Trong 6 trẻ em thì sẽ có một trẻ không được đi học vì điều kiện kinh tế — đó là một thực trạng mà chị Cát Tường và nhóm bạn đã khảo sát được vào năm 2011. Với ý nghĩ “phải làm gì đó cho sinh viên quê mình”, quỹ học bổng VietSeeds đã được những cô gái này thành lập nhằm hỗ trợ những bạn sinh viên có gia cảnh thiếu thốn nhưng vẫn khát khao được tiếp tục con đường học vấn.
Những trang kế hoạch đầu tiên được viết nên, lúc ấy VietSeeds có tên gọi là College Sponsor, đơn giản vì nó được dành cho sinh viên. “Từ buổi đầu, tụi mình đã xây dựng VietSeeds thành một quỹ học bổng hỗ trợ cả ba khía cạnh: tài chính, đào tạo và cố vấn,” chị Cát Tường chia sẻ. Khác với hầu hết những quỹ học bổng vào thời điểm ấy, VietSeeds không chỉ là một quỹ học bổng tài chính mà còn hướng đến một mục tiêu xa hơn, đó là xây dựng một thế hệ sinh viên mới, tài giỏi, tự tin, được trang bị đầy đủ các kỹ năng để nhân rộng những ảnh hưởng tích cực đến cộng đồng.
Vào thời điểm bắt đầu, VietSeeds chỉ hỗ trợ được 11 bạn sinh viên với 11 nhà tài trợ và cố vấn. Hơn 8 năm trôi qua, VietSeeds đã trở thành một đại gia đình ấm áp của 8 thế hệ sinh viên với hơn 150 nhà tài trợ cá nhân, 15 nhà tài trợ doanh nghiệp và tìm được 160 cố vấn để tài trợ cho 250 học bổng, vào năm 2018.
Nghĩ đến các bạn học sinh, sinh viên đang tìm kiếm cơ hội phát triển bản thân, chúng tôi đã gặp chị Cát Tường, Giám đốc điều hành VietSeeds tại Việt Nam để được hiểu thêm về quỹ học bổng này.
Vì sao VietSeeds được xây dựng theo mô hình ‘kiềng ba chân’? Và mô hình này đã hỗ trợ các bạn sinh viên ở những khía cạnh nào?
Vào năm 2011, khi bắt đầu thành lập VietSeeds, các thành viên sáng lập đã có hơn 10 năm đi làm. Nhận thấy được mức chênh lệch to lớn giữa kiến thức đại học và công việc thực tế, tụi mình đã xác định Quỹ học bổng VietSeeds sẽ không đơn thuần chỉ hỗ trợ tài chính mà còn giúp các bạn sinh viên phát triển toàn diện những kỹ năng cần thiết.
Thời điểm ấy, khái niệm người dẫn dắt (mentor) không mấy phổ biến ở Việt Nam, trong khi các sinh viên ở những nước khác luôn có người sẵn sàng tư vấn và hỗ trợ, nên tụi mình muốn đưa mô hình đó về Việt Nam để các bạn sinh viên có cơ hội tiếp cận. Vì là tổ chức đầu tiên áp dụng mô hình này ở Việt Nam, nên đội ngũ cố vấn lúc ấy đều là những người bạn thân thiết của các thành viên sáng lập. Họ từng là du học sinh, đã vững vàng về tài chính và có những thành công nhất định. Họ đồng hành cùng các bạn sinh viên để giúp các bạn xác định và phát triển thế mạnh của mình.
Song song đó, hàng tháng VietSeeds còn tổ chức các chương trình đào tạo, tập trung phát triển vào kỹ năng, tư duy, đặc biệt là thái độ sống, học tập và làm việc. Qua đó, chúng tôi muốn giúp các bạn hiểu rõ hơn về bản thân và biết cách thể hiện năng lực của mình, đồng thời biết hướng về lợi ích chung để đóng góp tích cực cho xã hội.
Quỹ học bổng VietSeeds hướng đến những ai?
Sứ mệnh của VietSeeds được lập ra để hỗ trợ những bạn sinh viên có hoàn cảnh khó khăn tiếp tục con đường đại học và chinh phục giấc mơ của mình. Để từ đó, không những các bạn có thể cải thiện tài chính gia đình mà còn phát triển cuộc sống cá nhân và mang lại lợi ích cho cộng đồng.
