(*Bài viết đúc kết từ góc nhìn và kinh nghiệm của người viết)
Dan Brown không còn là cái tên xa lạ với những ai yêu tiểu thuyết trinh thám giật gân. Bằng những thủ pháp và kỹ thuật riêng biệt, ông đã tạo nên những tác phẩm tuyệt vời, khiến người đọc khó đặt sách xuống một khi đã bắt đầu khám phá.
Một điểm chung cơ bản của những tác phẩm best-seller là khiến người đọc phải lật sang trang kế tiếp. Đây là điều không thể thay đổi của các tác phẩm giật gân.
– Ian Flengmin – “cha đẻ” của điệp viên James Bond.
Trước khi đến với những phân tích về thủ thuật viết của Dan Brown, hãy cùng điểm lại một số đặc điểm tạo nên chất riêng cho những câu chuyện của ông:
Thời thế tạo nên anh hùng
Dan Brown thường tạo ra những anh hùng đời thường hơn là những tay đấu súng hay điệp viên. Các nhân vật chính trong tiểu thuyết của ông thường bị đặt vào tình huống gần như bế tắc và áp lực thời gian khủng khiếp. Họ buộc phải học cách sống sót và trở thành anh hùng để ngăn chặn những tội ác đang diễn ra.
Ranh giới thiện ác
Trong tiểu thuyết của Dan Brown, ranh giới giữa cái thiện và cái ác rất rõ ràng. Tuy nhiên, đằng sau những tội lỗi của cái ác sẽ luôn có một câu chuyện riêng khiến người đọc phải suy ngẫm. Ông không cổ xúy cho điều xấu xa, nhưng ông muốn nhân vật ác được nói lên lý do của họ.
Những chủ đề thú vị
Dan Brown dành nhiều thời gian để khảo sát về các chủ đề thuộc tôn giáo, khoa học, chính trị. Các khái niệm trong truyện của ông như mật mã, biểu tượng, những điều bí ẩn… luôn khiến người đọc tò mò và muốn khám phá nhiều hơn nữa.
Vì cái thiện sẽ luôn chiến thắng cái ác nên người đọc không chờ đợi nhiều ở kết thúc. Thay vì tập trung vào những điều hiển nhiên, Dan Brown đầu tư vào cách kể chuyện hấp dẫn khiến khán giả phải đồng hành cùng nhân vật chính.
Điều gì đã tạo nên sự thành công của Dan Brown?
(*) Những quy tắc, thuật ngữ bên dưới đều được chính Dan Brown chia sẻ trong khóa học MasterClass. Diễn giải câu văn là của tác giả.
1. The three C’s checklist
Ba chữ “C” (the three C) là quy tắc viết mà Dan Brown luôn tuân thủ mỗi khi viết tiểu thuyết. Ba quy tắc này lần lượt là:
Contract (Cam kết)
Dan Brown chia sẻ: khi bắt đầu một quyển tiểu thuyết là bạn đang làm một giao kèo với độc giả. Nhà văn phải luôn nhớ và ý thức được mình đã hứa những gì trong quyển sách, và phải đảm bảo thực hiện lời hứa này ở cuối truyện.
Tôi biết một số điều mà bạn không biết. Nhưng tôi hứa nếu bạn lật sang trang mới và đọc tiếp, tôi sẽ nói với bạn.
– Dan Brown.
Clock (Thời gian)
Hãy để cho nhân vật chính của bạn chịu áp lực thời gian. Vì một người dưới sức ép thời gian sẽ làm được những điều rất khác.
Nếu Robert Langdon có cả một đời để ngăn Bertrand Zobrist xóa sổ thế giới, thì Hỏa Ngục đã không gay cấn đến thế. Bản thân anh cũng sẽ không bao giờ tìm ra những năng lực khác của mình. Áp lực thời gian sẽ khiến nhân vật bình thường trở thành anh hùng.
“Nếu anh ta có cả một đời để làm điều này, thì sẽ chẳng có gì thú vị” – Dan Brown.
Crucible (Thử thách)
Hãy đặt nhân vật vào tình huống khắc nghiệt nhất mà độc giả nghĩ rằng anh ta/cô ta sẽ không đời nào thoát khỏi. Cuối cùng, các anh hùng sẽ chiến thắng và đó cũng là điều độc giả muốn.
Nhưng trước khi điều đó xảy ra, hãy để các anh hùng vào nghịch cảnh đến mức độc giả phải thốt lên: “Không thể thoát được đâu”.
