1. Điều gì đang diễn ra?
Cuối tuần vừa qua là những ngày kinh hoàng tại Ấn Độ. Mỗi ngày, đất nước này có thêm 300.000 ca Covid-19 mới. Xe chở bình oxy chạy rầm rập trên đường; số người không qua khỏi tăng cao; những "ánh lửa" hỏa táng gây ám ảnh cả thế giới. Hiện nay, Ấn Độ có tổng cộng 16 triệu ca Covid-19 và gần 187.000 người không qua khỏi.
Từ giữa tháng 04/2021, Thái Lan cũng tái bùng dịch Covid-19 với gần 1.000 ca nhiễm mới mỗi ngày. Trong khi đó, Việt Nam hiện vẫn đang kiểm soát tốt việc phòng chống dịch. Tính đến chiều 25/04, Việt Nam thêm 10 ca mắc Covid-19 mới, đã được cách ly sau nhập cảnh.
2. Tại sao thảm cảnh tiếp tục diễn ra?
Các quốc gia đang tích cực phòng chống dịch Covid-19 mỗi ngày. Tuy nhiên, “thảm kịch” vẫn không ngừng diễn ra ở Ấn Độ, Thái Lan và một số nước khác. Câu hỏi đặt ra ở đây là: Tại sao điều này vẫn tiếp tục diễn ra.
Đài BBC dẫn lời các chuyên gia cho thấy nguyên nhân lớn khiến Ấn Độ "vỡ trận" đến từ ý thức tuân thủ quy định an toàn phòng dịch kém và các biến thể dễ lây lan. Các sự kiện vận động chính trị đông người và những lễ hội thu hút các đám đông khổng lồ (như lễ hội Kumbh Mela bên sông Hằng) là một trong những nguyên nhân chính.
Thái Lan bùng dịch trở lại bắt nguồn tại một số địa điểm giải trí về đêm tại Bangkok và các điểm du lịch của tỉnh Chiang Mai, Chonburi... Ông Sophon Iamsirithaworn, Phó Tổng giám đốc Cục Kiểm soát Dịch bệnh Thái Lan đưa ra lời khuyên, mọi người nên làm việc tại nhà và tăng cường cảnh giác.
3. Bức tranh thế giới thời Covid-19 ảm đạm thế nào?
Covid-19 đã bùng phát hơn 1 năm. Tính đến ngày 26/04/2021, thế giới có 147 triệu người mắc covid-19; 84,5 triệu người phục hồi và 3,1 triệu người tử vong. Đại dịch bày ra cho cả thế giới thấy những nghi thức tập thể đầy đau buồn như: hỏa táng, hố chôn, container chứa thi thể, bệnh nhân Covid-19 nằm cạnh túi đựng thi thể ở Brazil...
Tác động của Covid-19 khiến chúng ta đau lòng. Kinh tế đình trệ, đời sống bấp bênh và đặc biệt, nhiều người chết hơn. Tỉ lệ thi thể người chết vì dịch tăng lên 5 phút/1 ca tử vong khiến những lò hỏa táng tại New Delhi (Ấn Độ) không ngừng đỏ lửa. Những ngọn lửa ngùn ngụt sáng, những bóng người mờ… trong mỗi bức ảnh có thể ám ảnh bất kỳ ai.
Hình ảnh những container chứa thi thể người qua đời vì Covid-19 hay những hố chôn tập thể ở Mỹ cách đây một năm đã khiến không ít người rùng mình. Ngày 12/01/2021 ghi nhận 88 xe đông lạnh chứa thi thể bệnh nhân Covid-19 tại Mỹ và nhiều nước khác như Đức, Thụy Điển... Trước đó, ít nhất 40 hòm gỗ được chôn trong một ngôi mộ tập thể ở Mỹ vào ngày 11/04/2020.
4. Hộ chiếu vaccine - nên hay không?
Hộ chiếu vaccine (visa-vaccine) là chứng chỉ kỹ thuật số (mã QR) được "dán" trên hộ chiếu hoặc có thể cài trên điện thoại thông minh; gồm thông tin về việc tiêm chủng và cá nhân người được tiêm. Thế giới chưa có sự đồng thuận đã đành, loại "giấy thông hành" này được áp dụng như thế nào cũng chưa được rõ ràng.
