Được chuyển ngữ từ bài viết “7 Things Sex Education Should’ve Taught Us But Didn’t” đăng tải trên blog cá nhân của tác giả Mark Manson.
Ở thế kỷ 21, có hai điều mà chúng ta phải công nhận: 1/ giáo dục giới tính quan trọng và 2/ những nền văn hóa coi tình dục là điều đáng xấu hổ thường có nhiều sự cố liên quan đến nó.
Có hai kiểu tiếp cận trong giáo dục giới tính. Kiểu thứ nhất cởi mở và thực tế (chẳng hạn “bạn sẽ đến lúc muốn làm chuyện ấy, nhưng bạn cần biết cách quan hệ sao cho an toàn”). Kiểu thứ hai nghiêm ngặt và né tránh (“đừng quan hệ tình dục trước khi bạn kết hôn”).
Và theo các số liệu thống kê về mang thai tuổi vị thành niên, nạo phá thai và nhiễm HIV, kiểu thứ nhất có hiệu quả rõ ràng hơn hẳn. Điều này không có gì khó hiểu, vì theo bản năng chúng ta luôn muốn làm những thứ mình bị cấm. Đây là lý do càng dạy học sinh không được quan hệ sớm, các em càng muốn làm ngược lại, dẫn tới những kết cục không đáng có.
Sau 8 năm trong lĩnh vực tư vấn hẹn hò, tôi nhận thấy hầu hết người trẻ đều không được chuẩn bị những kiến thức và kinh nghiệm giúp họ xử lý những bối rối và căng thẳng phát sinh trong đời sống tình dục. Dưới đây là 7 điều đáng nhẽ chúng ta nên được học trong tiết giáo dục giới tính thời phổ thông:
1. Tình dục không chỉ là vấn đề sinh lý
Giáo dục giới tính ngày nay phần nhiều vẫn là những lược đồ về cơ thể người, các cơ quan sinh dục và hành vi sinh sản của con người. Nó không khác gì một lớp giải phẫu học luôn kết thúc với câu nói kinh điển “Nhớ sử dụng bao cao su/vòng tránh thai/thuốc tránh thai nhé!”
Thực ra một số kiến thức trong các lớp này khá hữu ích. Chúng ta cần biết về quá trình quan hệ tình dục, cách phụ nữ thụ thai và các bệnh lây qua đường tình dục. Nhưng tôi phải thú thật là, trong giây phút nồng cháy với bạn gái, tôi chưa bao giờ nghĩ đến ống dẫn tinh của mình hay chất lượng tử cung của cô ấy cả. Những điều này thực sự không liên quan lắm vào thời điểm đó.
Con người là sinh vật có đời sống tình dục lộn xộn và phức tạp hơn đa số các loài khác trên hành tinh này. Bởi đối với chúng ta, hoạt động tình dục không đơn thuần là sự thôi thúc sinh học - nó còn mang ý nghĩa về mặt tâm lý và xã hội. Chúng ta quan hệ tình dục vì niềm vui, vì đam mê, vì muốn giải trí, thậm chí vì muốn trả thù ai đó.
Ta lên giường với cả người tốt và người xấu, cả bạn bè lẫn kẻ thù, cả người gợi cảm lẫn người thô thiển. Ta làm chuyện ấy khi vui, khi buồn, khi chán, khi cô đơn và cả khi đang đắm chìm trong tình yêu.
Chúng ta quan hệ cũng để có em bé mà duy trì nòi giống, nhưng đó không còn là động lực chính của đa số các cuộc yêu ngày nay. Vậy tại sao giáo dục giới tính lại chỉ chú trọng vào việc này?
Đáng nhẽ chúng ta phải được học về khía cạnh giải trí, xã hội và cảm xúc của tình dục và hệ quả của chúng. Giáo dục giới tính nên thảo luận về ý nghĩa của việc giao hợp, đặt ra các kỳ vọng và ranh giới rõ ràng, cách xử lý cảm giác xấu hổ và khó xử cũng như trách nhiệm với việc quan hệ tình dục an toàn và riêng tư.
Tình dục có thể là một trải nghiệm tuyệt vời. Vì vậy, hãy nói về nó một cách cởi mở hơn trong giáo dục giới tính.
