1. Pleating là gì?
Pleating /pliːtɪŋ/ là một kỹ thuật xếp ly (dập ly) cho vải bằng cách gấp nếp, tạo ra những đường kẻ sọc mềm mại và uyển chuyển.
Sau khi được gấp nếp và tạo đường ly, người ta sẽ đem vải đi ép hoặc may cố định để giữ nếp. Để tạo ra nếp xếp ly cần gấp đôi lượng vải bình thường. Vì vậy, đây là một trong những kỹ thuật phức tạp và tốn kém.
2. Nguồn gốc của pleating
Vào thời Ai Cập Cổ đại, vải lụa và cotton được xếp ly thủ công và được dùng để may trang phục cho nữ hoàng và các Pharaoh. Vì rất khó để bảo quản các nếp ly nên đây được xem là kỹ thuật trong thời trang cao cấp.
Việc sử dụng chi tiết xếp ly (hay pleated) trở nên phổ biến trong giới hoàng tộc, nhất là chiếc cổ xếp nếp (the ruff) vào thời đại Elizabeth tại Anh. Năm 1909, nhà thiết kế Mariano Fortuny ra mắt chiếc váy Delphos—chiếc váy lụa xếp ly nhẹ nhàng và tinh tế. Delphos về sau trở thành một trong những chiếc váy tượng đài cho thời trang xếp ly.
3. Vì sao chi tiết xếp ly trở nên phổ biến?
Mang lại cảm giác quý phái
Vải xếp ly qua nhiều thế kỷ đã được giới hoàng tộc ưa chuộng, từ đó hình thành một thông điệp quý phái. Những trang phục xếp ly thể hiện nét trang nhã và sang trọng cho người mặc. Pleating cũng được xem là một trong những kỹ thuật của haute couture (may đo cao cấp). Vì vậy, hoạ tiết này được công chúng mua mặc như một điểm nhấn quý phái và thượng lưu.
Tính ứng dụng cao
Kỹ thuật pleating tạo ra những đường ly chạy dọc theo cơ thể, nhưng lại không bó sát. Điều này giúp người mặc trông thon gầy và cao hơn, đồng thời tạo cảm giác thoải mái và linh hoạt.
Tại châu Á hay Việt Nam nói riêng, chi tiết xếp ly dễ thấy nhất là ở chiếc váy đồng phục của học sinh nữ.
Gần như không lỗi thời
Ngày nay, máy xếp ly ra đời giúp vải xếp ly được sản xuất nhanh hơn. Hoạ tiết xếp ly cũng trở thành một chi tiết phổ biến cho thời trang đương đại bởi tính linh hoạt của nó. Trong thời trang, xu hướng xếp ly gần như chưa bao giờ lỗi thời, chỉ biến động theo độ gấp nếp của ly.
4. Dùng từ này như thế nào?
Tiếng Anh:
A: Check out this pleated dress I just bought!
B: OMG I love this design! Isn't it the limited edition?
Tiếng Việt:
A: Hôm qua vừa tậu được cái chân váy xếp ly của Subtle Studios nè.
B: Trời đẹp vậy! Nghe đồn mẫu này có vài chiếc thôi hả?
5. Các local brand Việt Nam xếp ly như thế nào?
Không khó để tìm thấy vải xếp ly trong các thiết kế của thương hiệu nội địa. Gia Studio, Môi Điên hay Wephobia đều đã bắt đầu khai phá sáng tạo với hoạ tiết này.
Gia Studios:
Ảnh bìa: La Lune
#BócTerm là series bóc tem những từ ngữ mới đang thịnh hành cùng Vietcetera.