Bạn có bao giờ thắc mắc tại sao có những lúc mình đột nhiên mệt lả người, không còn sức để làm gì sau khi nói chuyện với một ai đó? Hay khi đang tràn trề tự tin kể cho mọi người về thành tích mình vừa đạt được, thì lại cảm thấy đó chẳng to tát gì chỉ vì... một vài câu chê bai của đối phương?
Ngược lại, bạn cảm thấy chẳng ai muốn lắng nghe, trò chuyện cùng mình, mọi người đều phớt lờ và không quan tâm bạn. Trong hai trường hợp này, rất có thể bạn đã gặp phải một energy vampire, hoặc bạn cũng đang là một energy vampire.
Energy vampire là gì?
Energy vampire (tạm dịch: Ma cà rồng năng lượng) chỉ một cá nhân có thể hút cạn năng lượng của người khác chỉ với… vài câu nói. Khi nói chuyện với energy vampire, bạn sẽ cảm thấy mệt mỏi, nghi ngờ bản thân, kéo theo những suy nghĩ tiêu cực sau đó.
Cơ chế hoạt động của energy vampire cũng tương tự với ma cà rồng, chỉ khác là họ có thể nhởn nhơ ngoài trời cả ngày và hút năng lượng của mọi người xung quanh, với mục đích trở thành tâm điểm của sự chú ý.
Energy vampire có thể xuất hiện ở khắp mọi nơi, và là bất cứ đối tượng nào chúng ta gặp gỡ. Người đó có thể là thành viên trong gia đình, bạn bè, người yêu và cả đồng nghiệp.
Theo nghiên cứu được công bố trên tạp chí Psychology Today, những người này ẩn mình sau lớp ngụy trang là vẻ ngoài thân thiện, vui vẻ. Thậm chí họ không nhận thức được bản thân đang tác động tiêu cực đến người khác, điều này khiến chúng ta khó để nhận dạng.
Sự khác nhau giữa energy vampire và trauma dumping
Theo Psychcentral, cả energy vampire và trauma dumping đều là cá thể/hành vi thích trút những cảm xúc tiêu cực lên người khác. Nhưng trauma dumping chỉ liên quan đến một trải nghiệm buồn, và nhu cầu của người nói chỉ là tâm sự và tìm kiếm sự cảm thông, không bao gồm những hành vi tác động tiêu cực đến người khác.
Ngược lại, lời nói của energy vampire thường có xu hướng công kích, phóng đại với mục đích thu hút sự chú ý và quan tâm của mọi người.
4 Kiểu ma cà rồng năng lượng thường gặp
Người thích đổ lỗi: Họ không bao giờ nhận lỗi sai về phần mình và luôn tìm lý do để bào chữa cho lỗi lầm. Nếu không có lý do nào trông có vẻ thoả đáng, họ sẽ đổ lỗi cho… vũ trụ:
“Tại sao cả thế giới như đang chống lại tôi? Tôi không làm gì sai cả” - là câu cửa miệng của họ. Họ còn có khả năng thao túng tâm lý đỉnh cao, khiến bạn đôi khi cảm thấy người đó gặp bất hạnh là lỗi do bạn, mặc dù bản thân chẳng liên quan.
Người thích chỉ trích: Những người này dành cả thanh xuân để soi mói, phán xét và đào bới khuyết điểm của người khác. Đối với họ, không có gì là đủ và họ có thể dành hàng giờ đồng hồ để tìm ra lỗi sai của mọi người.
Người thích làm trung tâm của sự chú ý: Họ luôn muốn vũ trụ xoay quanh… chính mình. Khi giao tiếp, cho dù ở hoàn cảnh nào, hay nói về chủ đề gì, họ cũng sẽ tìm cách di dời cuộc nói chuyện về bản thân mà không chịu lắng nghe người khác: “Bữa bà đi du lịch vui quá ha. Ê mà biết sao không, đợt tui đi Thái còn vui nữa...”