2. Làm sao để tôn trọng ranh giới cá nhân
Trong nhiều nền văn hóa, tình dục gắn liền với sự xấu hổ và mặc cảm. Cả đàn ông và phụ nữ đều ngại nói với nhau về những ham muốn của họ. Đây là cội nguồn của mọi hiểu lầm trong giao tiếp, và cả trong đời sống tình dục của họ sau này.
Một yếu tố quan trọng của tình dục là sự đồng thuận. Trong giáo dục giới tính, từ này hay được phân tích theo kiểu “nếu phụ nữ nói không, thì có nghĩa họ không muốn quan hệ”. Cách giải thích này nghe thì rất hợp lý, nhưng nó phủ nhận hoàn toàn sự phức tạp của vấn đề.
Nó đóng khung tình dục theo quan điểm “Bên nữ có toàn quyền quyết định, nên bên nam phải thuyết phục được họ”. Nói cách khác, đàn ông phải chứng tỏ bản thân mình với phụ nữ, và phụ nữ phải được đàn ông “chinh phục” để có thể quan hệ. Đây hoàn toàn không phải sự đồng thuận, mà là sự thao túng lẫn nhau.
Cả hai bên nên nói rõ với nhau những mong muốn về tình dục ngay khi bắt đầu mối quan hệ. Và “mong muốn” không chỉ nghĩa là đối phương muốn lên giường với bạn - nó còn thể hiện khi đối phương muốn hẹn bạn đi chơi hay muốn tới nhà bạn nữa.
Trẻ em nên được dạy rằng, không có gì đáng xấu hổ khi đồng ý hoặc từ chối những đề nghị này, bất kể giới tính, xu hướng tính dục hay nguyên nhân nào khác. Việc bản thân có ham muốn tình dục hay từ chối ham muốn tình dục từ người khác đều hợp lệ và nên được tôn trọng - đơn giản vậy thôi.
3. Tình dục không phản ánh giá trị cá nhân của bạn
Để đạt tới cảnh giới này, thì điều kiện tiên quyết là tình dục phải được tách rời khỏi cái mác tự hào và xấu hổ. Ở nhiều nền văn hóa, các chàng trai vẫn bị trêu nếu chưa quan hệ với em gái nào, và các cô gái vẫn bị điều tiếng nếu lên giường với quá nhiều người.
Chừng nào vấn nạn này chưa chấm dứt, thì đàn ông vẫn sẽ có lý do lôi kéo phụ nữ vào những tình huống mà sự đồng thuận trở nên mơ hồ. Về phía phụ nữ, họ cũng sẽ có động cơ thao túng đàn ông vào các tình huống khiến họ thấy bất lực.
Điều này khiến ai nấy đều nản khi nói về tình dục, thậm chí khiến một số người nói dối và cưỡng hiếp người khác. Và không phải ngẫu nhiên mà tỷ lệ bạo lực tình dục và ly hôn ở các nước có văn hóa xem tình dục là niềm tự hào hay xấu hổ lại rất cao. Khi một thanh niên bị trêu vì còn trai tân, cậu sẽ không ngại cưỡng hiếp người con gái khác để thể hiện tính đàn ông của mình.
4. Khác biệt về xu hướng tính dục là tự nhiên
Giờ đây điều này là hiển nhiên, nhưng tôi xin nhắc lại cho ai vẫn đang có tư tưởng phong kiến. Đồng tính luyến ái là hoàn toàn tự nhiên, và việc sống đúng xu hướng tính dục (hoặc thử nghiệm với nó) không có gì trái đạo đức. Thậm chí khoa học đã chứng minh, đồng tính luyến ái có thể mang yếu tố di truyền. Nó là xu hướng được ghi nhận ở lịch sử phát triển nhân loại qua nhiều nền văn hóa.
Ngay chính khái niệm “xu hướng tính dục” là một sản phẩm tương đối mới của văn hóa đại chúng phương Tây. Và nó không cố định, mà có thể biến thiên nhiều lần trong cuộc đời mỗi người (có hẳn một thang đo Kinsey 7 nấc để đo lường sự thay đổi này).
