Nếu không chú thích ngay từ đầu - “100% voices” (100% là giọng thật) - nhiều người sẽ dễ hiểu nhầm IN THE ZONE của hai beatboxer Trung Bảo và Chiwawa là một bản nhạc điện tử thông thường được tạo dựng bằng máy móc.
Trên thực tế, những thanh âm lôi cuốn và rạo rực này được phát ra từ cơ thể (miệng) và là thứ “ngôn ngữ” riêng của hai beatboxers trẻ dùng để chia sẻ về câu chuyện và trải nghiệm của mình tới mọi người.
Như Trung Bảo chia sẻ, IN THE ZONE là sự kết nối giữa hai nghệ sĩ thể nghiệm giọng nói; họ tìm tới nhau trong hành trình tìm hiểu về những thanh âm được tạo ra từ cơ thể mình cùng trải nghiệm cá nhân với chúng khi cả 2 đang trong khu vực của chính mình.
IN THE ZONE cũng là tác phẩm mở đường cho album mới của Trung Bảo và Chiwawa sau 10 năm tìm tòi, và khám phá bản thể trong địa hạt beatbox. Nó không chỉ là “khoe trình” mà còn đi sâu hơn vào tư suy sáng tạo, phân tích và tổ hợp những thành tố để tạo ra sản phẩm âm nhạc độc đáo nhất.
Mới đây, Vietcetera có cơ hội trò chuyện với beatboxer Trung Bảo để hiểu hơn về quá trình thực hiện tác phẩm này. Cuộc trò chuyện này còn nối dài bởi những câu chuyện "hào hứng có, chán nản có" để tạo nên "khu vực" của riêng mình trong sáng tạo nghệ thuật.
Trong "khu vực" (IN THE ZONE) có gì thú vị so với những sản phẩm bạn từng thực hiện trước đây?
IN THE ZONE có lẽ là một trong những dự án sáng tạo có đầu tư về chất lượng và chất xám nhất mà Trung từng thực hiện; từ quá trình viết và thể hiện, cho tới quá trình mix/master kỹ lưỡng cho từng âm thanh; và cuối cùng là hình ảnh từ MV cho tới những sáng tạo hình ảnh khác trong dự án.
Đây cũng là dự án đầu tiên Trung và Chi (Trung Bảo & Chiwawa) tự thiết kế một chiến lược truyền thông độc lập cho bài nhạc này và cả album sắp tới. IN THE ZONE được thể hiện hoàn toàn bằng tiếng nói con người, chưa đầy những kỹ thuật đặc trưng được phát triển qua hơn một thập kỷ của cả hai beatboxers.
Ngoài kỹ thuật và khả năng tạo ra cả beat lẫn âm thanh độc đáo, với IN THE ZONE, Trung Bảo và Chiwawa muốn kể câu chuyện gì?
MV IN THE ZONE kể câu chuyện về sự kết nối giữa 2 nghệ sĩ thể nghiệm giọng nói - beatboxers Trung Bảo và Chiwawa. Hai người tìm tới nhau trong hành trình tìm hiểu về những âm thanh được tạo ra từ cơ thể mình, trải nghiệm cá nhân với chúng khi cả 2 đang "in the zone."
Khái niệm về thời gian và không gian xung quanh trong những khoảnh khắc một beatboxer thể nghiệm với những âm thanh đó gần như bị phá vỡ.
Đâu là phần hào hứng và nhàm chán nhất trong quá trình sáng tạo sản phẩm âm nhạc này?
Phần hào hứng nhất chắc chắn là phần sáng tạo, lên ý tưởng (concept) cho những bài nhạc trong album cùng Chi (Chiwawa). Trung cũng cảm thấy hào hứng khi hoàn thành và kết nối lại tất cả những mảnh ghép đa dạng của dự án thành một thể thống nhất, khi mà mình được trải nghiệm nó dưới góc nhìn của một người thưởng thức.
Có lẽ phần nhàm chán nhưng rất cần thiết của dự án đó là căn chỉnh và hoàn thiện những yếu tố đó. Do Trung cũng khá cầu toàn nên thời gian sản xuất cũng kéo dài hơn so với dự định. Nhưng nhờ điều này mà sau quá trình hơn một năm rưỡi sản xuất, cả Trung và Chi đã học được rất nhiều từ dự án.
Thử thách mà bạn đặt ra trong sản phẩm lần này là gì?
Thử thách lớn nhất có lẽ là phần xử lý âm thanh. IN THE ZONE và album lấy cảm hứng từ rất nhiều dòng nhạc điện tử. Tuy nhiên âm thanh beatbox lại là những âm thanh vật lí, acoustic. Khoảng cách giữa âm thanh đầu vào và tiềm năng của chúng trong tổng thể bài nhạc là một thử thách đòi hỏi tới một quá trình thể nghiệm lâu dài.
Không chỉ Việt Nam mà cả trên thế giới, những sản phẩm đầu tư về mặt âm thanh đến từ các beatboxer khá là hiếm. Cho tới giờ, vẫn không có một ai trên thế giới chia sẻ một lộ trình rõ ràng cho việc sản xuất ra một sản phẩm âm nhạc chất lượng mà vẫn tôn được những chất liệu con người của beatbox.
Quá trình ghi âm sản phẩm này như thế nào? Hẳn nó phải có đôi chút khác biệt với thu âm một bài hát thông thường?
Do tính chất của beatbox là mỗi một beatboxer chỉ có 1 lớp âm thanh, việc cân bằng sự phân bổ của những âm thanh bộ gõ, giai điệu, bass cho tới vocal của 2 beatboxers là một bài toán khá phức tạp.
