Chuyện gì đã xảy ra?
Những tháng cuối năm luôn là thời điểm tổng kết các xu hướng và hiện tượng nổi bật. Từ tin tức với Year In Search của Google, đến Spotify Wrapped mà người yêu nhạc toàn cầu luôn háo hức đón chờ, mọi nền tảng đều muốn khép lại năm bằng những danh sách tổng kết riêng. Các từ điển tiếng Anh cũng không nằm ngoài dòng chảy đó. Từ tháng 10 đến tháng 12 hằng năm, Merriam-Webster, Cambridge, Collins hay Dictionary.com sẽ lần lượt công bố “từ của năm”, như một dấu chỉ văn hóa cho những gì đã tác động mạnh mẽ đến đời sống ngôn ngữ.
Ngày 18/11, Cambridge chọn “parasocial” làm từ của năm, mô tả những mối quan hệ một chiều giữa cá nhân và thần tượng, người nổi tiếng hay thậm chí là chatbot. Nhưng trước đó, vào ngày 28/10, Dictionary.com gây sốc khi tuyên bố Word of the Year 2025 là… 67, một con số.
Ngay lập tức, mạng xã hội nổ ra tranh luận. Nhiều người không hiểu vì sao một con số lại có thể trở thành từ được vinh danh. Những người từ các quốc gia không nói tiếng Anh càng bối rối hơn khi tra cứu mà gần như không tìm thấy lời giải thích thỏa đáng về 67: nó là gì, tại sao lại phổ biến, và bằng cách nào một con số lại trở thành Word of the Year.
67 là gì?
“67” được đọc là “six-seven”, không phải “sixty-seven”. Đây là một dạng từ lóng đặc biệt. Không phải slang mang nghĩa ẩn dụ như kiểu truyền thống, mà thuộc nhóm vô nghĩa một cách có ý đồ. Khi dùng, người nói thường kết hợp với một động tác tay: hai lòng bàn tay úp, nhún lên xuống luân phiên như một nghi thức hài hước. Dictionary.com mô tả đây là đặc trưng nhận diện của meme này.
67 được cho là có nguồn gốc từ bài hát “Doot Doot (6 7)” của rapper Skrilla, phát hành năm 2024. Trong bài hát, Skrilla lặp lại cụm “6-7” mà không gán cho nó bất kỳ nghĩa cụ thể nào. Chính sự mơ hồ này khiến cụm từ được người nghe bắt chước và sử dụng rộng rãi.
Sự lan truyền càng mạnh hơn nhờ LaMelo Ball, cầu thủ bóng rổ NBA cao 6 ft 7 in (khoảng 2m), trùng khớp với “67”. Nhiều video TikTok ghép cảnh thi đấu của anh cùng đoạn nhạc “67”, biến nó thành một hiệu ứng âm thanh và hình ảnh được cộng đồng trẻ yêu thích.
Song song đó, một đoạn clip ghi lại hình ảnh một cậu bé trong trận bóng rổ thiếu niên hét “67” đầy hồn nhiên cùng cử chỉ tay đặc trưng đã trở thành meme. Cậu được gọi là “The 67 Kid”, và đoạn video nhanh chóng phủ sóng trên TikTok lẫn Instagram Reels.
67 nổi tiếng thế nào để trở thành hiện tượng của năm?
Dictionary.com đưa ra nhiều lý do cho lựa chọn gây tranh luận này. Đầu tiên là giá trị văn hoá và khả năng kết nối thế hệ. Giám đốc của Dictionary.com - Steve Johnson cho rằng khi gen Alpha hét “six-seven”, họ không chỉ tái hiện lại một meme mà đang thể hiện một dạng cảm xúc được quy định trước. Vì thế 67 là dấu hiệu nhận biết của những người cùng một cộng đồng.
Ông Johnson cũng cho biết thêm: 67 có thể được xem như biểu tượng của “brainrot slang”, một dạng ngôn ngữ số hình thành từ quá trình tiêu thụ nội dung lặp lại và vô nghĩa trên các nền tảng video ngắn. “Brainrot” ở đây không phải để ám chỉ việc trí tuệ xuống cấp mà để mô tả thứ tiếng nói được nuôi dưỡng bởi nhịp cuộn vô hạn của Internet: nhanh, phi lý, nhưng lại đầy sức lan tỏa. Ở góc độ ngôn ngữ học, 67 là một ví dụ hoàn chỉnh cho cách ngôn ngữ phát triển trong môi trường số.
Khác với các từ của năm trước đây vốn thường là danh từ hay tính từ, 67 lại được xếp vào dạng “interjection”, một tiếng bật cảm thán thay vì là một từ mang một ý nghĩa cụ thể. Nó được dùng để khuấy động năng lượng, thể hiện một khoảnh khắc kết nối, giống như một tiếng hô khẩu hiệu của riêng gen Alpha.
Vì thế 67 bùng nổ đến mức nhiều giáo viên và phụ huynh bị “bao vây” bởi nó trong lớp học và đời sống hằng ngày. Trẻ con dùng 67 như một mã hiệu chung, và lượng tìm kiếm từ khóa này tăng gấp sáu lần trong thời gian ngắn. Điều thú vị là càng nhiều người cố gắng giải thích, càng không có ai tìm ra một đáp án trọn vẹn về ý nghĩa thật sự của nó.
