Ai bảo rằng ly cà phê pha tại nhà của bạn không thể trở thành một tác phẩm nghệ thuật? Nếu không phải vì tò mò hay đam mê cà phê, thì hiểu biết về các loại cà phê và cách pha chúng là một cách để gây ấn tượng với những vị khách hoặc bạn bè trong buổi gặp mặt.
Dụng cụ pha cà phê thủ công truyền thống dành cho người pha chế có thể chia làm 3 loại như sau:
- Drip/Pour: thích hợp với các loại hạt rang nhẹ để trải nghiệm hương vị và uống kiểu nhẹ nhàng, vừa phải.
- Brikka/Espresso: thích hợp với những người thích cà phê đậm đà của hạt rang vừa, ít chua.
- Aeropress/French Press: 2 dụng cụ tiện lợi, dễ sử dụng và đa năng nên có thể pha được rất nhiều loại hạt.
Cùng tìm hiểu xem dụng cụ nào sẽ phù hợp với gu cà phê của bạn nhé.
Chemex
Bình pha cà phê Chemex ra đời trong phòng thí nghiệm của nhà hoá học người Đức - Peter Schlumbohm năm 1941. Chemex đã trở thành một biểu tượng của thời đại và hiện nay nằm trong bộ sưu tập vĩnh cửu của một số viện bảo tàng danh tiếng như: MOMA, Brooklyn.
Khi thiết kế bình Chemex, Schlumbohm mong muốn không chỉ pha cà phê hoàn hảo một cách đơn giản mà còn phải đẹp mắt. Là một nhà hóa học, ông nghiên cứu và hiểu rõ tính chất đằng sau việc khai thác hương vị và caffein từ hạt cà phê.
Ông còn sáng tạo loại giấy lọc dùng riêng cho những chiếc bình thủy tinh của mình. Bên cạnh việc thấm hút dầu, vị đắng trong bột cà phê, giấy lọc Chemex còn có thể loại bỏ cafestol, một hợp chất chứa cholesterol có trong dầu cà phê.
Cách pha cà phê với bình Chemex
- Đun sôi nước, chọn hạt cà phê rang nhẹ (light) tới vừa (medium roast).
- Gấp giấy lọc lại thành hình chóp vừa với miệng bình pha.
- Tráng giấy lọc và bình chemex bằng nước nóng để làm ấm, đồng thời giảm mùi vị của giấy trong quá trình pha.
- Đổ 50gr bột cà phê vào giấy lọc, lắc nhẹ để dàn đều.
- Đun sôi nước, đợi 30 giây để nhiệt độ nước giảm bớt.
- Rót nước lần thứ nhất: 100ml và đợi trong 45 – 60 giây để cà phê nở đều.
- Tiếp tục rót nốt 700ml nước theo chiều kim đồng hồ, hình xoắn ốc từ trong ra ngoài. Không rót vào giấy lọc.
- Bỏ giấy lọc chứa bã cà phê rồi rót ra tách và thưởng thức.
Bialetti Brikka
Bialetti Brikka là dụng cụ pha cà phê espresso kinh điển của người Ý. Bạn nên sử dụng hạt cà phê rang vừa (medium roast) cho loại bình này. Với dung tích khá nhỏ và thiết kế thẩm mĩ, brikka là một món đồ cực phù hợp cho những ly cà phê tại nhà.
Cách pha cà phê với bình Brikka
- Đong cà phê và nước. Nếu không có cân để đong theo tỉ lệ, bạn có thể đong cà phê vừa đầy phễu chứa và rót nước đến vạch trong thân của ấm.
Lưu ý: Dùng nước nguội và hạt cà phê loại xay thô vừa phải, không nên dùng hạt xay quá mịn.
- Bắt đầu đun cà phê và nước trên bếp nóng, lưu ý lửa đun hay mâm của bếp hồng ngoại không nên vượt ra ngoài đế ấm.
- Khi ấm bắt đầu sôi và trào bọt trắng: tắt bếp, nhấc ấm ra và rót vào ly thưởng thức.
Một số lưu ý
Cà phê espresso pha từ Brikka có thiên hướng nhẹ nhàng, mượt mà với body thường thanh và hậu vị ngắn hơn so với espresso pha máy. Nếu ly espresso của bạn không có crema (lớp kem màu nâu nhạt phía trên cà phê đặc trưng của espresso), thì đây là một số nguyên nhân:
- Cà phê xay mịn quá, hoặc bạn cho quá nhiều cà phê dẫn đến việc bị tắc ấm.