Những nghiên cứu tâm lý gần đây cũng đã chứng minh một điều hiển nhiên mà chúng ta đều biết: đàn ông đồng tính có xu hướng kìm nén bản thân khi gặp các kích thích tình dục đồng tính. Điều này không có gì khó hiểu, bởi thứ ta ghét ở người khác đôi khi chính là thứ ta thấy xấu hổ về bản thân.
Sự tò mò và nhu cầu muốn thử nghiệm tình dục đồng giới là phổ biến ở cả hai giới. Nó không phải điều gì khác thường và nên được xã hội chấp nhận.
5. Nam giới và nữ giới trải nghiệm tình dục khác nhau thế nào
Thực tế có không ít người phản đối ý kiến này. Họ cho rằng đây là sự phân biệt giới tính, vì đã là tình dục thì nam hay nữ đều sẽ có trải nghiệm tương tự nhau.
Nhưng nếu bạn đã thấy trọn vẹn cơ thể một người khác giới, bạn sẽ biết chắc chắn nó khác cơ thể mình. Nam và nữ khác nhau cả về sinh lý lẫn tâm lý, vì vậy cũng sẽ có trải nghiệm khác nhau về tình dục. Điều này đã được các nhà khoa học chứng minh khi nghiên cứu người đồng tính luyến ái tương tác với nhau. Những người chuyển giới cũng xác nhận rằng, trải nghiệm tình dục của họ khi chuyển giới khác hẳn với khi ở giới tính ban đầu. Nói một cách cụ thể, chúng ta đáng nhẽ nên được học những điều như:
- Sự khác biệt trong ham muốn tình dục giữa nam và nữ;
- Sự linh hoạt tính dục trong ham muốn của phụ nữ;
- Các biểu hiện rõ ràng về thể chất và thị giác của đàn ông khi hưng phấn;
- Vì sao đàn ông muốn quan hệ tình dục thường xuyên và với nhiều đối tượng hơn, bất kể chủng tộc hay nền văn hóa họ thuộc về. Điều này thậm chí được ghi nhận ở cả người chuyển giới từ nữ sang nam.
Tóm lại là, nam và nữ khác nhau ở một vài khía cạnh trong tình dục. Không có gì đúng hay sai trong những khác biệt này, và cả hai giới nên được đối xử và tôn trọng như nhau.
Những khác biệt này cũng không hề biện minh cho các hành vi phi đạo đức. Chẳng hạn, nếu tôi sinh ra đã có cánh tay khổng lồ, thì không có nghĩa tôi có quyền đấm người khác. Nếu một chàng trai bẩm sinh đã có ham muốn tình dục cao, thì không có nghĩa anh được quyền cưỡng hiếp phụ nữ. Đây hoàn toàn chỉ là yếu tố sinh lý tự nhiên, nó không có nghĩa anh là một yêu quái râu xanh sẵn sàng giở trò đồi bại với bất cứ cô gái nào.
6. Một mối quan hệ tốt sẽ dẫn tới trải nghiệm tình dục tuyệt vời
“Cứ kết hôn đi thì biết!” - đây là câu nói kinh điển ta thường nghe trong giờ học về động lực của các mối quan hệ tình dục. Theo cách giải thích của nó, thì chỉ cần đeo nhẫn cưới là bạn giải quyết được mọi bất an mình có về tình dục.
Nhưng thực tế hoàn toàn ngược lại. Không ít người ước họ hẹn hò (và quan hệ) nhiều hơn trước khi kết hôn.
Vấn đề nằm ở chỗ, các lớp học giới tính có thể thao thao bất tuyệt những khái niệm về ống dẫn trứng, hợp tử hay nhiễm sắc thể X và Y. Vậy vì sao ta không thể làm điều tương tự với các kiến thức khoa học về quan hệ lãng mạn? Điều này thậm chí còn quan trọng hơn các kiến thức sinh học kia nữa.
Những kiến thức như lý thuyết gắn bó, nhu cầu tình cảm hay sự khác biệt giữa tình yêu, ham muốn và cam kết đều rất đáng đưa vào giáo dục giới tính. Bên cạnh đó, những nỗi lo âu thường gặp trong quan hệ lãng mạn và các mẹo xử lý chúng chắc chắn sẽ rất hữu ích.