Các học thuyết, giả thuyết và phân tích về hiện tượng “67”
Dù 67 được xem là vô nghĩa, nhiều học giả và nhà bình luận văn hóa vẫn cố gắng phân tích hiện tượng này. Nhiều lý thuyết ngôn ngữ và xã hội học đã được đưa ra để giải mã con số tưởng như vô thưởng vô phạt này.
Nhìn theo lăng kính memetics và lý thuyết social contagion (tạm dịch: thuyết lan truyền có tính xã hội), “67” hoạt động giống như một meme theo nghĩa nguyên gốc có khả năng tự nhân bản và truyền từ người này sang người khác, được “chọn” bởi thuật toán và hành vi người dùng. Các nghiên cứu so sánh chỉ ra rằng một meme lan nhanh khi có các yếu tố phù hợp với thuật toán của nền tảng và dễ được sao chép trong giao tiếp số. Trường hợp 67 minh họa rõ điều đó: ngắn, dễ lặp lại, dễ cắt ghép video.
Dưới góc nhìn ngôn ngữ học và triết học ngôn ngữ, những meme như “67” vận hành giống một speech act hơn là một từ mang nghĩa rõ ràng. Tiếng hô “six-seven” kèm động tác tay vừa gửi đi thông tin và vừa tạo liên kết, kích thích cảm xúc. Nghiên cứu xem chúng như hành vi ngôn ngữ đa phương tiện, nên phần lớn ý nghĩa của 67 nằm ở hiệu ứng hành vi chứ không phải định nghĩa nội dung.
Lý thuyết nhận dạng xã hội cùng với mô hình “optimal distinctiveness” lý giải vì sao một ký hiệu tưởng như vô nghĩa lại hấp dẫn người trẻ. Con người vừa muốn hoà nhập, vừa muốn khác biệt. 67 vừa đủ “lạ” để tạo sự khác biệt, nhưng cũng dễ dùng để ai cũng có thể tham gia. Các nghiên cứu về meme trên Reddit và diễn đàn cho thấy meme thường dùng để dựng ranh giới, khẳng định bản sắc và thực hiện “công việc nhận dạng xã hội” trên môi trường số.
Thuyết complex contagion bổ sung góc nhìn liên quan đến cấu trúc cộng đồng. Một hành vi hay ký hiệu không lan rộng chỉ nhờ một lần tiếp xúc mà cần nhiều tín hiệu cùng tham gia củng cố. Với 67, sự lan tỏa không dừng ở một video hay một bài nhạc viral. Để trở thành tiếng hô trong lớp học hay sân trường, người dùng cần thấy nhiều bạn bè cùng tham gia. Sự lặp lại từ influencer, clip học đường và nội dung thương hiệu tạo lực đẩy đó, biến 67 từ hiện tượng online thành hành vi offline.
Không thể bỏ qua khía cạnh cảm xúc khi giải thích hiện tượng 67. Lý thuyết emotional contagion chỉ ra rằng cảm xúc lan nhanh trong mạng xã hội với các nội dung gây cười, phi lý hoặc kích thích mạnh sẽ dễ được chia sẻ. “Six-seven” vận hành chủ yếu ở tầng cảm xúc khi nó kích thích cảm giác hưng phấn, bất ngờ, thậm chí khoái trá khi hô cùng đám đông. Chính sự lây lan cảm xúc này khiến một ký hiệu vô nghĩa vẫn trở thành hiện tượng xã hội, điều đã được nhiều thực nghiệm quy mô lớn xác nhận.
Cuối cùng, từ góc độ kinh tế và truyền thông marketing, hiện tượng như 67 đóng vai trò như “tín hiệu thị trường” cho thương hiệu. Khi một chuỗi ký hiệu tạo ra lượng chú ý khổng lồ, các tổ chức nhanh chóng khai thác nó để tiếp cận khán giả trẻ. Các nghiên cứu về meme marketing cho thấy thương hiệu có thể tận dụng meme để tăng tương tác, nhưng đồng thời hành động thương mại hóa sẽ làm phai mờ tính nội bộ của meme và khiến meme nhanh chóng lỗi thời. Việc Pizza Hut, McDonald’s, hay Domino’s nhảy vào bắt sóng 67 là minh chứng thực tiễn cho luận điểm này: thương hiệu càng nhanh “ăn theo”, mật ngữ của gen Alpha càng dễ dàng bị giải mã.
Tóm lại, có ít nhất sáu khung lý thuyết hữu dụng để giải thích hiện tượng 67, củng cố cho lý do vì sao một con số có thể là từ của năm. Mỗi khung lý thuyết đơn lẻ đều không đủ để giải đáp thỏa đáng hiện tượng này với những ai tò mò muốn hiểu về nó. Nhưng khi đặt cạnh nhau, chúng ta sẽ thấy được các khung lý thuyết đều đang phản ánh những hành vi rất người: nhu cầu gắn kết, khát khao khác biệt, sự lan truyền cảm xúc, hay động lực của kinh tế.
Vì thế, dù khó hiểu, 67 vẫn phản ánh đúng tinh thần xã hội năm nay: phức tạp, đa tầng và giàu những biến động văn hoá. Đặt cạnh parasocial của Cambridge hay vibe-coding của Collins, 67 đã góp vào một mảnh ghép độc đáo cho bức tranh ngôn ngữ phong phú của năm 2025 nhiều sự kiện.