đời.
Nội dung xuyên suốt album Kiếp Hát Rong là gì?
Là tiếng lòng của một cây bút trẻ giữa một thời thế đang đổi thay từng ngày. Những điều mới đến và thế chỗ cho những điều xưa cũ thân thương. Đó là quy luật của cuộc sống, chúng ta phải chấp nhận. Nhưng sự thật thì thay đổi thì luôn đi kèm với đánh đổi.
Thay đổi bản thân để thích ứng với một nhịp sống vội vã của xã hội hiện đại, liệu bạn có đánh mất những gì cốt lõi làm nên con người mình ngày hôm nay? Những luồng văn hoá du nhập chóng mặt vào một đất nước đang phát triển liệu sẽ xoá nhoà những nét đẹp văn hoá được cha ông chúng ta gìn giữ hàng nghìn năm? Album là câu trả lời dưới góc độ của mình cho những câu hỏi đó - góc độ của một kẻ hát rong.
Thamz có thể chia sẻ về một số track trong Kiếp Hát Rong không? Track nào bạn ấn tượng nhất? Track nào bạn mất thời gian để hoàn thiện lâu nhất?
Album gồm 13 bài với những chủ đề khác nhau, những màu sắc, tâm trạng và suy nghĩ đối lập của bản thân mình. Để mà nói track nào mình ấn tượng nhất thì mình không biết. Cái này chắc để cho bạn nghe nhạc đánh giá. Nhưng nếu hỏi mình track nào mình muốn các bạn nghe nhất thì có lẽ là những bài như Trạng Nguyên, Giao Thoa, Kiếp Hát Rong... đều được mình gửi gắm nhiều thông điệp trong đó.
Track nào làm cũng mất nhiều thời gian. Ý tưởng cho một bài hát nó đến luôn ngẫu nhiên và bất ngờ. Nhưng để cụ thể hoá ý tưởng đó thì mình dành rất nhiều thời gian cho quá trình sản xuất. Trong quãng thời gian đó, mình phải chiêm nghiệm và suy ngẫm thật thấu đáo, làm sao để sản phẩm cuối cùng nó phải toát ra bằng ngôn ngữ của mình, chính mình chứ không ai khác.
Quá trình sản xuất, từ khởi đầu cho đến khi hoàn thiện album, Thamz có gặp những khó khăn hay thuận lợi gì?
Kiếp Hát Rong để mà nói, đối với mình nó là một album HipHop! Mình thấy ở Việt Nam cái khái niệm về HipHop được định nghĩa và truyền bá rất nhiều, thậm chí nhan nhản, nhưng không phải ai cũng thật sự hiểu được ý nghĩa cốt lõi sâu xa của nó.
Đối với mình HipHop là một nền văn hoá, chứ không đơn giản chỉ là thể loại âm nhạc. Nên làm nhạc HipHop thì phải toát lên được văn hoá, tâm hồn của một dân tộc. Phải sống thật với mình từ quá trình lên ý tưởng đến xuyên suốt dọc quá trình sản xuất. Chính điều này vừa là khó khăn cũng như thuận lợi đối với mình.
Thuận lợi là mình đã hiểu và có nhiều thời gian nghiên cứu kĩ thuật "sampling". Khi bạn hiểu một vấn đề gì rõ ngọn ngành và dành nhiều thời gian cho nó, bạn hoàn toàn tự tin và sử dụng nó. Nhất là trong công việc sáng tạo, nếu bạn làm tốt được phần kĩ thuật thì phần tâm hồn của bạn sẽ được thoả sức lan toả và hiện hữu. Khi đó thì sản phẩm cuối cùng nó sẽ không bị cứng nhắc trong khuôn khổ "kĩ thuật" nữa, mà nó trở thành một artform.
Mình sử dụng "sampling" hoàn toàn từ đĩa than - nguồn âm thanh tin cậy của mình. Đặc biệt, mình chọn và sử dụng sample có trách nhiệm chứ không sample bừa bãi. Ngoài ra còn rất nhiều sound từ synthesizer, drum machine… những nguồn âm thanh hoàn toàn 100% analog.
Khó khăn nảy sinh trong quá trình sản xuất từ chính thuận lợi. Việc sử dụng công cụ analog khá phức tạp, đòi hỏi người sản xuất phải mày mò rất nhiều. Vì trong một thời buổi "mì ăn liền" như bây giờ, nguồn thông tin về những kĩ thuật ngày xưa thường không chính thống, hoặc đôi khi không chính xác.
