Những ngày vừa qua, thị trường tiền điện tử chứng kiến một pha “lao dốc” mạnh mẽ. Bitcoin - đồng tiền số giá trị nhất thế giới - đã có thời điểm rớt giá xuống mốc 28.950 USD.
So với mức giá đỉnh 65.000 USD vào giữa tháng 4, đồng tiền số này đã giảm tới hơn 50%.
Tại Việt Nam, cộng đồng đầu tư tiền điện tử cũng vừa có một phen xôn xao khi sàn giao dịch tài chính Busstrade bị tố chiếm đoạt tiền người chơi. Theo đó, mô hình đầu tư tiền ảo theo hình thức đa cấp này bị tố đã lừa đảo khoảng 400 người (theo vnexpress.net).
Đầu tư tiền điện tử là chủ đề được nhiều người quan tâm, tuy nhiên sự hiểu biết về chúng vẫn còn khá mơ hồ. Trong bài viết này, hãy cùng Vietcetera điểm qua những thuật ngữ đầu tư cơ bản về lĩnh vực tiền điện tử nhé.
1. Cryptocurrency
Cryptocurrency là tiền điện tử. Loại tiền kỹ thuật số này sử dụng công nghệ mật mã để bảo mật thông tin cho việc mua bán và lưu trữ chúng. Việc giao dịch loại tiền này diễn ra hoàn toàn trên Internet.
Thuật ngữ “cryptocurrency” đã được nhắc đến lần đầu từ năm 1983. Tuy nhiên, chỉ đến khi đồng tiền số đầu tiên (Bitcoin) ra đời vào năm 2009 và trở nên phổ biến sau đó, “cryptocurrency” mới dần trở thành một xu hướng mới trong ngành tài chính.
Với đặc điểm giao dịch ẩn danh, chi phí giao dịch thấp và tốc độ giao dịch nhanh chóng, tiền điện tử đang dần trở thành phương thức giao dịch phổ biến trên thế giới.
Việc thị trường tiền điện tử biến động mạnh mẽ trong thời gian qua cũng góp phần khiến cơn sốt tiền điện tử trở nên lan rộng, đặc biệt là ở Việt Nam. Theo nghiên cứu thị trường của Statista, Việt Nam có tỷ lệ sử dụng tiền điện tử cao thứ 2 thế giới, chỉ sau Nigeria.
2. Bitcoin
Bitcoin là đồng tiền điện tử đầu tiên trên thế giới, ra đời vào năm 2009. Tính đến thời điểm này, Bitcoin cũng đồng thời là đồng tiền ảo phổ biến nhất và có giá trị nhất. Đồng Bitcoin (BTC) đã từng đạt giá trị lên đến 63 ngàn USD/đồng.
Tiền giấy thông thường có thể được in ra thêm, nhưng Bitcoin - hay tiền điện tử nói chung thì không. Theo tính toán, số lượng Bitcoin khả dụng để khai thác được giới hạn ở mức 21 triệu BTC. Trong khi đó, con người đã khai thác được khoảng 18,5 triệu BTC tính đến thời điểm hiện tại.
3. Altcoin
Altcoin là thuật ngữ để mô tả bất kỳ loại tiền mã hóa nào không phải là Bitcoin - đồng tiền điện tử đầu tiên. Altcoin là từ viết tắt của “alternative coin”, nghĩa là tiền thay thế.
Những đồng tiền Altcoin đầu tiên ra đời vào năm 2010, 1 năm sau sự ra đời của Bitcoin. Tuy hiện tại có đến hơn 5 nghìn loại Altcoin trên thế giới, vốn hoá của toàn bộ các đồng Altcoin chỉ chiếm khoảng 34% thị trường tiền điện tử, 66% còn lại vẫn thuộc về đồng Bitcoin.
4. FOMO - JOMO
Không chỉ được dùng trong tâm lý học, 2 thuật ngữ này còn được dùng để chỉ xu hướng đầu tư trên thị trường.
- FOMO: Đây là từ viết tắt của “Fear of Missing Out”. Trong ngữ cảnh đầu tư, FOMO đề cập đến cảm giác sợ hãi khi bỏ lỡ một cơ hội đầu tư có khả năng sinh lời và hối tiếc về sau.
- JOMO: Đây là từ viết tắt của “Joy of Missing Out”. Trạng thái JOMO đề cập đến việc một nhà đầu tư vui vẻ không tham gia mua vào tiền ảo với số lượng lớn hoặc bán tháo hoảng loạn.
5. Bear
Bear dịch nghĩa tiếng Việt là con gấu. Tuy nhiên, trên thị trường tiền điện tử, bear chỉ những người cẩn trọng và bi quan. Đây là những nhà đầu tư có xu hướng tin rằng giá trị thị trường sẽ giảm trong một thời gian dài.