Ví như một người đàn ông bế tắc trên một con tàu sắp chìm thì gặp phải cá mập. Khi không còn lối thoát, cách duy nhất để anh ta giữ được mạng sống đó là chiến đấu với lũ cá mập.
Hãy cho độc giả cái mà họ muốn, theo cái cách mà họ không nghĩ rằng có thể xảy ra.
-Dan Brown.
2. Thế giới giả tưởng nhiều biến động
Dan khuyên các nhà văn không nên chọn thế giới mà ở đó, những quan niệm về đạo đức đã quá rõ ràng và không có gì đáng phải bàn cãi. Ông dùng từ “gray area” (vùng xám) để mô tả thế giới lý tưởng mà tiểu thuyết của bạn nên xoay quanh.
Hãy chọn một môi trường nơi còn tồn tại nhiều tranh cãi, không có bên nào hoàn toàn đúng hoặc hoàn toàn sai. Điều này giúp các nhân vật của bạn tranh biện và làm rõ được nhiều vấn đề.
Khi một vấn đề không thể có đáp án chính xác, thì chỉ có thể có một phản hồi chân thật duy nhất. Vùng xám giữa “có” và “không”. Sự lăng thinh.
-Dan Brown.
Quyển tiểu thuyết đầu tay của Dan Brown mang tên Pháo Đài Số cũng được thành hình trên “vùng xám”: liệu chính phủ có nên theo dõi các tin nhắn riêng tư của công dân để áp chế các tội phạm khủng bố?
3. Tạo xung đột từ những “vùng xám”
Một câu chuyện luôn cần có xung đột, thường được tạo nên từ mâu thuẫn giữa những phe đối lập. Họ có cùng mối quan tâm đối với “vùng xám” nhưng hướng giải quyết vấn đề của họ thì khác nhau.
Dù tôi đã cố đặt nhân vật của mình vào những tình huống thống khổ bằng những cách thức độc ác nhất đi chăng nữa, thì độc giả của tôi vẫn phản hồi: “Quyển sách này chưa có đủ xung đột!”
– Theo chia sẻ của Janice Hardy.
Nhân vật phản diện có một động cơ thú vị
Dan cho rằng sẽ không hấp dẫn nếu nhân vật phản diện làm những điều ác độc chỉ vì tiền. Một nhân vật phản diện thú vị và thực sự nguy hiểm cần có động cơ cá nhân.
Trong Biểu tượng thất truyền, Mal’akh trở nên ác độc vì căm ghét bố mình. Trong Hỏa Ngục, Bertrand Zobrist tạo ra virus để giải quyết hiện tượng quá tải dân số toàn cầu.
Anh ta làm điều xấu nhưng mục đích thì tốt. Chỉ là anh ta đã đi quá xa!
– Dan Brown.
Anh hùng cũng có những yếu điểm
Robert Langdon không phải là người đàn ông hoàn hảo. Anh ta có thể rất giỏi trong việc lý giải các biểu tượng và có sự can đảm hơn người, nhưng đôi lúc rất cảm tính và do dự. Khi xây dựng nhân vật chính, hãy để cho anh ta/cô ta có một vài yếu điểm để nhân vật này gần gũi, chân thực hơn.
Một đoạn hội thoại hay luôn có những ý kiến trái chiều
Dan phân tích, khi hai người với các ý kiến bất đồng nói chuyện với nhau, họ sẽ tiết lộ rất nhiều thông tin.
Hai anh em nhà Solomon trong quyển Biểu tượng thất truyền đã có một cuộc hội thoại xuất sắc và cung cấp nhiều thông tin thông qua việc tranh biện.
Peter cho rằng, từ ngàn xưa, các nguyên lý vận hành của vũ trụ cũng như các định luật toán học, vật lý đã được con người tìm ra rồi. Trong khi, Katherine – một nhà khoa học – không đồng ý với anh mình ở điểm này.
Kết
Đọc đến đây thì bạn đã đủ động lực bắt tay vào tác phẩm của mình chưa? Hy vọng những chia sẻ trên đây giúp ích cho sự nghiệp viết lách của bạn. Khi nản lòng và muốn bỏ cuộc, hãy nhớ: Dan Brown đã không phải thất bại một lần, mà ba lần trước khi ra đời tác phẩm thành công đầu tiên: Mật mã Da Vinci.
Bài viết này được thực hiện bởi Thu Uyên.
[Xem thêm]: Sức mạnh của sáng tạo và sự lạc quan
[Xem thêm]: Dạo bảo tàng, nghe concert, xem nhạc kịch, tìm hiểu nghệ thuật ngay tại nhà