Phồn hoa (Blossoms Shanghai) là dự án mới nhất đánh dấu sự trở lại của đạo diễn tài năng Vương Gia Vệ. Phim dài 30 tập, nhưng có chất lượng tựa như 30 phim điện ảnh rút gọn.
Xem Phồn hoa, ta thấy những điều rất đặc trưng cho phong cách Vương Gia Vệ. Đó là những câu chuyện tình yêu đã trở thành “đặc sản,” những tiếc nuối về quá khứ, những sự mong đợi về tương lai.
Trong phim của ông, bất kỳ một nhân vật nào, dù chính hay phụ, cũng đều đẹp, đều thơ, hiện lên trên những khuôn hình đầy duy mỹ. Và để nói rõ hơn về Phồn hoa – tác phẩm mà Vương Gia Vệ mất tới 3 năm để thực hiện, ta hãy bắt đầu nói về cảm hứng để ông sáng tạo nên bộ phim này.
Một Thượng Hải phồn hoa nhưng u buồn
Phồn hoa lấy bối cảnh đầu thập niên 1990, xoay quanh nam chính A Bảo (Hồ Ca) - chàng trai trẻ xuất thân trong một gia đình tư bản sa sút. Nhờ bản lĩnh và sự chỉ dẫn của một tiền bối lão làng, A Bảo đi lên từ hai bàn tay trắng, trở thành người có tiếng nói trên sàn chứng khoán cũng như giới kinh doanh ở Thượng Hải.
Phồn hoa thông qua số phận của các nhân vật khác nhau, đã cho thấy bầu không khí chân thực và sống động của thành phố xa hoa bậc nhất Trung Quốc.
Tác phẩm chuyển thể từ tiểu thuyết cùng tên nổi tiếng của nhà văn Kim Vũ Trừng. Đây là tác phẩm xuất sắc nhất của Trung Quốc trong một thập kỷ trở lại đây, được cả giới phê bình tinh hoa lẫn độc giả bình dân tán thưởng, liên tục đứng trong danh sách các tiểu thuyết bán chạy nhất Trung Quốc.
Dù có sự nghiệp lẫy lừng tại Hong Kong, nhưng Thượng Hải mới là nơi Vương Gia Vệ sinh ra. Phồn hoa chính là cơ hội để Vương Gia Vệ thể hiện tình yêu của mình với Thượng Hải, như ông chia sẻ: "Quyển tiểu thuyết Phồn hoa của nhà văn Kim Vũ Trừng là phông nền lý tưởng để tôi hướng tình yêu của mình về lại nơi mà tôi đã lọt lòng."
Tựa đề Phồn hoa mang nhiều ý nghĩa, không chỉ là phồn thịnh, hoa lệ, mà còn giống như đóa hoa bung nở rực rỡ. Tiêu đề này ám chỉ đến thời kỳ kinh tế khởi sắc của Thượng Hải, nơi những người đàn ông ăn nên làm ra, dễ có cơ hội đổi đời, còn những người phụ nữ cũng đang trong thời kỳ nhuận sắc.
Thượng Hải trong Phồn hoa chưa bao giờ hết ồn ào, với ánh đèn neon sáng loá rợp trời, những cửa hàng kinh doanh mọc lên như nấm, những phi vụ làm ăn, giao dịch diễn ra nhanh chóng. Tuy nhiên, ở một góc khác, Thượng Hải vẫn có những con người vật lộn mưu sinh trong cuộc sống. Họ nhìn sang cửa hàng tấp nập bên kia để mơ mộng về một ngày mình cũng có thể trở thành ông chủ, bà chủ.
Trong mắt Vương Gia Vệ, Thượng Hải là thành phố giao thoa của những điều đối lập: đèn màu và bóng tối, những con người thành đạt lẫn những người vô danh đem theo khao khát lập nghiệp, những điều cổ điển, truyền thống lẫn những sự dịch chuyển xu hướng mới mẻ.
Những câu chuyện tình lửng lơ, lưng chừng
Không giống như nhiều bộ phim điện ảnh khác từ “ông hoàng lãng mạn,” Phồn hoa dù cũng lấy tình yêu làm màu sắc chủ đạo, nhưng đó là tình yêu chung với con người và thành phố Thượng Hải. Trong khi đó, các mối quan hệ của A Bảo với những nhân vật nữ khác đều chỉ như những nụ hoa điểm xuyết trên vườn hoa rực rỡ của đạo diễn họ Vương.
