Trong xã hội ngày nay, không ít người đang sống trong nỗi ám ảnh về ngoại hình. Dù nhiều phong trào về đa dạng nhan sắc đã được khởi xướng nhưng khó thể phủ nhận nhiều tiêu chuẩn vẫn còn tồn tại. Tiêu biểu nhất là việc sở hữu một làn da trắng, gương mặt không có mụn vẫn rất được ưa chuộng.
Những tiêu chuẩn này dẫn đến việc chúng ta điên cuồng tìm kiếm những cách làm đẹp nhanh, được quảng cáo là "thần kì" để thay đổi ngoại hình. Từ đó tạo điều kiện cho các loại mỹ phẩm sử dụng những thành phần không an toàn như corticoid có dịp lên ngôi.
Bác sĩ da liễu Mai Anh cho biết chị từng điều trị cho những làn da nhiễm corticoid khá nặng do dùng các loại kem sâm kém chất lượng. Trường hợp này là một bạn sinh viên 21 tuổi tại TP.HCM bị nhiễm độc da lâu ngày mà không biết. Khi đến gặp bác sĩ, da của bạn nổi những đường gân máu rất rõ và da luôn ở trạng thái nhạy cảm, châm chích, đỏ ran.
Thay vì tận hưởng một làn da đẹp hơn, nhiều người giờ đây phải bước vào quá trình hồi phục dạ sau những tổn thương. Bác sĩ da liễu Mai Anh có những chia sẻ chuyên sâu hơn về cách "cấp cứu" một làn da bị tàn phá bởi mỹ phẩm chứa corticoid.
1. Da bị nhiễm độc mỹ phẩm là gì?
Da bị nhiễm độc mỹ phẩm hay còn gọi là nhiễm corticoid. Đây là một chất thường được biết đến trong kem thuốc, thuốc mỡ hoặc có thể được điều chế dưới dạng thuốc uống, thuốc tiêm… Trong đó, công dụng chính của corticoid là kháng viêm, chống dị ứng. Hiện nay, trên thị trường đang tràn lan nhiều mỹ phẩm còn dùng chất này.
Tác dụng phụ của corticoid là gây phù nề bởi nó giữ nước và chất khoáng trong cơ thể. Nếu sử dụng dưới dạng uống hoặc tiêm thời gian dài sẽ gây bệnh teo tuyến thượng thận, rối loạn nội tiết tố.
Mỹ phẩm chứa corticoid có thể chữa được một số bệnh lý nhưng nếu dùng sai cách, sai nồng độ sẽ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Cụ thể là rạn da, teo da. Thậm chí, một số trường hợp nặng còn gây mụn bọc, trứng cá, ảnh hưởng tới sức khỏe.
2. Dấu hiệu da cho thấy da bạn nhiễm corticoid
Những ai từng dùng mỹ phẩm chứa corticoid đều có chung một nhận đinh về da như sau: làn da sẽ trông đẹp lên nhanh chóng, căng mịn, trắng nhanh rõ rệt chỉ trong vài ngày, các vùng nám mờ nhanh, hết mụn.
Corticoid khiến người dùng cảm thấy không tin vào mắt của mình khi thấy da thay đổi quá nhanh chóng. Tuy nhiên, làn da cần đến 28 ngày để thật sự nhận thấy những cải thiện. Một loại mỹ phẩm phù phép da chỉ trong vài ngày chắc chắn không an toàn.
Sau khi dùng một thời gian hoặc khi ngưng dùng sẽ xuất hiện hàng loạt các biểu hiện viêm da. Một số dấu hiệu nhận biết da nhiễm corticoid như da khô bong tróc, bị viêm da cấp tính và phát ban mụn mủ li ti lan toàn mặt, tiết dịch vàng nâu kèm cảm giác đau nhức. Da bị sẩn đỏ dày đặc kéo dài và thâm.
Nghiêm trọng hơn, da có thể bị giãn mạch máu. Các mao mạch dưới da bị kéo giãn khiến da luôn ửng đỏ, đồng thời cảm giác nóng ran, đặc biệt là khi tiếp xúc với nhiệt độ cao do dễ bị kích ứng. Da luôn có cảm giác châm chích như kiến bò bên trong;
Nhiều người đến bệnh viện khi da ở trạng thái nhiễm độc corticoid nặng nhất: Viêm da kích thích. Đây là tình trạng người bệnh luôn cảm thấy da đỏ kèm theo bỏng rát, đau nhức kể cả khi không chạm vào. Mụn nước có thể xuất hiện kèm theo dịch vàng nâu, mưng mủ nhiễm trùng.
3. Vì sao mỹ phẩm lạm dụng thành phần corticoid?
Hiện nay, có rất nhiều loại mỹ phẩm sử dụng thành phần corticoid. Lí do là vì corticoid có nhiều công dụng, trong đó đáng quan tâm là khả năng chống viêm mạnh nên thường dùng để trị mụn viêm, mụn mủ. Không những thế, nó còn có khả năng ức chế nhanh các tuyến bã nhờn, mụn cám nên làm giảm nhờn da.
Corticoid còn giúp mang lại hiệu quả thay da đổi thịt nhanh chóng. Làn da sẽ trắng mịn, mụn cám, mụn trứng cá cũng biến mất sau đó. Các vết nám, tàn nhang và nhăn nhạt dần rồi biến mất.
Cuối cùng, thành phần corticoid rất rẻ nên khi thêm vào thành phần sẽ mang lại giá trị về mặt kinh tế cho nhà sản xuất.
