Lần cuối tôi nghe Tiên Cookie cất giọng là qua bản demo “anh bỏ hút thuốc chưa?” không-chính-thức, trên Soundcloud.
Cứ tưởng người là CEO (1989s Entertainment), nhạc sĩ, nhà sản xuất và huấn luyện viên như Tiên bây giờ, chắc sẽ còn lâu lắm mới trở lại với tư cách một ca sĩ, thì Tiên lại bất ngờ comeback với “Thưởng thức nỗi buồn” - mở màn cho Trạm Cảm Xúc - một dự án chung của 07 nghệ sĩ của 1989s Entertainment mà trong đó mỗi người mang tới một cảm xúc, màu sắc khác nhau.
Ba ngày sau sự trở lại đầy bất ngờ này, Tiên ngồi đây cùng chúng tôi, tản mạn về nỗi buồn và tại sao đây lại là cảm xúc mà Tiên lựa chọn để đại diện.
Điều gì khiến Tiên quyết định hát trở lại, với chủ đề nỗi buồn?
Phải rất lâu rồi Tiên không hát những ca khúc do mình sáng tác, vì không có lý do - Tiên không chọn con đường ca sĩ, không có áp lực đi hát để giữ gìn tên tuổi. Tiên hát lại, vì ca khúc này là điều Tiên muốn nói, và nó phản ánh đúng với con người mình ở giai đoạn này.
Thời điểm này, Tiên không còn quan tâm nhiều tới chuyện tình yêu đôi lứa, như cái thời viết Có khi nào rời xa, Phía sau một cô gái. Tiên quan tâm đến chính bản thân mình nhiều hơn. Mà Tiên là người siêu nhạy cảm, thậm chí một làn gió thu Hà Nội thổi qua cũng có thể cuốn theo bao nhiêu cảm xúc. Mà cảm xúc mình nhớ nhất lại đa phần là nỗi buồn. Nên để chọn viết một bài hát ngay tại thời điểm này thì Tiên chọn viết về điều mình quan tâm nhiều nhất - đó chính là nỗi buồn.
Nhưng Tiên không viết một bài hát chỉ để người ta nghe xong rồi buồn đâu, Tiên viết Thưởng thức nỗi buồn là để xoa dịu - đó mới là thông điệp mà Tiên muốn gởi gắm.
Nhưng tại sao lại là “thưởng thức”?
Tiên là một người hay buồn, hay yên lặng suy nghĩ và tự chiêm nghiệm. Việc Tiên tự quan sát bản thân và tâm trạng là một hoạt động thường xuyên. Ai thân thiết với Tiên luôn bắt gặp những khoảnh khắc mình ngồi thừ ra, đấy là lúc Tiên quan sát và suy nghĩ. Chính trong khoảnh khắc đấy, Tiên nhận ra cảm xúc của mình: Không phải lúc nào buồn cũng là buồn đâu.
Như khi Tiên và anh Phạm Thanh Hà ra Hà Nội, cùng viết ca khúc Drama Queen cho Bích Phương. Đợt ấy chúng mình thuê một căn homestay kiểu Nhật, phía trước có ban công và cây xanh, tự dưng giữa ngày hè nóng nực lại có cơn mưa rào. Tiên vào Sài Gòn lâu ngày thiếu vắng cơn mưa rào Hà Nội, thiếu cả những kỷ niệm gắn liền với cơn mưa rào ấy.
Trong khoảnh khắc ấy, Tiên biết nỗi buồn sẽ đến. Nhưng bên cạnh đấy, cũng có gì đó hơi hưng phấn, hơi kích thích, hơi khơi gợi cảm xúc trong tâm hồn nghệ sĩ của mình. Thế là Tiên và anh Hà ngồi ngoài ban công, ngắm mưa, viết ca khúc Drama Queen.
Có những khoảnh khắc mình tưởng buồn nhưng thật sự không phải là buồn, mà trong đấy còn có một chút kích thích và thích thú. Nên khi nói về nỗi buồn của mình, Tiên nghĩ không từ nào đúng hơn là “thưởng thức". Nỗi buồn xứng đáng được Tiên thưởng thức, chứ không chỉ chiêm nghiệm, ngắm nghía.
Đưa nỗi buồn vào nhạc có khó không?
Để làm nên ca khúc buồn thì bản thân giai điệu phải buồn, bản phối và lời ca cũng phải buồn. Thế nhưng với Tiên, hay anh Hà và DuongK (Phạm Khánh Dương), chúng mình không thể sản xuất theo cách máy móc như thế mà tất cả đều phải sáng tác một cách tự nhiên.
Lúc viết chung ca khúc Thưởng thức nỗi buồn, Tiên kể anh Hà nghe chuyện mình gặm nhấm, thưởng thức nỗi buồn, thế là anh ấy tự động hiểu được tâm trạng và viết ra giai điệu. Mọi ca khúc đều được viết ra tự nhiên như thế. Không máy móc, cũng chẳng cố gắng dò tìm cảm xúc.
