Trong năm 2018, tổng giá trị mua sắm trên các trang thương mại điện tử tại Việt Nam là gần 6 tỷ USD, riêng thời trang và mỹ phẩm chiếm 558 triệu USD. Khi nói đến khâu vận chuyển trong thời trang, mọi việc có thể phức tạp hơn ta nghĩ.
Việc chọn mua sản phẩm thời trang đạo đức là một việc làm tích cực. Nhưng liệu rằng sự tích cực ấy có bị phủ định bởi tác động do khí carbon thải ra từ quá trình vận chuyển hay không? Đâu là lựa chọn đem đến ít ảnh hưởng tiêu cực nhất? Cùng Vietcetera tìm hiểu qua bài viết sau.
Hành trình của quần áo
Để hiểu được tác động của việc mua hàng cá nhân, ta cần hiểu được vòng đời của một món quần áo, từ lúc sản xuất đến khi ta mặc lên người. Dù thương hiệu thời trang bạn mua có bền vững đến đâu, khả năng là sản phẩm của họ, ở một thời điểm, đã đi khắp thế giới.
Đối với một hành trình dài và phức tạp như trên, hiếm khi toàn bộ quá trình từ trồng trọt, chế biến nguyên liệu, đến may đo và mua bán diễn ra tại cùng một địa điểm. Mỗi giai đoạn của chuỗi cung ứng sẽ tạo ra một lượng dấu chân carbon (lượng carbon từ khí thải nhà kính) nhất định đến môi trường.
Khi xem xét cụ thể, vận chuyển là khâu có tác động đáng kể đến môi trường. Tàu biển giải quyết khoảng 90% nhu cầu thương mại toàn cầu, vận chuyển khoảng 10 tỷ tấn hàng hóa mỗi năm. Ước tính, vận chuyển chiếm 3-4% tổng lượng khí carbon do con người thải ra. Năm 2015, báo cáo từ Quốc hội châu Âu dự báo con số này có thể tăng cao đến 17% vào năm 2050.
Tuy tác động carbon khá lớn, vận chuyển đường biển vẫn là lựa chọn rẻ và hiệu quả nhất về carbon mà ta có được lúc này. Để vận chuyển 1 tấn hàng hóa đi chặng đường dài 1km, một chiếc tàu lớn sẽ thải ra khoảng 10 gram khí CO2. Với nhiệm vụ tương tự, tàu hoả sẽ thải ra gấp đôi, xe tải thải ra gấp 5, và máy bay là gấp 50 lần lượng CO2.
Thời trang đạo đức online vs. thời trang nhanh nội địa: Đâu là lựa chọn tốt hơn?
Thực tế, ta còn phải cân nhắc cả quá trình vận chuyển của thời trang nhanh trong giai đoạn sản xuất. Để tận dụng nguồn nhân công rẻ, mỗi giai đoạn sản xuất mặt hàng lại được gửi đến một nơi khác khắp thế giới.
Thời trang nhanh thường được tạo nên từ các loại sợi tổng hợp rẻ tiền như polyester, sử dụng nhiên liệu hóa thạch làm nền tảng. Quá trình sản xuất thời trang nhanh đòi hỏi một lượng nước và năng lượng lớn.
Lượng nước thải từ thuốc nhuộm tổng hợp cũng gây ô nhiễm sông hồ và mang theo các hoá chất độc hại cho con người. Chưa kể, khoảng 35% lượng nguyên liệu cũng sẽ được đưa đến bãi rác, khiến chuỗi cung ứng trở nên kém hiệu quả.
Do đó, một món hàng thời trang nhanh bạn mua trực tiếp tại cửa hàng sẽ có dấu chân carbon cao hơn so với thời trang đạo đức mua online, dù đơn hàng có thể giao đi từ rất xa.
Làm thế nào để giảm dấu chân carbon trong thời trang?
Ủng hộ những thương hiệu tuần hoàn hoặc zero-waste
Cách tốt nhất để giảm dấu chân carbon thời trang là ủng hộ các thương hiệu đã đạt được chuỗi cung ứng tuần hoàn hoặc zero-waste (nơi họ có thể bù đắp tất cả khí và rác thải từ toàn bộ chuỗi cung ứng). Các thương hiệu này sẽ có dấu chân carbon thấp nhất trong tất cả các thương hiệu thời trang.
Các thiết kế từ deadstock cũng là một lựa chọn giúp giảm thiểu rác thải của vải cũ từ thời trang. Bạn có thể tham khảo một số thương hiệu thời trang từ vải cũ ở bài viết sau.
Hạn chế sử dụng dịch vụ giao hàng nhanh
Dịch vụ giao hàng nhanh sẽ giao đơn hàng của bạn bằng đường bay thay vì đường biển. Như đã đề cập ở trên, việc vận chuyển bằng máy bay sẽ thải ra nhiều lượng khí carbon hơn.
Cố gắng giảm thiểu mức tiêu dùng nói chung
Bạn có thể thực hành lối sống tối giản và chỉ mua những mặt hàng thật sự cần thiết. Chỉ những mặt hàng chất lượng cao mới có thể đồng hành cùng bạn lâu dài, cũng như đem lại tiết kiệm cả về tài chính của bạn và nguồn tài nguyên của môi trường.
Bài viết được bình dịch từ bài viết gốc của Jes Lee trên Good On You.