4. Người dùng nhận biết mỹ phẩm chứa corticoid thế nào?
Dù gây ra không ít hậu quả trên da, mỹ phẩm chứa corticoid lại khá dễ để nhận biết. Về "dung nhan", sản phẩm thường ở dạng kem, có thể có nhiều màu sắc, mùi hương khác nhau (trắng, vàng, xanh...).
Về hiệu quả sử dụng, nếu da bạn bỗng lột xác nhanh chóng trong thời gian ngắn như trắng hồng, căng mướt, mụn tiêu biến thì đến 90% là mỹ phẩm bạn đang dùng có chứa corticoid. Và khi bạn ngưng sử dụng, da sẽ bị sạm lại, thậm chí bị nám, nổi mụn, nổi sẩn ngứa.
Ngoài ra, bạn cũng có thể thử nghiệm xác định corticoid có chứa trong mỹ phẩm ngay trên da. Lấy một ít sản phẩm bôi vào vùng da bất kỳ đang bị chàm (da dày lên rất ngứa, khi gãi mạnh thì da bong tróc vảy và rướm dịch vàng và chảy máu).
Sau đó nếu thấy vùng chàm da lành rất nhanh, hết ngứa, hết dày sừng, da trơn láng trong vòng 1 ngày sau khi bôi. Sau 2-3 ngày không bôi tiếp sản phẩm vào vùng chàm ấy nữa, da vùng này bắt đầu ngứa lại và dày lên càng mạnh và càng lan rộng hơn trước khi bôi.
5. Điều trị da nhiễm corticoid
Nhiễm độc corticoid càng nặng, việc điều trị sẽ càng mất nhiều thời gian và chi phí. Do đó, nếu nghi ngờ da bị nhiễm corticoid, bạn hãy nhanh chóng đến chuyên khoa da liễu để được thăm khám và xác định mức độ tổn thương da.
Da nhiễm corticoid nhẹ
Bác sĩ sẽ khuyến cáo bạn ngưng sử dụng tất cả mỹ phẩm đang sử dụng và tìm ra mỹ phẩm có chứa corticoid để bỏ đi. Bên cạnh đó, bác sĩ cũng sẽ hướng dẫn tỉ mỉ cách chăm sóc bằng cách dùng thuốc trị nhiễm corticoid nhẹ để da mau phục hồi.
Cách điều trị da nhiễm corticoid nặng
Nhiễm độc nặng là khi da dùng corticoid trên một năm khiến cho da bị mụn nước, mụn viêm, nám, thậm chí là hoại tử, nhiễm trùng nghiêm trọng.
Trị nhiễm corticoid dạng nặng giống như cai nghiện chất này cho da . Vì vậy, bạn không nên ngừng sử dụng đột ngột. Điều này sẽ gây ra các phản ứng mạnh trên da. Vì vậy, quá trình điều trị bắt buộc là phải giảm dần liều lượng corticoid theo trình tự.
Đầu tiên, Giảm tần suất sử dụng sản phẩm chứa corticoid, chẳng hạn thay vì 3 lần/ngày thì giảm còn 2 lần/ngày. Khi da đã thích ứng thì bạn tiếp tục giảm tần suất đồng thời giảm liều lượng/lần sử dụng.
6. Lưu ý khi chăm sóc làn da bị nhiễm độc corticoid
Khi da bị nhiễm độc mỹ phẩm thì cần phải điều trị sớm. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả tốt nhất thì các bạn cũng cần lưu ý một số điều sau để rút ngắn thời gian điều trị.
Hạn chế ra ngoài
Hoặc trường hợp ra ngoài thì nên lựa chọn kem chống nắng phù hợp. Trước lúc ra ngoài khoảng 30 phút nên thoa kem. Đồng thời, che chắn cẩn thận và tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.
Không sờ tay vào vùng da đang điều trị
Tay thường chứa nhiều vi khuẩn do đó tuyệt đối không sờ lên vùng da bệnh. Bởi như vậy sẽ khiến viêm nhiễm nặng hơn.
Bổ sung thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất
Nên bổ sung nhiều trái cây, rau xanh giàu vitamin và khoáng chất. Đồng thời, uống nhiều nước lọc hoặc nước ép trái cây để cung cấp độ ẩm cho da. Hơn thế còn giúp bảo vệ da tốt hơn.
Sử dụng kem dưỡng ẩm
Bạn có thể dùng các loại kem dưỡng ẩm lành tính dành cho em bé để sử dụng. Các sản phẩm này thường không mùi, dịu nhẹ trên da.
7. Thời gian và chi phí điều trị da nhiễm corticoid
Tuỳ thuộc vào tình trạng nhiễm độc corticoid cụ thể của mỗi người mà có thời gian điều trị khác nhau. Nhìn chung, da nhiễm corticoid cần ít nhất 3 - 4 tuần để thải độc tố, thanh lọc và mất khoảng 3 - 6 tháng để hồi phục hoàn toàn.
Bạn cũng cần lưu ý, điều trị da nhiễm độc không được nóng vội, tuyệt đối không quá hoảng sợ mà ngưng sử dụng corticoid đột ngột và cần có thời gian để giãn cách tần suất sử dụng, sau đó mới ngưng hoàn toàn.
Bên cạnh đó, sau khi da đã được thanh lọc, thải độc, bạn vẫn cần phải áp dụng các phương pháp chăm sóc da đặc biệt dành cho da nhạy cảm, bảo vệ và giữ gìn da đúng cách.
Chi phí điều trị từ vài triệu đến vài chục triệu đối với những tình trạng da nhiễm nặng, cần thời gian và sử dụng nhiều phương pháp mới có thể hồi phục lại da và cải thiện tình trạng da.