Tuy nhiên, vì là học bổng hỗ trợ tài chính, đào tạo và cố vấn dài hạn, VietSeeds yêu cầu sự cam kết rất lớn từ các bạn sinh viên để không phụ lòng các nhà tài trợ và những người đã nhận lời dẫn dắt cho các bạn. Vậy nên những trường hợp VietSeeds hỗ trợ cũng khá đặc biệt so với mặt bằng chung của nhóm sinh viên khó khăn nhưng vẫn muốn đi học.
Sau nhiều năm hoạt động, VietSeeds nhận thấy có một số bạn sinh viên tuy không quá khó khăn nhưng lại vô cùng tài năng và có thái độ rất tốt. Tụi mình tin rằng, với sự hỗ trợ từ các cố vấn viên và chương trình đào tạo của VietSeeds, các bạn sẽ phát huy tối đa được thế mạnh và mang lại những ảnh hương lớn đến cộng đồng. Nên mỗi năm VietSeeds luôn cân nhắc, hỗ trợ thêm những trường hợp như thế.
Nếu muốn xét tuyển học bổng thì các ứng viên phải đáp ứng những tiêu chí nào? Và qua đó VietSeeds muốn tìm những tố chất gì ở các ứng viên?
Quy trình xét tuyển học bổng gồm ba vòng. Đầu tiên là xét duyệt các đơn ứng cử. Thành tích học tập là điều kiện cần, nhưng đó không phải là một tiêu chí chủ chốt. Bạn phải là người có ý chí, nỗ lực vươn lên, chín chắn, ý thức giúp đỡ gia đình, tinh thần cầu tiến, và cuối cùng là phải biết cho đi. Bạn không nhất thiết phải quay lại hỗ trợ cho VietSeeds, chỉ cần tạo ra những ảnh hưởng tích cực cho cộng đồng là được.
Sau khi trải qua vòng duyệt đơn, bạn sẽ bước vào vòng phỏng vấn cùng người cố vấn và một thành viên của VietSeeds, lúc đó tụi mình sẽ có những câu hỏi để xác định xem bạn có phải là người phù hợp hay không.
Cuối cùng là phần giải quyết tình huống cùng đội nhóm. Các tình huống VietSeeds đưa ra đều tạo cơ hội thể hiện bản thân cho cả những bạn hướng nội và hướng ngoại. Cá tính của từng người sẽ được bộc lộ rõ trong quá trình suy luận và tranh luận để giải quyết vấn đề. Sau ba vòng, tụi mình sẽ đưa ra danh sách cuối cùng.
Sau khi được tài trợ học bổng, liệu có trường hợp các bạn không đáp ứng đủ những điều kiện để tiếp tục chương trình học bổng trong những năm tiếp theo?
Khi bắt đầu tài trợ, các bạn sinh viên phải ký với VietSeeds một cam kết cơ sở gồm những điều khoản sau: Điểm trung bình phải đạt 7.0, phải tham gia trên 80% các hoạt động của tổ chức, và phải giữ liên hệ thường xuyên với các cố vấn và người tài trợ.
Tuy nhiên, về điểm số VietSeeds sẽ đánh giá theo từng trường hợp. Với những ngành rất khó để đạt điểm cao, bạn cần phải chứng minh khả năng cải thiện điểm vào học kỳ sau là được. Học tài thi phận mà, đã từng là sinh viên nên mình cũng hiểu (cười).
Khoản tiền 1.000 USD mỗi năm trừ đi học phí tuy chỉ hỗ trợ được khoảng 50% chi phí sinh hoạt tối thiểu của các bạn, nhưng đó vẫn là một con số lớn, không thể cắt đi học bổng ấy chỉ vì biểu hiện nhất thời, mà phải nhìn vào quá trình cố gắng của các bạn nữa. Thế nên VietSeeds mới đưa ra ba tiêu chí để bù đắp lẫn nhau. Nếu bạn nỗ lực hết mình và có tinh thần cho đi thì bạn luôn xứng đáng có một cơ hội thứ hai.
Có phải những bạn theo học những khối ngành kinh tế sẽ có nhiều lợi thế hơn các bạn học nghệ thuật khi xét học bổng không?