Người tiêu cực: Người luôn nhìn mọi thứ với… một chiếc khăn bịt mắt. Họ có khả năng bẻ lái mọi dự định, kế hoạch, đưa chúng vào ngõ cụt. Họ thao thao bất tuyệt về những câu chuyện buồn bã, bất hạnh mà họ đã trải qua.
Energy vampire tác động đến người khác như thế nào?
Theo Verywell Mind, sau khi bị “hút cạn năng lượng”, bạn sẽ có cảm giác mệt mỏi, căng thẳng và buồn bã. Sự căng thẳng cảm xúc kéo dài này có thể tác động đến cơ thể, làm gia tăng nồng độ cortisol - hormone căng thẳng trong cơ thể.
Đồng thời, bạn sẽ không còn năng lượng cho các cuộc trò chuyện khác, bị lây lan sự tiêu cực, nghi ngờ khả năng của bản thân và bị tác động bởi những vấn đề không ảnh hưởng trực tiếp đến mình.
Làm sao để bảo vệ bản thân khỏi energy vampire và không trở thành một energy vampire?
Hãy phớt lờ họ: Đừng trả lời hay tham gia những cuộc trò chuyện cùng họ hoặc có mặt họ. Đừng nên phản hồi mỗi khi họ muốn bạn nghe tâm sự, và từ chối yêu cầu giúp đỡ vượt quá khả năng của bạn.
Hãy giúp họ nhận thức vấn đề: Energy vampire thường có khả năng nhận thức kém và không chịu chấp nhận bản thân là người có lỗi. Tuy nhiên, nếu bạn buộc phải thường xuyên giao tiếp với họ và muốn bảo toàn năng lượng của chính mình, hãy chia sẻ những suy nghĩ của bản thân và đưa ra giải pháp giúp đỡ.
Nếu đang phân vân liệu mình có đang vô tình biến thành energy vampire hay không, bài kiểm tra nhỏ của Mark Manson có thể hữu ích.
Hãy trả lời danh sách các câu hỏi dưới đây, và nếu hơn một nửa câu trả lời là “có” - đã đến lúc bạn nên dành thời gian suy xét lại bản thân và tìm cách thoát khỏi những nguồn năng lượng tiêu cực gây ảnh hưởng đến các mối quan hệ xung quanh:
- Bạn có cảm thấy mọi người thường không (hoặc không thể) hiểu bạn hoặc vấn đề của bạn không?
- Bạn có cảm thấy có nhiều rào cản trong cuộc sống mà bạn không thể kiểm soát được không?
- Bạn có thường xuyên nhờ người khác giúp đỡ và/hoặc cảm thấy có rất ít người sẵn sàng giúp đỡ bạn không?
- Bạn có cảm thấy mình thường không nhận được sự quan tâm hoặc đánh giá cao mà bạn xứng đáng nhận được không?
- Mọi người có thường phàn nàn rằng bạn không lắng nghe họ trong khi thực tế là bạn cảm thấy như họ không lắng nghe bạn?
- Bạn có cảm thấy hầu hết những người khác đều có cuộc sống dễ dàng hơn bạn nhiều không?
- Bạn có thường xuyên gây gổ với bạn thân và người thân không? Nếu vậy, đó thường là lỗi của họ?
- Mọi người có đột ngột cắt liên lạc với bạn mà không giải thích và từ chối liên lạc lại với bạn không?
- Bạn có thường xuyên cảm thấy bất lực, như thể mình có rất ít cơ hội để cải thiện cuộc sống ?
Chúng ta không thể luôn né tránh những energy vampire, vì họ có thể đánh úp bạn bất cứ lúc nào, và ở bất kì đâu với một lớp nguỵ trang vô cùng tinh vi. Thay vì tỏ ra lo lắng và luôn bật chế độ "xù lông nhím", chỉ cần luôn tỉnh táo để nhận diện kẻ địch, phớt lờ và tránh mọi xung đột với họ hết mức có thể, để bảo toàn năng lượng tích cực của chính mình.