Trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu đang chịu áp lực từ những thay đổi về thuế quan và sự tái định hình chuỗi cung ứng, Viện Kinh tế Mastercard (MEI) vừa công bố báo cáo Triển vọng kinh tế 2026 với một nhận định chủ đạo: Ổn định trong biến động. Dù tăng trưởng GDP thực toàn cầu dự báo giảm nhẹ xuống 3,1% (so với 3,2% của năm 2025), khu vực Châu Á - Thái Bình Dương (APAC) vẫn cho thấy sức kháng cự mạnh mẽ nhờ lạm phát hạ nhiệt và các động lực nội tại mới.
Thương mại tái cấu trúc: Rủi ro và cơ hội song hành
Năm 2026, thương mại toàn cầu sẽ bước vào một "thực tại mới" sau các điều chỉnh thuế quan. Báo cáo của MEI chỉ ra một sự dịch chuyển đáng chú ý: tỷ trọng doanh số thương mại điện tử từ Trung Quốc sang Mỹ đã giảm từ 28% (năm 2024) xuống còn 24% (tính đến tháng 8/2025).
Sự thay đổi dòng chảy thương mại này tạo ra bức tranh hai màu đối lập. Các thị trường nhập khẩu hàng giá rẻ từ Trung Quốc hưởng lợi từ xu hướng giảm phát, trong khi các nhà xuất khẩu tại Nhật Bản và Nam Á phải đối mặt với áp lực thuế quan từ Hoa Kỳ. Tuy nhiên, vị thế trung tâm của APAC trong chuỗi cung ứng toàn cầu không hề lung lay. Thay vào đó, vai trò này đang được san sẻ và củng cố bởi Ấn Độ, khối ASEAN và chính Trung Quốc đại lục khi các doanh nghiệp rốt ráo tái cấu trúc nguồn cung.
AI và Chính sách: "Cú hích" từ công nghệ thực dụng
Không còn dừng lại ở khái niệm, AI năm 2026 được xem là động lực tăng trưởng thực tế khi kết hợp với các hỗ trợ tài khóa. Chỉ số Chi tiêu cho AI của MEI cho thấy Hàn Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ và Hồng Kông đang dẫn đầu đà tăng trưởng ứng dụng AI ở cả khối doanh nghiệp lẫn người tiêu dùng.
Chính phủ các nước này đang tích cực đặt nền móng cho giai đoạn số hóa tiếp theo thông qua các chính sách phát triển trung tâm dữ liệu, đô thị thông minh và đầu tư vào bán dẫn. Ngay cả các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs) trên toàn khu vực cũng đang đẩy mạnh số hóa để tối ưu vận hành, biến công nghệ thành "tấm khiên" trước biến động thị trường.
Du lịch và Tiêu dùng: Khi trải nghiệm lên ngôi
Động lực bền vững nhất của khu vực vẫn nằm ở "túi tiền" của người tiêu dùng, nhưng cách họ chi tiêu đang thay đổi. Du lịch – đặc biệt là các trải nghiệm trực tiếp – đang được ưu tiên hơn việc sở hữu hàng hóa hữu hình.
Số liệu nửa đầu năm 2025 minh chứng rõ nét cho xu hướng này: chi tiêu du lịch nước ngoài của Singapore đã vượt mức năm 2019 tới 2,7 tỷ USD. Indonesia và Philippines cũng ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng lần lượt là 40% và 28%. Trong khi du lịch quốc tế đến Nhật Bản và ASEAN phục hồi ổn định, thì du lịch nội khối cũng bùng nổ, khẳng định vai trò chủ lực của ngành dịch vụ trong cấu trúc kinh tế khu vực.
Bức tranh đa sắc của các thị trường trọng điểm
Triển vọng 2026 đi sâu vào chi tiết từng quốc gia cho thấy những gam màu riêng biệt:
Trung Quốc đại lục dự báo tăng trưởng 4,5%. Đáng chú ý, xu hướng tiêu dùng đang dịch chuyển mạnh về các thành phố cấp 3-4 như Yên Đài và Lạc Dương. Người dân tại đây chuyển sang "tiêu dùng thông minh", ưu tiên chất lượng và các trải nghiệm mới như làm đẹp, chăm sóc sức khỏe và các sản phẩm sưu tầm, thay vì chỉ săn hàng giá rẻ.
Khu vực Nam Á tiếp tục là điểm sáng tăng trưởng. Ấn Độ dẫn đầu với dự báo 6,6% nhờ nhu cầu nội địa và sự bùng nổ của dịch vụ số. Sri Lanka đang trên đà phục hồi với mức tăng 3,7% nhờ du lịch và nới lỏng tiền tệ. Bangladesh, dù đối mặt thách thức cấu trúc, vẫn được dự báo tăng trưởng 5% nhờ kiều hối và lạm phát hạ nhiệt hỗ trợ sức mua.
Tại Đông Nam Á, nhóm ASEAN-5 có sự phân hóa. Indonesia (5,0%) và Philippines (5,6%) nằm trong nhóm tăng trưởng nhanh nhất. Malaysia (4,2%) và Singapore (2,2%) trở về mức bình thường, trong khi Thái Lan dự báo tăng trưởng khiêm tốn ở mức 1,8%.
Ở các nền kinh tế phát triển, Nhật Bản được kỳ vọng tăng trưởng 1,0% nhờ tăng trưởng tiền lương thực tế và đầu tư chiến lược vào an ninh năng lượng, bán dẫn. Trong khi đó, Úc và New Zealand dự kiến đạt mức tăng trưởng lần lượt 2,3% và 2,4% khi áp lực chi phí giảm và lãi suất hạ nhiệt kích thích chi tiêu hộ gia đình.
Thích ứng để tăng trưởng
Ông David Mann, Kinh tế trưởng khu vực châu Á - Thái Bình Dương của Mastercard kết luận rằng dù triển vọng chung là tích cực, khu vực vẫn đối mặt với rủi ro phân mảnh thương mại và sự chênh lệch công nghệ.
Năm 2026 sẽ là năm bản lề, nơi sự thành công của doanh nghiệp phụ thuộc hoàn toàn vào khả năng thấu hiểu nhu cầu tiêu dùng đang thay đổi và sự linh hoạt trong đầu tư năng lực số.
Về Viện Kinh tế Mastercard (Mastercard Economics Institute - MEI): Viện Kinh tế Mastercard cung cấp các phân tích và góc nhìn chuyên sâu về xu hướng kinh tế toàn cầu và địa phương dựa trên công nghệ phân tích dữ liệu tiên tiến cùng nguồn dữ liệu độc quyền của Mastercard. Thành lập năm 2020, MEI hỗ trợ doanh nghiệp, chính phủ và các nhà hoạch định chính sách thông qua các dịch vụ theo dõi kinh tế cùng những phân tích kịp thời về nhiều chủ đề như hành vi chi tiêu của người tiêu dùng, xu hướng bán lẻ và du lịch, cùng các chỉ dấu kinh tế quan trọng ở quy mô khu vực và toàn cầu. Với chuỗi nội dung về tư duy chiến lược và các giải pháp chuyên biệt của Mastercard, MEI mang đến những góc nhìn giá trị nhằm hỗ trợ quá trình ra quyết định và thúc đẩy sự tăng trưởng bền vững toàn cầu.