Trong cuộc sống, bạn sẽ phải trải qua nhiều giai đoạn thay đổi bản sắc cá nhân: Khi tốt nghiệp đại học, loay hoay tìm hướng đi cho tương lai; khi bạn rời bỏ một công việc độc hại để tìm một môi trường lành mạnh hơn; hay khi lần đầu rời khỏi quê hương đến một xứ sở mới.
Những trải nghiệm này dần mài giũa đi một phần con người bạn, rồi lại bồi đắp thêm một lớp mới. Mỗi lần chuyển hướng đồng nghĩa với nhiều cơ hội hơn để hướng tới một cuộc sống tốt đẹp hơn. Tuy nhiên, sẽ có những lúc, bạn sẽ thấy hoang mang với bản sắc của mình, hoang mang về môi trường mình thực sự thuộc về.
My Holland là một chuyên gia về tâm lý học tích cực và khoa học thần kinh trong vấn đề lãnh đạo (neuroleadership). Chị tin rằng sự tự tin đến từ việc kết nối với bản thân. Sinh ra ở Pháp và sau nhiều năm sống ở Úc, My chuyển về Việt Nam cùng gia đình "để giúp đất nước bắt kịp với thế giới sau những tàn dư do chiến tranh để lại."
Chị là nhà sáng lập của EQuest Asia, một tổ chức đào tạo lãnh đạo và khai vấn dành cho các nhà điều hành cấp cao, chuyên về phát triển thông minh cảm xúc (EQ), tâm lý tích cực và hạnh phúc trong công việc.
Tuy nhiên, là một người mang dòng máu Việt xa xứ và hiện quay trở về, chị muốn làm nhiều hơn thế nữa. Gần đây, My đã thông báo ra mắt dịch vụ mới dành cho Việt Kiều mang tên “VK Vacay Route to Roots” – chuyến du thuyền trên sông Mekong để giúp những con xa xứ khám phá lại những kết nối và văn hóa của quê hương.
Trong cuộc trò chuyện với Vietcetera, My chia sẻ điều gì đã truyền cảm hứng cho chị ra mắt dịch vụ du thuyền này, những vấn đề về bản sắc cá nhân mà chị phải đối mặt trong quá khứ, và điều gì ở Việt Nam khiến chị thấy thân thuộc.
Điều gì thôi thúc chị có ý tưởng này? Và tại sao dịch vụ này chỉ dành cho Việt Kiều hoặc người Việt quan tâm đến tính đa dạng sắc tộc của họ?
Công ty mà tôi đã thành lập ở Việt Nam cách đây 4 năm hoạt động trong lĩnh vực phát triển khả năng lãnh đạo, khai vấn, và tâm lý tích cực. Mục đích của chúng tôi là giúp các doanh nghiệp có trụ sở tại đây cải thiện văn hóa trong môi trường làm việc, và tạo ra hạnh phúc trong công việc cho nhân viên.
Một trong những yếu tố quan trọng là sự kết nối và có chí hướng trong cuộc sống. Nếu chúng ta biết chúng ta là ai, chúng ta đang làm việc với ai, có chung chí hướng với ai, chúng ta sẽ trở thành nhân tố thiết yếu, góp phần tạo ra một văn hóa doanh nghiệp tích cực.
Bản thân là một Việt Kiều, tôi nhận ra rằng mình đã tìm kiếm một cảm giác kết nối suốt cuộc đời mình. Tôi sinh ra ở Pháp và đã sống ở nhiều quốc gia khác nhau, nhưng bản sắc Việt Nam luôn tồn tại trong tôi. Tuy nhiều lúc, những kỳ vọng bên ngoài khiến tôi không khỏi băn khoăn về bản sắc của mình.
Người Pháp coi tôi là người nước ngoài, ngay cả khi đó là nơi tôi sinh ra. Còn ở Việt Nam, tôi lại bị chất vấn vì vốn tiếng Việt không hoàn hảo. Tôi là người Việt Nam 100%, có cha mẹ là người Việt Nam và tôi rất tự hào về nền văn hóa của mình.