Và để có thể xử lý những âm thanh đó một cách chuyên nghiệp, sau khi thu âm, Trung và Chi đã trải qua một quá trình phân tích và tách biệt từng âm tiết trong bản thu và phân nhóm theo tính chất âm thanh. Mỗi một tính chất khác nhau đòi hỏi những sự sáng tạo trong việc thiết kế không gian phù hợp cho chúng.
Khi nào thì bạn biết là sản phẩm hoàn thiện và có thể ra mắt công chúng?
Trước hết, một dự án sáng tạo đối với mình luôn cần có một deadline. Từ những giới hạn như giới hạn thời gian như vậy, mình sẽ dễ hơn với việc lên 1 lộ trình và đặt ra những khoảng thời gian sáng tác và chỉnh sửa tương ứng.
Trung thường sẽ gửi những sản phẩm của mình cho một số những người bạn và đồng nghiệp có kinh nghiệm và lấy rất nhiều nhận xét để cải thiện những sản phẩm đó.
Bản thân mình cũng sẽ nghe lại rất nhiều lần để sửa hết những chi tiết không đúng với ý tưởng của mình. Và cuối cùng, nếu bản thân mình nghe hơn 10 lần mà chưa thấy khó chịu thì có lẽ đó là lúc mình cần phải “wrap up” (hoành thiện) dự án.
Làm việc với nghệ sĩ Chiwawa, đồng thời là vợ như thế nào?
Làm việc cùng Chi luôn luôn làm Trung cảm thấy hứng khởi. Hầu hết những ý tưởng và kỹ thuật đặc trưng trong IN THE ZONE đều được sáng tạo trong những phút ngẫu hứng, khi 2 người "jam" cùng nhau.
Được biết, Trung Bảo và Chiwawa sẽ sớm ra mắt album. Bạn có thể chia sẻ đôi điều về dự án này?
IN THE ZONE là dự án studio album đầu tay của bộ đôi beatboxer Trung Bao & Chiwawa (còn được biết đến với tên BAWA) được thể hiện hoàn toàn bằng tiếng nói con người, chứa đầy những kỹ thuật đặc trưng được phát triển qua hơn 1 thập kỉ của cả hai beatboxers.
Album bao gồm 7 bài nhạc được sáng tác và biểu diễn bởi cặp đôi Trung Bao & Chiwawa, kết hợp giữa nhiều dòng nhạc khác nhau từ bass house, tech house (135BPM), trap, hybrid trap, breakcore, riddim (145BPM) cho tới jungle & drum and bass (175BPM).
IN THE ZONE muốn kết nối người nghe tới thế giới nội tâm của những nghệ sĩ thể nghiệm tiếng nói con người, và tôn vinh những kỹ thuật giọng nói được phát triển bởi cộng đồng beatbox trong suốt hơn 4 thập kỷ qua.
Những dòng nhạc điện tử nhưng lại được thể hiện hoàn toàn vật lí, bằng tiếng nói con người. Những âm thanh mang màu sắc đặc trưng, tuy lạ và giàu tính thể nghiệm, nhưng lại có sự thân thuộc khi tất cả đều được tạo ra từ cơ thể con người.
Trung Bảo từng kết hợp với Ngô Hồng Quang trong sản phẩm âm nhạc trước đây. Bạn có nghĩ rằng, beatbox kết hợp với các hình thức nghệ thuật khác là cách để nó trở nên phong phú và phổ biến hơn?
Đối với Trung, bất cứ 2 hay nhiều hình thức nghệ thuật khi kết hợp với nhau sẽ tạo ra những biểu hiện phong phú và mới mẻ hơn. Nó giống như quá trình giao tiếp và phát triển giữa người với người trong cuộc sống vậy.
Việc phổ biến hơn chắc chắn đúng, ngay cả khi một số tác phẩm khi đưa ra công chúng, những con số trên mạng xã hội có thể không cao như trước, nhưng đây là những điểm chạm giữa những người nghệ sĩ với cộng đồng khán giả mà trước đó rất khó có thể xảy ra.
Sự kết hợp đó góp phần lan toả những góc nhìn đa dạng và tăng sự đồng cảm giữa những cộng đồng mà trước đây tưởng chừng như là khác nhau.
Bạn có cảm thấy "cô đơn" khi beatbox tại Việt Nam vẫn chưa thực sự phổ biến, so với các loại hình nghệ thuật đại chúng khác?
Trung không hề cảm thấy cô đơn. Trung coi mình là một nghệ sĩ và là một người sáng tạo. Trung cảm nhận được sự tương đồng và lấy cảm hứng từ mọi người xung quanh, trong đó có cả những nghệ sĩ sáng tạo ra những loại hình nghệ thuật đại chúng khác.
Beatbox hay thể nghiệm giọng nói cũng là những hình thức biểu hiện khác của âm nhạc và sáng tạo nói chung. Và cộng đồng sáng tạo nghệ thuật và âm nhạc ở Việt Nam rất đa màu sắc.
Trung cảm thấy rất vui và hãnh diện khi được làm một mảnh ghép trong bức tranh này. Nhưng điều này cũng không đồng nghĩa với việc là ở Việt Nam không có beatboxer nào khác hoạt động chuyên nghiệp như Trung và Chi.
Sau nhiều năm hoạt động, mục tiêu bạn tiếp tục theo đuổi là...?
Trung sẽ tiếp tục đầu tư thêm về chất lượng, concept, đồng thời là những show diễn âm nhạc beatbox và những sự kết hợp với những beatboxers, nghệ sĩ ở những hình thức nghệ thuật khác.