Với những biến chủng mới xuất hiện liên tục, việc gia tăng di chuyển và tiếp xúc có thể khiến dịch lây lan nhanh và rộng hơn? Đến nay, các biến thể virus như B1.1.7 phát hiện tại Anh; B.1.351 phát hiện tại Nam Phi, B.1.1.167 (đột biến kép đang bùng phát ở Ấn Độ)... đang "tản ra" khắp thế giới.
Tiêm vaccine là bước quan trọng để đối phó với đại dịch Covid-19 và hộ chiếu vaccine được cho là hy vọng và giải pháp. Tuy nhiên, Hộ chiếu vaccine sẽ không chấm dứt sự lan truyền của virus Covid-19 cho đến khi giải quyết các vấn đề về tiêu chuẩn toàn cầu, hậu cần và bảo vệ chống gian lận.
5. Liệu covid-19 có mở ra trang giấy trắng cho khởi đầu mới?
Li Edelkoort, chuyên gia dự đoán xu hướng (trend forecaster) có tầm ảnh hưởng bậc nhất thế giới hiện nay từng chia sẻ: Virus Corona (Covid-19) tặng chúng ta "trang giấy trắng cho một khởi đầu mới".
Cái nhìn của Li Edelkoort về đại dịch Covid-19 cho thấy, thế giới đang trong "một cơn suy thoái toàn cầu ở mức độ chưa từng có". Đại dịch "buộc" chúng ta phải chậm lại, ngừng các chuyến bay, đời sống tiêu thụ giảm xuống, không khí được làm sạch và cho phép người dân hít thở.
Edelkoort chia sẻ: "Chúng ta sẽ có trong tay một trang giấy trắng cho một khởi đầu mới... Tái định hướng và khởi động lại sẽ cần nhiều sự thấu suốt và táo bạo để xây dựng một nền kinh tế mới với những giá trị mới, cùng các giải pháp mới cho sản xuất, giao thông, phân phối và bán lẻ".
Bài phỏng vấn của bà trên Dezeen cách đây một năm (09/03/2020) mang đến góc nhìn tươi sáng và tích cực nhưng hiện thực ảm đạm hơn rất nhiều. Thế giới "đình trệ" là thật nhưng khó khăn trong việc ngăn chặn số ca mắc và chết vì covid-19 vẫn đang bùng lên cũng là sự thật.
Dường như, Li Edelkoort cũng đã “bỏ quên" về livable life của rất nhiều người, đặc biệt là những người mắc Covid-19 có ít cơ hội được sống sót hay đã qua đời trong một năm vừa qua.
6. Vì sao "được sống" lại quan trọng?
Với hàng triệu người chết vì Covid-19, câu hỏi đặt ra không phải là "good life"- cuộc sống tốt đẹp hay "meaningful life"- cuộc sống ý nghĩa mà là "livable life"- được sống. Câu chuyện những người giàu ở Ấn Độ đang tìm cách di chuyển ra nước ngoài dù giá vé máy bay tăng gấp 10 lần là 1 ví dụ. Những người "nghèo hơn" ở đất nước này, những người phụ thuộc, không làm được gì khác ngoài sống chung với đại dịch?!
Đời sống hiện nay đang vận hành dựa trên sự loại trừ nhau. Điều này đã trở thành tự nhiên và tất yếu. Những cái chết vì covid-19 "ai mà quan tâm"? Đây thực sự là câu hỏi đáng để chúng ta suy ngẫm. Chúng ta đều tiếc thương cho những mạng sống vì mọi người đều có quyền được sống và bình đẳng như nhau. Vì thế, trong bối cảnh đại dịch, việc được sống càng trở nên quý giá và trân trọng biết bao nhiêu.
7. Chúng ta nên làm gì tiếp theo?
Việt Nam đang thắt chặt hơn bao giờ hết trong công tác phòng và chống dịch Covid-19. Vaccine Nano Covax liều 25mcg của Việt Nam đạt tỉ lệ 100% người tiêm sinh miễn dịch. Hà Nội khẩn trương hoàn thành việc tiêm vaccine phòng Covid-19 đợt hai. TP.HCM bắt buộc đeo khẩu trang nơi công cộng....
Chúng ta đang tiến tới kỳ nghỉ lễ dài 30/04 và 01/05, nhu cầu đi lại, du lịch... Đây có thể là nguy cơ cao về lây truyền dịch Covid-19 trong cộng đồng. Vì vậy, bản thân mỗi người nên nâng cao cảnh giác và có biện pháp phòng chống an toàn.
Cập nhật thêm thông tin tại trang tin về dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp Covid-19 của Bộ Y tế tại đây.