Kể từ khi chuyển về Việt Nam, tôi đã học được rất nhiều điều về di sản văn hoá bản địa mà tôi - người mang dòng máu Việt - được kế thừa. Phần lớn những gì tôi biết về Việt Nam khi còn nhỏ là qua những lời kể của cha mẹ, những người thuộc thế hệ trước. Nhưng đất nước đã thay đổi rất nhiều kể từ khi họ rời Việt Nam vào những năm 1950.
Khi cùng thảo luận với những Việt Kiều khác, tôi nhận thấy nhu cầu được lấp đầy những khoảng trống trong bản sắc của họ. Tôi muốn sử dụng kỹ năng và kinh nghiệm của mình để giúp đỡ những người khác trên hành trình này. Cũng có khá nhiều người Việt có ý thức mãnh liệt về cái hồn và bản sắc của nước Việt Nam.
Chị có thể nói thêm về những vấn đề mà Việt Kiều gặp phải trong quá trình tìm kiếm danh tính của mình?
Đó là khi bị hiểu lầm bởi cả hai nền văn hoá.
Với người phương Tây, chúng tôi là người nước ngoài, bất kể đã sống ở đó bao lâu hay đóng góp cho xã hội của họ nhiều như thế nào. Ngoại hình khác nhau nên cách họ đối xử với chúng tôi cũng khác nhau. Ở Pháp, tôi thường được khen là thông thạo tiếng Pháp. Tôi còn đứng đầu lớp về tiếng Pháp ở trường trung học đấy!
Lớn lên ở Pháp vào cuối những năm 60 và 70, sợi dây liên hệ giữa gia đình tôi với Việt Nam bị gián đoạn bởi chiến tranh.
Ngày nào chúng tôi cũng hồi hộp chờ tin đăng ở nước ngoài. Khi đó chúng tôi sẽ nhận được thư mang tin tức về gia đình ở quê nhà. Mỗi đêm TV đều phát những hình ảnh khủng khiếp từ chiến tranh. Cha tôi là bác sĩ, nên chúng tôi thường đóng gói tập san y tế và thuốc để gửi đến bệnh viện.
Đối với hầu hết Việt Kiều lớn lên ở một quốc gia khác, thông tin về Việt Nam và văn hóa bản địa có thể khá khó hiểu. Nhiều gia đình Việt Kiều vẫn nhung nhớ tới quãng thời gian họ còn ở Việt Nam, nơi mà họ đã rời bỏ cách đây hàng chục năm.
Những câu chuyện xưa như thế này rất quan trọng với gia đình, nhưng cũng không thực sự cần thiết trong quá trình kết nối với xã hội và văn hoá Việt Nam thế kỷ 21.
Trước những vấn đề này, tại sao bạn và gia đình lại chọn chuyển về Việt Nam?
Đây không phải là lần đầu tôi nhận được câu hỏi này.
Trước khi chuyển đến đây, chúng tôi sống trong một ngôi nhà tiện nghi tại một thị trấn nhỏ đẹp như tranh ngay bờ biển phía đông nước Úc với rừng mưa tuyệt đẹp và những bãi biển vắng người. Nhưng tôi luôn cảm thấy thiếu vắng một cái gì đó.
Một phần, như tôi đã đề cập, do luôn bị coi là người nước ngoài ngay chính nơi mình sinh ra. Nhưng mặt khác, tôi cũng muốn tạo ra sức ảnh hưởng đến xã hội. Tôi luôn muốn chia sẻ những kinh nghiệm của mình ở Việt Nam, để giúp đất nước bắt kịp với phần còn lại của thế giới sau những tàn dư của thế kỷ trước để lại.
Triển khai vào đúng thời điểm phù hợp, công việc kinh doanh của tôi cũng đã phát triển mạnh mẽ. Nhưng quan trọng hơn hết, tôi như được tiếp thêm sức mạnh khi thấy khách hàng của mình được truyền cảm hứng và trở nên sôi nổi nhờ kiến thức mà chúng tôi chia sẻ.
Chúng tôi thách thức họ suy nghĩ tích cực về chí hướng của bản thân, và một khi khơi gợi được điều này, họ sẽ không còn quay lại cách nhìn tiêu cực như xưa nữa.