- Cà phê để lâu, cũ.
- Quá nhiều nước.
- Ấm đun trên bếp quá lâu, nhiệt độ cao sẽ đốt cháy cà phê và phá huỷ crema.
- Không rót cà phê ngay sau khi nhấc ấm đun khỏi bếp, lớp crema bị tan.
French Press
Một dụng cụ pha cà phê nổi tiếng khác là French Press. Với cách pha khá đơn giản, French Press phù hợp với người pha cà phê tại nhà, đồng thời có dung tích lớn hơn so với Brikka.
Bạn có thể pha nhiều loại cà phê với dụng cụ nhỏ này, lý tưởng nhất là sử dụng cỡ xay hạt thô.
Cách pha cà phê với bình French Press
- Bạn có thể bắt đầu với tỉ lệ pha 1 : 12-14 (cà phê : nước), và điều chỉnh cho phù hợp về sau khi đã dùng quen.
- Tráng dụng cụ bằng nước nóng, sau đó cho cà phê và rót nước sôi vào.
- Tuỳ theo khẩu vị cá nhân (thích uống đậm hay thanh nhẹ), bạn có thể ngâm cà phê lâu hay nhanh. Thời gian ngâm lý tưởng là 4 phút.
- Dùng muỗng nhấn phần cà phê trên bề mặt và gạt bọt.
- Cuối cùng, ấn pít-tông xuống hết cỡ để nén nhẹ bột cà phê rồi rót ra ly và thưởng thức.
Phễu (dripper)
Phương pháp pha cà phê với phễu được gọi là Pour-Over. Phễu sứ hoặc giấy có ngoại hình hao hao phin cà phê Việt Nam. Tuy nhiên, nếu với phin bạn chỉ việc rót nước và chờ đợi, thì kỹ thuật rót trong Pour Over đòi hỏi nhiều hơn và trông cũng nghệ thuật, uyển chuyển hơn.
Năm 2016, nhà vô địch cuộc thi World Brewers Cup thế giới là Tetsu Kasuya đã chinh phục thành công hội đồng giám khảo với "kỹ thuật rót 4:6". Bạn cũng có thể thực hiện kỹ thuật này tại nhà theo các bước và dụng cụ như sau:
Dụng cụ
- Tetsu sử dụng phễu pha Hario V60.
- 20gr hạt cà phê Gesha, Panama xay thô.
- 300 ml nước đun sôi tới 92 độ C.
Cách pha
- Chia lượng nước thành 2 phần theo tỉ lệ 4:6.
- 40% nước đầu tiên được chia làm 2 lần rót, 60% nước còn lại chia thành 3 lần rót.
- 2 lần rót đầu mang tính quyết định tới sự cân bằng giữa tính axit với vị ngọt của cà phê. Những lần theo sau để gia giảm độ đậm.
- Lần rót đầu tiên: 50ml. Nếu dùng nhiều nước trong bước này, tính acid trong cà phê sẽ trở nên mạnh hơn và độ ngọt nói chung sẽ thuyên giảm. Tetsu thích ly cà phê ngọt nên chỉ rót 50ml nước. Nếu bạn thích vị chua thì có thể rót nhiều hơn (70ml chẳng hạn).
- Sau 50ml đầu tiên, Tetsu rót nước thêm 4 lần nữa, lần lượt là: 70-60-60-60 ml. Thời gian nghỉ giữa các lần rót là 45s hoặc khi nước đã chảy hết từ phễu xuống bình chứa.
Phương pháp này cho ra một tách cà phê cực kì trong trẻo, thanh ngọt nhưng vẫn đậm hương cà phê. Điều này sẽ được cảm nhận rõ khi sử dụng loại cà phê đặc sản (specialty coffee) hoặc những hạt arabica chất lượng được rang từ nhẹ tới vừa.
Sẽ bất ngờ thế nào nếu vị giác khám phá vị ngọt tự nhiên của trái cây bên trong ly cà phê, và đó lại là ly cà phê do chính tay bạn tạo nên? Với những người đam mê cà phê thủ công, quá trình pha mang đầy tính nghệ thuật và trải nghiệm. Bắt đầu từ việc nắm bắt đặc tính từng loại hạt cho đến khi kiểm soát được hương vị và tạo nên cách pha của riêng mình.
Những dụng cụ trên đều có bán tại Việt Nam, bạn có thể đặt mua từ các trang bán hàng điện tử hoặc một số cửa hàng chuyên về cà phê như: Pro Caffe,The Nob Coffee, Là Việt.