Dựa theo đó, bear cũng trở thành một từ chỉ xu hướng đi xuống của thị trường. Có 2 thuật ngữ liên quan đến bear:
- Bear market: Thuật ngữ này mô tả một thị trường đang chịu áp lực giảm đáng kể trong một khoảng thời gian dài. Trên thị trường bear market, số giao dịch bán tháo sẽ nhiều hơn số giao dịch mua vào, khiến cho giá trị thị trường giảm mạnh.
- Bear trap: Thuật ngữ này chỉ hành động một nhóm nhà đầu tư phối hợp để thao túng thị trường. Cụ thể, nhóm nhà đầu tư sẽ bán ồ ạt một số lượng lớn đồng tiền ảo nhất định, khiến giá đồng tiền đó sụt giảm. Sau đó họ mua vào ồ ạt với số lượng lớn, khiến giá trị đồng tiền ảo tăng lên trở lại, đem về lợi nhuận.
6. Bull
Bull dịch nghĩa tiếng Việt là con bò đực, nhưng định nghĩa đó không được dùng trong ngữ cảnh đầu tư. Khác với bear - vốn chỉ một xu hướng bi quan và tiêu cực, bull là thuật ngữ chỉ những nhà đầu tư lạc quan và tin tưởng rằng giá trị thị trường sẽ tăng.
Những nhà đầu tư theo xu hướng “bull” sẽ mua những đồng tiền ảo khi giá thấp và chờ đợi trong thời gian dài để chúng tăng giá trị.
Là từ chỉ xu hướng lạc quan của thị trường, cũng có 2 thuật ngữ liên quan đến bull:
- Bull market: Thuật ngữ này mô tả một thị trường mà tài sản trong đó tăng giá đều đặn theo thời gian. Số người mua vào trên thị trường này sẽ nhiều hơn số người bán ra, khiến giá trị thị trường tăng lên.
- Bull trap: Thuật ngữ này chỉ việc một đồng tiền số có giá trị đang giảm dần đều dường như bắt đầu tăng giá. Tuy nhiên, sự tăng giá này không kéo dài lâu, và đồng tiền sẽ sớm tiếp tục xu hướng giảm của nó. Đây cũng là một cái “bẫy” phổ biến được giăng ra để lấy tiền từ các nhà đầu tư.
7. Exchange
Exchange là sàn giao dịch, nơi người mua và người bán gặp nhau. Có 2 loại sàn giao dịch trên thị trường tiền điện tử:
- Centralized Exchange (CEX)
CEX là sàn giao dịch tập trung, được thành lập và quản lý bởi một bên thứ 3. Trên sàn CEX, mọi tài sản giao dịch đều được quản lý và kiểm soát bởi bên thứ 3 đó.
Về ưu điểm khi giao dịch tiền điện tử, các sàn CEX thường có giao diện đẹp và trải nghiệm người dùng tốt với nhiều tiện ích và tính năng. Tốc độ giao dịch nhanh, cùng với tính thanh khoản cao cũng là yếu tố khiến nhiều nhà đầu tư chọn sàn CEX.
Tuy nhiên, việc tất cả tài sản trên sàn chịu sự quản lý của một bên thứ 3 cũng khiến các nhà đầu tư cân nhắc.
- Decentralized Exchange (DEX)
DEX là sàn giao dịch phi tập trung, nơi những người dùng tự do giao dịch tiền ảo với nhau theo giá thỏa thuận mà không chịu sự giám sát và quản lý của một bên thứ 3.
Các sàn DEX thu hút người chơi vì cho phép các nhà đầu tư ẩn danh, khiến các giao dịch rất khó bị điều tra nguồn tiền và đánh thuế. Tuy nhiên, giao dịch trên sàn DEX chịu nhiều rủi ro về lừa đảo hơn so với giao dịch trên sàn CEX do thiếu cơ chế quản lý.
8. Non-Fungible Token (NFT)
Mã-không-thể-thay-thế (NFT) là thuật ngữ chỉ các loại tiền điện tử có-một-không-hai (theo đúng nghĩa đen) trên thị trường.
NFT có thể là tài sản được tạo ra trên thị trường ảo, hoặc phiên bản được mã hóa của tài sản trong thế giới thực. Sự có mặt của mỗi NFT trên thị trường tiền điện tử luôn là duy nhất.
Khi bạn sở hữu một NFT, điều này có nghĩa rằng bạn là người duy nhất có quyền sở hữu và quyền truy cập với NFT đó. Đây cũng là yếu tố quyết định giá tiền của mỗi NFT: token nào càng hiếm, càng độc đáo thì giá bán của nó càng cao.