Người chồng xứ Kiwi là người đồng hành và hỗ trợ tôi rất nhiều trong công việc kinh doanh này. Vì làm việc tại NewZealand và Úc một thời gian dài nên anh ấy rất thích thú trước những thách thức và cơ hội mới mà Việt Nam mang lại. Hai cô con gái của chúng tôi thì cùng theo học tại trường đại học RMIT Sài Gòn.
Tôi rất vui khi thấy gia đình mình kết nối với di sản Việt Nam thông qua mối quan hệ với bạn bè ở đây và mong muốn được khám phá đất nước này.
Có gì đáng chờ đợi trong chuyến hành trình này?
Chuyến tàu sẽ là trải nghiệm khám phá cuộc sống và chính bản thân bạn. Hành khách sẽ di chuyển bằng xe limo từ Thành phố Hồ Chí Minh tới Cần Thơ. Từ đây, họ sẽ lên du thuyền và bắt đầu chuyến hành trình 3 ngày 2 đêm.
Con tàu có sức chứa 15 khách và được thiết kế rất tinh tế. Đồ ăn và rượu vang luôn có sẵn. Các tiện nghi sinh hoạt khác cũng được đảm bảo rất tốt. Vào buổi sáng sẽ diễn ra các buổi hội thảo, còn buổi chiều thì dành cho các hoạt động nhẹ nhàng như viếng thăm ngôi chùa Khmer hay giao lưu với người dân địa phương ở khu vực sông Mekong.
Trong các buổi chia sẻ trong chuyến đi, chị thường đề cập về những chủ đề gì?
Cũng tuỳ vào những ai tham gia trong chuyến đi, nhưng tôi thường nói đề những vấn đề chung mà tất cả Việt Kiều phải đối mặt.
Ví dụ như, làm thế nào để tìm thấy tiếng nói riêng trước những xung đột về kỳ vọng xã hội từ các nền văn hoá khác nhau.
Hay, cách thể hiện cảm xúc khi vốn từ vựng của chúng ta khá hạn chế. Với tôi, tôi luôn thấy tiếc nuối vì không thể trao đổi sâu hơn với cha mẹ bằng ngôn ngữ mẹ đẻ vì vốn tiếng Việt hạn chế.
Hoặc thậm chí là vấn đề đặt tên cho con như đặt tên theo tiếng Việt hay tiếng nước ngoài.
Tất cả chúng ta đều có vấn đề của riêng mình, và tôi muốn khám phá những vấn đề người Việt Kiều gặp phải mà không đưa ra phán xét nào. Du thuyền này sẽ là một không gian an toàn để những đồng bào Việt Kiều được lắng nghe và học hỏi, từ đó mở ra những hiểu biết sâu sắc hơn về bản sắc cá nhân.
Những người Việt Kiều kết nối với nguồn gốc quê hương như thế nào?
Với tôi, điều quan trọng là giữ cho mình tính tò mò, ham học hỏi, đồng thời có một tâm hồn cởi mở, tôn trọng người khác trong quá khứ lẫn hiện tại, và tính khiêm tốn vì chúng ta không thể biết hết mọi thức.
Khi đó, những kết nối với cội rễ sẽ tự nảy mầm và lan toả.
Việt Kiều có những cống hiến nào cho đất nước mà chưa được thừa nhận đúng mức?
Thường mọi người sẽ nhắc đến những thương vụ về kinh tế, thương mại quốc tế mà Việt Kiều mang lại cho Việt Nam, cũng như các câu chuyện thành công ở xứ người. Ngoài ra còn có rất nhiều giáo viên và chuyên gia tư vấn chia sẻ kiến thức.
Nhưng ngoài kinh nghiệm sống, Việt Kiều sở hữu thế giới quan rộng và sự nhanh nhạy về văn hóa. Nhờ đó, họ có khả năng nắm bắt tốt những cơ hội kinh tế khi Việt Nam đang hội nhập với sự phát triển chung trên toàn cầu.
Nếu những gì tôi đang làm đóng góp được phần nào cho sự phát triển của Việt Nam, tôi sẽ cảm thấy đang tiến lại gần hơn với nguồn gốc cội rễ của mình.
Đặt chỗ trên VK Vacay với mã Vietcetera để nhận ngay ưu đãi 2 triệu đồng. Mã có hiệu lực đến ngày 21/7/2022.