Mối tình gần với tình yêu hơn cả của A Bảo là với Uông tiểu thư (Đường Yên), người luôn mang đến cho anh cảm giác muốn chở che, bảo bọc. Với Linh Tử (Mã Y Lợi), tình cảm ấy giống như hai người bạn tâm giao, cùng nhau tán gẫu những câu chuyện tầm phào của cuộc sống. Còn Lý Lý (Tân Chỉ Lôi) lại giống như người tình làm ăn, đồng cam cộng khổ cùng anh trong sự nghiệp.
Nhưng cuối cùng, những mối quan hệ ấy cũng chẳng đi tới đâu. Cứ lưng chừng, chấp chới, mãi dang dở nhưng luôn khắc cốt ghi tâm, như hình ảnh Châu Mộ Văn lặn lội đến Angkor Watt để thì thầm tình yêu dành cho Tô Lệ Trân trên lỗ nhỏ của bức tường đổ nát, hay cô gái vô danh trong Đông Tà Tây Độc mãi ôm ấp cuộc tình không thành với Âu Dương Phong.
A Bảo của Phồn hoa khiến ta nhớ tới Húc Tử của A Phi chính truyện, một chàng playboy đúng nghĩa, do huyền thoại Trương Quốc Vinh thủ vai. Cả hai chàng trai đều có sức quyến rũ đặc biệt, khiến phụ nữ say mê nhưng chẳng thể nào bớt khổ.
Húc Tử khiến phụ nữ đau khổ vì sự ái kỷ và yêu bản thân quá mức. Còn A Bảo lại vô tình làm khổ họ vì lòng vị tha, đến mức để họ tự dệt nên ảo tưởng.
A Bảo và họ như “mối quan hệ giữa trời và biển, phản chiếu lẫn nhau nhưng luôn song song, không thể giao thoa." Và rồi, ta lại thấy những người phụ nữ của Vương Gia Vệ rơi nước mắt.
Những người Thượng Hải đóng phim về Thượng Hải
Tiểu thuyết Phồn hoa được coi là viện bảo tàng về nhân tình thế thái của người Thượng Hải, là lịch sử tâm linh và kỷ niệm về cuộc sống đời thường của một lớp người. Nhà văn Kim Vũ Trừng từng tự thuật: “Nói một cách nghiêm túc, nguyên nhân viết Phồn hoa, là để kính trọng thành phố vĩ đại này.”
Chính vì thế, khi chuyển thể tác phẩm lên màn ảnh, Vương Gia Vệ chọn lựa rất kỹ và có những yêu cầu đặc biệt cho các diễn viên. Tất cả diễn viên tham gia phim đều phải học lớp đào tạo tiếng Thượng Hải. Dàn diễn viên chính như Hồ Ca, Mã Y Lợi, Đường Yên, v.v. đều là người gốc Thượng Hải.
Thậm chí, biên kịch Tần Văn của phim cũng là người gốc Thượng Hải. Tần Văn là người đứng sau các kịch bản phim Bà mẹ nóng bỏng và Nửa đời trước của đời tôi - những bộ phim truyền hình nổi tiếng dựa trên bối cảnh là Thượng Hải.
Ở Phồn hoa, ta gặp lại một Hồ Ca đẹp và buồn, như phong cách thường thấy trong các tác phẩm anh tham gia. Mã Y Lợi và Tân Chỉ Lôi đều có màu sắc mới lạ so với những vai diễn trước. Còn Đường Yên thoát mác tiểu thư bánh bèo, trở thành một Uông tiểu thư trưởng thành, độc lập khi tự mình khởi nghiệp công ty riêng.
Với nội dung độc đáo, không rập khuôn theo mô típ phim thần tượng hiện đại, cùng diễn xuất ấn tượng của dàn diễn viên, Phồn hoa chính là điểm son tiếp theo trong sự nghiệp rực rỡ của Vương Gia Vệ. Phim tái hiện một Thượng Hải đang trong thời kỳ chuyển giao nhanh chóng, với những con người nhỏ bé từng ngày nỗ lực để định danh chính bản thân trong thành phố phồn hoa.