Chính mình phải tự đánh giá và chọn lọc những thông tin phù hợp để ứng dụng. Không chỉ là khâu sản xuất instrument, mà việc chắp bút viết lời cũng phải thật sự chân thành và tuân theo tôn chỉ "sự thật".. Như trong bài Kiếp Hát Rong mình có nói: "Chỉ có sự thật mới có thể trường tồn cùng thời gian!"
Những người đã hỗ trợ Thamz trong album Kiếp Hát Rong là ai?
Là những người anh em bạn bè bên cạnh, không ai khác. Tất cả mọi người trong cuộc đời mình đều là nguồn cảm hứng cho việc sáng tác. Dù bạn đem đến niềm vui hay cả nỗi buồn, mình đều trân trọng và tìm cách trải long bằng âm nhạc.
Để mà nói hỗ trợ nhiều nhất thì đó là Slowz - anh Dũng Rùa. Đối với mình thì anh Dũng là người ảnh hưởng nhiều đến tư tưởng âm nhạc. Anh Dũng là người đưa mình vào con đường digging đĩa than. Từ đó mình chìm ngập trong những mảng màu kì diệu của âm nhạc. Từ đó mà mình yêu Jazz - một ngôn ngữ, một lối sống, một văn hoá của người da màu (Black Africa Music), Funk, Soul, Blues… tất cả thể loại. Anh Dũng cũng tham gia sản xuất 3 bài trong album này.
Ngoài ra còn có những anh em rất tâm huyết như Kid Nasty, TBO, Tran Luong, Long Dan, những anh em producer (Hieu Rock, Batroc, Ben Blue). Rồi những anh em trong tập thể #rockxuyenmandem, những anh em nghệ sĩ underground khắp đất nước khi biết mình làm album đều giúp đỡ và góp năng lượng ít nhiều. Nên đôi khi lời nhạc của mình còn nói hộ những nỗi lòng của các anh em xung quanh rất nhiều. Thật sự mình là một kẻ khá may mắn.
Thông điệp của Kiếp Hát Rong mà Thamz muốn lan tỏa tới mọi người?
Hãy sống và cảm nhận những điều cuộc đời ban tặng. Mỗi sự vật, sự việc đều có tần số rung động riêng của nó. Khi mình đủ tĩnh tại để cảm nhận, không đánh giá bằng những định kiến, tâm hồn của mình sẽ lĩnh hội được nhiều điều hơn.
Những nốt nhạc phô, offtune đều có giá trị riêng của nó nếu người hát cất lên bằng đúng tâm hồn của mình. Nếu chỉ hướng đến những điều toàn mỹ và hoàn hảo thì mình tin đó không phải là âm nhạc của cuộc đời. Đời có hỉ nộ, ái ố, có vui có buồn, có sai lầm, có tiếc nuối, tại sao lại bắt âm nhạc không được như vậy?
Thamz có nghĩ rằng old school dường như là dòng nhạc đang bị lu mờ trong thời điểm hiện tại không? Tại sao Thamz cũng như 3DKe vẫn chọn con đường này?
Đối với mình thì old school hay new school không quan trọng. Như anh bạn Style One của mình đã từng nói "Old school hay new school? Tôi là True school". Mình có chia sẻ kĩ quan điểm của mình trong bài Giao Thoa. Mới hay cũ nếu biết cân bằng thì đó chính là hiện tại, là chính giây phút đang xảy ra. Tìm hiểu lịch sử để hướng đến tương lai, đó là cách mình hoà và dòng chảy âm nhạc đương đại.
Mọi người hay hiểu nhầm là 3DKe cứng nhắc trong việc chọn old school làm con đường đi. Thật ra bọn mình đang cố kiến thiết tương lai bằng những nền móng thật chắc từ xa xưa. Nếu không học lịch sử thì bạn định tiến đến tương lai bằng cách nào? Cũng nói thêm, 3DKe không phải là một ban nhạc, nó là một cái gì hướng đến tâm linh (spiritual) nhiều hơn.
Đối với Thamz, âm nhạc có ý nghĩa như thế nào?
Là một dòng suối, nó phản ảnh chính bản thân mình. Mình tu dưỡng giữ gìn đạo làm người thì nó sẽ trong trẻo thuần khiết. Mình buông thả sống vội vã thì nó sẽ vẩn đục và không còn được như lúc ban đầu. Âm nhạc đối với mình không chỉ là 5 dòng kẻ, là những nốt nhạc ép buộc trong khuôn khổ, là đĩa than, là drum machine hay là cái gì định nghĩa được. Âm nhạc là cuộc đời!