1. Hair of the dog là gì?
Hair of the dog /heə əv ðə dɒɡ/ (danh từ) là thức uống có cồn, được dùng để đánh bay cảm giác nôn nao do uống quá nhiều rượu, bia.
Cụm từ có cách viết đầy đủ hơn là ‘a hair of the dog that bit you’, chủ yếu được dùng với ý trêu đùa trong hội thoại hằng ngày.
2. Nguồn gốc của hair of the dog?
Hair of the dog xuất phát từ một bài thuốc truyền miệng rằng: khi bị chó dại cắn thì hãy lấy một sợi lông của con chó đó và xoa lên vết thương, để vết thương nhanh lành.
Theo một bài đăng trên tờ Metro, không rõ niềm tin này có từ khi nào, nhưng ý tưởng “lấy độc trị độc” tương tự như ‘hair of the dog’ đã có từ thời của ông tổ ngành Y Hippocrates (năm 460-370 TCN).
Đến năm 1546, cụm từ được sử dụng bởi một nhà biên kịch người Anh với lớp nghĩa chuyển như hiện nay.
3. Vì sao hair of the dog trở nên phổ biến?
Từ những năm 1800, các ‘bartenders’ bắt đầu tạo nên nhiều thức uống hỗn hợp có pha cồn như cocktail để giải rượu, bia. Cái tên nổi bật trong thời kỳ đầu là The Corpse Reviver (‘Hồi sinh xác chết’). Phổ biến hơn sau này là Bloody Mary (‘Nữ hoàng đẫm máu’).
Hair of the dog được tin dùng nhờ tác dụng tức thời. Từ đó đến nay đã có thêm hàng ngàn các công thức mới, nhiều trong số đó thậm chí được xuất bản thành sách.
Sau một sự kiện “khó tin” vào ngày Giáng sinh năm 2018, nhiều người Việt Nam cũng bắt đầu hình thành niềm tin vào ý tưởng ‘lấy bia trị rượu’. Để cứu sống một bệnh nhân bị ngộ độc rượu (methanol) nặng, bác sĩ tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Trị đã truyền tổng cộng 15 lon bia, tức gần 5 lít, vào đường tiêu hoá của bệnh nhân.
Tuy nhiên, các bác sĩ sau đó phải cấp tốc đưa tin đính chính rằng: lọc máu mới là yếu tố chính cứu bệnh nhân này. Bác sĩ đã truyền bia ethanol để ngăn gan chuyển hóa chất methanol tạo thành độc, từ đó có thêm thời gian để lọc máu cho bệnh nhân.
Tác dụng “câu giờ” của ‘hair of the dog’ cũng được giải thích tương tự tại cuốn Proof: The Science of Booze (2014). Tiến sĩ Laura Veach, tại Khoa phẫu thuật, Trung tâm Y tế Wake Forest Baptist cho biết: “Không có bằng chứng khoa học nào cho thấy uống tiếp đồ uống có cồn sẽ chữa khỏi hoàn toàn chứng nôn nao, cùng lắm nó chỉ trì hoãn cảm giác này lại.”
Phương pháp giải rượu, bia thay thế cho người Việt có thể là các loại đồ uống dân dã như nước chanh muối, nước gừng tươi, nước sắn dây (dù hiệu quả không tức thời).
Chỉ có một cách mà tỷ lệ thành công là 100%: uống soda, nước suối thay vì rượu, bia.
4. Dùng hair of the dog như thế nào?
Tiếng Anh
A: My stomach still feels wobbly...
B: Let’s come back to the pub to have a hair of the dog!
Tiếng Việt
A: Bụng tao còn chộn rộn khó chịu quá...
B: Quay lại quán tối qua để xin một ly bia giải rượu đi!