Khối ngành kinh tế hay nghệ thuật đều không ảnh hưởng đến quyết định xét duyệt học bổng của VietSeeds. Tuy nhiên, hầu hết các bạn nộp đơn vào đều là sinh viên Kinh tế hoặc Bách khoa, những ngành này dễ tìm được công việc ổn định khi tốt nghiệp hơn. Đơn giản vì nếu gia đình khó khăn, bạn sẽ không đủ can đảm chọn những con đường phiêu lưu, mạo hiểm như nghệ thuật.
Hiểu được nhu cầu mưu sinh của các bạn nên các chương trình đào tạo của VietSeeds luôn cố gắng giúp các bạn nhận thức được giá trị của bản thân để có định hướng rõ ràng hơn trong nghề nghiệp. Tuy phải mưu sinh nhưng vẫn cần sống cho chính mình để luôn hạnh phúc và cảm nhận được ý nghĩa của cuộc sống.
Hơn 8 năm gắn bó với VietSeeds, đâu là câu chuyện làm chị ấn tượng nhất?
Phần đông các bạn ở VietSeeds đều chịu nhiều tổn thương tâm lý từ tuổi thơ khó khăn nhưng lại có một ý chí và nghị lực mạnh mẽ, nên những câu chuyện để lại ấn tượng mạnh với mình thật sự rất nhiều. Đó cũng là lý do vì sao mình luôn giữ được nhiệt huyết và gắn bó với VietSeeds đến thời điểm hiện tại.
Có một bạn sinh viên sau khi tham gia VietSeeds một năm thì phát hiện mình bị trầm cảm. Bệnh nặng đến mức việc chữa trị tại bệnh viện cũng không giúp ích được gì. Bạn tìm đến mình. Sau khi nói chuyện cùng mẹ của bạn ấy, mình mới biết tuổi thơ bạn đã từng chịu tổn thương rất lớn, nhưng mình vẫn không giúp được nhiều, chỉ có thể giới thiệu bạn đến những người quen có chuyên môn hơn. Sau đó bạn xin hoãn lại học bổng để về quê tập trung trị bệnh. Đáng mừng là một năm sau bạn đã trở lại và tiếp tục đi học.
Còn có những bạn khi hoàn cảnh gia đình được cải thiện đã chủ động xin ngừng học bổng tài chính để dành cho những bạn khác cần nó hơn. Nhưng bạn vẫn tiếp tục hai chương trình còn lại và còn rất tích cực đóng góp vào những hoạt động chung của VietSeeds. Một vài câu chuyện nhỏ thế thôi nhưng đã khẳng định những giá trị mà mọi người đang mang lại cho nhau trong cộng đồng này.
Chị hãy kể về một trường hợp dễ thương nhất khi các bạn xin học bổng đi!
Đó lại là những câu chuyện không bao giờ kể hết được (cười). Nhưng mình nhớ nhất khi nhận được tin nhắn từ một bạn sinh viên của thế hệ F1 (thế hệ đầu tiên) đã tốt nghiệp, hiện tại đang làm kỹ sư và sinh sống tại Nhật. Khi em bạn ở quê sắp vào đại học, bạn đã nhắn với mình và hỏi xem em trai bạn có thể ứng tuyển vào VietSeeds được không: “Em ấy không cần nhận hỗ trợ tài chính đâu vì em có thể lo cho em ấy rồi. Chị có thể cho em ấy tham gia các chương trình đào tạo, có người cố vấn và sinh hoạt chung với các bạn sinh viên khác trong VietSeeds được không?” Lúc đó mình cảm thấy rất tự hào và càng thêm tin tưởng về những điều mình đang làm cho các bạn trẻ.
Vậy trong tương lai, “yêu cầu ngây ngô” đó có thể được thực hiện cho số đông?
Gần đây VietSeeds đã hợp tác với ngân hàng HSBC để tổ chức cuộc thi Business Case Competition 2019 và những buổi hội thảo về kỹ năng làm việc trong thời đại Công nghệ 4.0 dành cho tất cả sinh viên.
Trong tương lai, VietSeeds mong muốn sẽ phát triển nguồn lực mạnh hơn để tiếp tục thực hiện những buổi hội thảo bổ ích như vậy, đồng thời sẽ nhân rộng chương trình đào tạo kỹ năng và cố vấn dành cho nhiều đối tượng sinh viên hơn.
Xem thêm:
[Bài viết] ELSA Speak: CEO Văn Đinh Hồng Vũ chia sẻ lối tư duy để khởi nghiệp thành công
[Bài viết] Cùng Jang Kều bàn về sự bền vững trong phát triển dự án cộng đồng