Nhưng cảm xúc cũng có nhiều cấp độ, nhiều thái cực - và thường khi viết những ca khúc tâm đắc, Tiên không thể viết nhanh được. Những ca khúc có thể viết trong một buổi chiều rồi Tiên cũng sẽ viết lại. Những ca khúc tâm đắc cần được ủ lâu, suy nghĩ thật nhiều, ngồi vào đàn và viết ra trong nhiều buổi.
Nhưng làm thế nào để khiến nhiều người rung cảm cùng mình?
Là một nghệ sĩ, Tiên chỉ nghĩ là cứ sống đúng với cảm xúc của mình, bày tỏ cảm xúc đấy một cách chân thật nhất, thể hiện nó theo cách đúng đắn và trong suốt nhất.
Còn viết thế nào để khán giả cùng rung cảm? Cảm xúc chân thật thì khán giả sẽ cảm nhận được. Để chân thật nhất thì đó phải là những cảm xúc sâu kín nhất. Vì vậy, mình cần đào thật sâu vào bên trong. Mình càng đào sâu thì bài hát càng thể hiện đúng cá tính âm nhạc của mình, từ đó khán giả mới có thể cảm nhận được.
Tiên là một người nhiều mâu thuẫn hay kiên định?
Tiên mâu thuẫn chứ! Thật ra Tiên nghĩ đa phần chúng ta mâu thuẫn mà, chắc là vì con người quá phức tạp trong vấn đề tâm lý, nên rất khó để một người có thể vô cùng kiên định. Thật ra để kiên định lựa chọn về cuộc sống, về công việc, nghề nghiệp thì cũng chỉ trong một giai đoạn nào đấy thôi; chứ sẽ rất khó để cứ luôn luôn nhìn thẳng. Đa phần mình sẽ sao nhãng, đa phần mình sẽ thấy khó trong việc đưa ra lựa chọn...
Khi phát hiện ra sự mâu thuẫn trong mình, Tiên thường làm gì?
Tiên sẽ chỉ im lặng, lắng nghe và quan sát bản thân mình thôi. Đa phần thời gian Tiên sẽ im lặng, càng nhiều vấn đề trong tâm trí của mình Tiên sẽ càng im lặng hơn. Tiên thật sự muốn biết là mình đang ở trong tình trạng gì, mình đang cảm thấy gì, và mình đang thật sự muốn gì.
Tiên cực kỳ quan tâm đến chuyện mình đang muốn gì, rồi từ đấy suy ngược lại lý do tại sao mình có cảm giác đấy. Liệu có gì đấy sâu xa - có thể là một vấn đề liên quan đến quá khứ ảnh hưởng đến quyết định của mình khi trưởng thành? Tiên sẽ cố gắng truy đến tận cùng vấn đề.
Trên hành trình đã qua, Tiên có từng bỏ lại gì chưa?
Tiên bỏ rất nhiều, bỏ từ những thứ quan trọng nhất đến những thứ đơn giản nhất. Bỏ cuộc sống ở Hà Nội để vào Sài Gòn, năm 18 tuổi, một mình, không biết trong này có gì. Đối với một người yêu Hà Nội, yêu tất cả những thứ thuộc về Hà Nội, thì sự từ bỏ này lấy đi trong Tiên rất nhiều phần. Ngày còn trẻ, mình không nhận ra chuyện đấy. Vì mình trẻ, mình cứ nhìn thẳng, tò mò xem tương lai có gì, chứ không nhìn lại những thứ mình đã bỏ.
Rồi Tiên bỏ ước mơ làm ca sĩ, để chọn công việc nhạc sĩ, nhà sản xuất. Hoặc đơn giản chỉ là bỏ một quyển sách mình không thích. Tiên bỏ nhiều thứ lắm, và cũng không ngại bỏ đâu, dù khoảnh khắc ấy chẳng vui vẻ gì. Nhưng Tiên cũng tin cứ mỗi khi mình bỏ đi một điều quan trọng, cuộc sống của mình sẽ thay đổi theo chiều hướng mà mình không thể tin được.
Ví như chuyện làm CEO, để vào vai trò đấy, Tiên cũng phải bỏ rất nhiều những thứ khác. Bỏ bớt tâm hồn nghệ sĩ để đảm nhiệm vai trò của người làm kinh doanh...
Thế có gì mà Tiên sẽ không bao giờ buông bỏ?
Tiên có thể bỏ được tất cả mọi thứ, duy nhất có một thứ không thể, đấy chính là tình yêu âm nhạc.
Ngoài âm nhạc, nếu có 24 tiếng để lên lịch giải trí, Tiên sẽ phân chia sở thích và thời gian như nào?
Tiên sẽ đọc sách, xem phim, ra ngoài đi chơi...
Quyển sách gần đây Tiên đọc là gì?
