Flex vốn có nghĩa ban đầu là sự phô diễn cơ bắp và sức mạnh bản thân, sau này được nhiều rapper sử dụng, chỉ hành động khoe khoang quá lố, đôi khi khiến người khác thấy phiền.
Tuy nhiên trong hoàn cảnh phù hợp, nó có thể tạo nên ngoại lệ. Điển hình phải kể đến một nhóm Facebook về flex đã thu hút sự chú ý lớn không lâu sau khi thành lập. Hơn 1.2 triệu thành viên, bao gồm cả người nổi tiếng, nhiệt liệt “khoe” thành tích của mình trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Tâm lý nào đứng sau sức hấp dẫn của trào lưu này?
Nhu cầu được thuộc về và công nhận
Theo tháp nhu cầu của Maslow, một khi thỏa mãn được nhu cầu căn bản về sinh lý và an toàn (2 tầng dưới cùng), con người sẽ theo đuổi những nhu cầu cao hơn về tinh thần. Cụ thể, đó là nhu cầu tình cảm (mong muốn được thuộc về), nhu cầu được kính trọng và nhu cầu thể hiện bản thân. Flex là phương thức khá hoàn hảo, đánh trúng cả 3 nhu cầu này của bạn.
Chẳng hạn khi chia sẻ một thành tựu của bản thân và được người khác khen ngợi, cái tôi của bạn sẽ được thỏa mãn. Trường hợp này, thành tựu giúp bạn trở nên “độc nhất vô nhị” so với số đông, từ đó kiến tạo bản dạng của riêng mình. Nhưng nó cũng giúp bạn tìm thấy những cá nhân cùng sở thích và chí hướng với mình, từ đó có cảm giác được thuộc về.
Thực tế từ thời kỳ giãn cách xã hội, đã có những hội nhóm nơi mọi người flex tài nấu ăn, cắm hoa hay trang trí nhà. Tuy nhiên không phải ai cũng có những tài năng trên, nên họ tìm đến một cộng đồng nơi họ có thể flex về bất cứ điều gì mình có.
Niềm vui nhỏ từ sự chú ý
Khi được người khác khen ngợi, một lượng dopamine nhỏ sẽ được sản sinh giúp tâm trạng bạn phấn chấn. Điều tương tự cũng xảy ra mỗi khi có người like hay “thả tim” vào bài đăng trên mạng xã hội của bạn.
Thử tưởng tượng khi bạn đăng bài flex trong cộng đồng và liên tục được người khác nhấn like, dopamine sẽ sinh ra liên tục, mang lại cho bạn cảm giác “high” không hề nhẹ.
Trường hợp này, bạn có được sự công nhận quy mô lớn vượt xa vòng tròn các mối quan hệ trong cuộc sống hàng ngày. Đối với nhiều người, đây dường như là liều thuốc giúp họ tăng thêm sự tự tin trong thời kỳ văn hóa mạng xã hội phát triển, áp lực đồng trang lứa len lỏi khắp nơi.
Nhu cầu thể hiện mà không lo bị phán xét
Văn hóa Việt Nam nói riêng và Á Đông nói chung vốn thiên về tập thể (collectivism), đề cao sự khiêm tốn và không khuyến khích thể hiện bản thân. Thêm vào đó, các cộng đồng trên mạng là nơi con người ít kiềm chế cái tôi của mình hơn. Chúng cũng mang lại không gian thoải mái, giúp mọi người flex mà không lo bị phán xét như khi tương tác ngoài xã hội.
Đây chính là lý do cộng đồng flex thu hút cả những người nổi tiếng. Không chỉ chia sẻ được thoải mái về thành tựu bản thân, họ còn có thể tương tác gần gũi hơn với công chúng - một chiến lược hoàn hảo giúp họ ghi điểm lâu dài. Về phía công chúng, việc ở trong cùng một cộng đồng, “thở” cùng bầu không khí với người nổi tiếng cũng giúp họ được truyền cảm hứng hơn.
Flex ra sao để không thành khoe khoang?
Như vậy có thể thấy, việc flex thực ra cũng khá… vui. Có điều trước khi flex, bạn cần chú ý 4 nguyên tắc sau để không đi trật bánh xe với mong muốn của bạn:
Flex trong hoàn cảnh được flex: Những cộng đồng flex như trên là ví dụ điển hình. Ở ngoài đời, bạn cũng nên chú ý flex đúng lúc, đúng chỗ và đúng người (ví dụ một nhóm bạn có cùng khiếu hài hước, cùng chung một trải nghiệm).
Flex vẫn chừa lối cho người khác flex cùng: Khi người khác flex về thành tựu của họ, bạn cân nhắc trước khi nói những câu như “ôi tưởng gì” hay “có vậy mà cũng flex”. Dù có thể bạn chỉ có ý đùa, nhưng cách nói trên dễ gây hiểu nhầm rằng bạn không tôn trọng quyền được flex của người khác.
Flex những gì bạn có: Không nên nói quá hoặc “chém gió”, flex điều bạn vốn không có. Nếu bị “check VAR” sẽ rất khó xử đấy!
Flex theo kiểu khiêm tốn: Tham khảo bài viết về humble-brag để flex với ngôn ngữ khiêm tốn nhất có thể.