Đó là một quyển sách về thời trang, Tiên đọc vì công việc, cho một dự án mới. Sau khi đọc xong một quyển sách, Tiên sẽ viết lại vào một tờ note, hết năm lại giở ra xem cả năm qua mình đã đọc những quyển nào. Danh sách đấy nói rất nhiều về bản thân mình trong giai đoạn ấy.
Một vài năm gần đây Tiên phần lớn đọc sách để phục vụ công việc. Mỗi lần đọc sách để thư giãn, mình cứ cảm thấy có lỗi… Tuy nhiên, nếu được tự thưởng cho mình một khoảng thời gian đọc sách theo sở thích thì Tiên sẽ chọn những cuốn sách về triết lý cuộc sống để mình chiêm nghiệm.
Nếu lên hoang đảo và chỉ được mang theo một quyển sách, Tiên sẽ chọn cuốn nào?
Tiên sẽ không mang theo sách đâu, vì chẳng có quyển sách nào mang tính thay-đổi cuộc đời mình. Đối với Tiên, thứ thay-đổi cuộc đời chính là những trải nghiệm trong cuộc sống. Nếu được, Tiên sẽ chỉ mang một tập giấy trắng và một cây bút, để tự viết lại những ngày tháng của mình trên đảo hoang, và cất ở một chỗ nào đấy mưa nắng không chạm đến được.
Nhưng mà thật sự Tiên cũng không có nhu cầu để người ta tìm ra cuốn sách ấy. Quan trọng là mình được viết ra thôi mà. Chứ còn… làm gì có ai lên đấy tìm?
Vậy là chuyện để lại dấu ấn cũng không quan trọng lắm?
Chuyện ai là người tìm ra quyển sách của mình ấy - mình không kiểm soát được; nó phụ thuộc vào sự quyết định của bên trên. Nếu quyển sách của Tiên đủ giá trị và ông trời nghĩ là có người cần phải đọc nó, chắc chắn sẽ có người lên đảo tìm. Còn không thì là không!
Thế còn kính mắt, nếu lên đảo mà không có kính thì sao?
Lên đảo không có kính chắc không chết được, nhưng nếu trong cuộc sống bình thường mà không có kính thì lại vô cùng nghiêm trọng. Tiên cận đến 4,5 độ, nếu ngủ dậy mà không có kính, chắc mình chỉ ngồi không để cảm nhận buổi sáng rồi không thể làm gì tiếp theo.
Thực ra Tiên khá kỹ tính trong việc chọn đồ đạc. Tiên không quá quan trọng chuyện thời trang nhưng mà những thứ giúp ích cho cuộc sống thì phải dùng những thứ tốt nhất. Vào thời điểm này, Tiên đang rất quan tâm đến bản thân và vấn đề sức khỏe. Tiên thay đổi thói quen, biết đi ngủ sớm, dậy sớm, chơi thể thao. Tuy nhiên, mỗi ngày Tiên vẫn phải ngồi trước màn hình máy tính, điện thoại…. ít nhất 5-6 tiếng. Trên gương mặt Tiên thì chỉ có mỗi cái kính, vì vậy với kính mắt thì Tiên phải chọn tròng kính tốt nhất cho mắt.
Tiên có thường hình dung mình trong tương lai?
Tiên luôn tin rằng quá khứ thì không bao giờ tốt bằng hiện tại và tương lai, nhưng kể cả vậy Tiên cũng không bao giờ lập kế hoạch quá xa - 5-10 năm. Tiên đang cực kỳ tập trung vào khoảng thời gian này, và cực kỳ hạnh phúc với chuyện hằng ngày mình sống thế nào, mình làm gì,...
Nhưng điều hành công ty thì phải có chiến lược chứ...
Dĩ nhiên, giả dụ mỗi ngày Tiên đi làm 10 tiếng chẳng hạn, thì đó là lúc mà Tiên phải suy nghĩ về sự phát triển của công ty. Làm kinh doanh thì phải có kế hoạch tài chính, kế hoạch dài hạn,... nhưng Tiên cũng chỉ lập kế hoạch tối đa 3 năm mà thôi. Bạn biết đấy, dịch Covid nên kế hoạch một năm còn phải thay đổi liên tục. Tiên luôn dành một khoảng thời gian nhất định trong ngày để lập kế hoạch, sau đó sẽ tập trung vào công việc và hành động ở hiện tại!
Cùng đón chờ những nhân vật tiếp theo của “Tìm - Thấy”, một series được hợp tác bởi Essilor và Vietcetera!
Eyezen là thương hiệu tròng kính tiên tiến nhất thế giới từ tập đoàn Essilor (Pháp) – giúp bảo vệ và thư giãn mắt bạn khi tiếp xúc với các thiết bị kỹ thuật số. Từng đoạt nhiều giải thưởng quốc tế về phát minh đột phá và được tin dùng bởi hàng chục triệu người trên toàn thế giới, Eyezen tiếp thêm năng lượng cho đôi mắt để cùng bạn hướng đến những chân trời mới.