1. AI slop là gì và nguồn gốc của nó
“Slop” vốn có nghĩa ban đầu là cám - đồ ăn dư thừa thường được dùng để chăn nuôi gia súc. Sau này slop được mở rộng hàm nghĩa ra các loại đồ ăn được sản xuất công nghiệp, chất lượng thấp, ít dinh dưỡng. Khi kết hợp với AI, chúng ta có ngay thuật ngữ chỉ dạng nội dung kém chất lượng được tạo ra hàng loạt, y như cách mà thức ăn slop được sản xuất. AI slop hiếm khi cung cấp thông tin hay tạo ra nội dung có ý nghĩa, mà chủ yếu được sử dụng với mục đích kéo tương tác, tối ưu hóa thuật toán trên mạng xã hội.
AI slop bắt đầu xuất hiện trên X (trước đây là Twitter), Tumblr và Reddit từ cuối năm 2022/đầu năm 2023 - thời điểm ChatGPT, Midjourney & Stable Diffusion đã ra mắt được một thời gian. Tuy nhiên phải đến năm 2024-25, thuật ngữ mới thực sự trở nên phổ biến nhờ các bài phân tích của các nhà báo, lập trình viên nổi tiếng trong giới công nghệ như Simon Willison, Casey Newton & Katrin Bennhold.
2. Vì sao AI slop phổ biến?
Ngày 15/12/2025, từ điển Macquarie của Úc chính thức công bố AI slop là “từ ngữ của năm” (word of the year). Trong khi đó, từ điển Cambridge lựa chọn parasocial, Oxford chọn rage bait, Collins chọn vibe coding và Merriam-Webster cũng lựa chọn slop làm từ nổi bật nhất năm 2025 của mình.
Nếu để ý bạn sẽ thấy, tất cả các “từ ngữ của năm” 2025 đều nói về sự chi phối ngày càng lớn của AI lên đời sống trực tuyến của con người. Chúng phơi bày nỗi lo ngại rằng không gian mạng đầy rẫy sự giả tạo, thao túng và những mối quan hệ ảo. Một bài điều tra đăng tải trên The Atlantic năm 2021 còn nhận định, internet sẽ “chết” khi phần lớn các nội dung trên mạng được AI sản xuất với rất ít sự can thiệp từ con người. Điều này khiến nhiều nội dung mất đi tính nguyên bản, tính nhân văn và cảm xúc làm nên sự hấp dẫn vốn có trước đây.
3. Hệ lụy từ AI slop
AI đã hỗ trợ người làm sáng tạo rất nhiều trong việc tìm thông tin, cảm hứng, chỉnh sửa và hậu kỳ những sản phẩm của mình. Tuy nhiên khi lạm dụng quá nhiều để sáng tạo nội dung, nó có thể hủy hoại thế giới mạng.
Điểm khác biệt lớn nhất giữa AI slop so với các kỹ thuật chỉnh sửa ảnh trước đây (kể cả deepfake), là nó có thể tạo ra một chủ thể hoàn toàn không có thật chỉ dựa vào câu lệnh cho chatbot, bất kể nó có kỳ quái đến đâu. Đây chính là nguyên tắc mà “vũ trụ” brainrot sử dụng để tạo ra những nhân vật như cá mập 3 chân Tralalero Tralala, chày gỗ có tay Tung Tung Tung Sahur, hay thậm chí… chúa Jesus mình tôm.
Thực tế trong lịch sử có không ít nhân vật hư cấu đã trở thành biểu tượng văn hóa, như nhân sư Sphinx hay Nàng tiên cá. Thế nhưng những nhân vật này đều được tạo ra bởi con người (chẳng hạn Sphinx là vị thần trong thần thoại Ai Cập, còn tiên cá vốn xuất hiện từ lâu trong văn hóa Bắc Âu), đều có những giai thoại gắn liền với văn hóa và lịch sử của cộng đồng mà chúng gắn bó.
AI slop có thể tạo ra một chủ thể hoàn toàn không có thật.
Trong khi đó, các nhân vật AI slop được tạo ra thuần túy từ câu lệnh, hoàn toàn không đi theo phép tắc nào và cũng không mang ý nghĩa gì đặc biệt. Điều này có thể dẫn đến việc tạo ra những nội dung vi phạm nghiêm trọng giá trị đạo đức, luật pháp, và lâu dài là sự suy đồi về đạo đức trên thế giới mạng. Một ví dụ điển hình có thể kể đến nhân vật Bombardino Crocodilo - một con cá sấu thân máy bay chiến đấu chuyên rải bom và đùa cợt về nạn diệt chủng ở dải Gaza.
Bên cạnh đó, năm 2025 chúng ta đã chứng kiến số lượng các câu chuyện “nội dung ảo, hệ quả thật” tăng đột biến. Câu chuyện về cặp du khách lớn tuổi đi hơn 300km đến điểm du lịch trong video AI tạo nhưng tới nơi mới biết địa điểm không có thật, hay thiếu niên 16 tuổi tự vẫn do làm theo ChatGPT hướng dẫn một lần nữa cảnh tỉnh chúng ta không nên xem thường những hệ lụy mà AI slop gây ra.
4. Những đặc điểm nhận diện AI slop
Những nội dung AI slop thường có các đặc điểm như sau:
- Văn phong chung chung, vô hồn: Ví dụ điển hình là các bài viết có những cụm từ bị lạm dụng nhiều lần, những luận điểm mơ hồ mà thiếu đi trải nghiệm thực tế, câu chuyện cá nhân của nhân vật trong bài. Kiểu nội dung này đặc biệt phổ biến ở các bài viết về du lịch, văn hóa hoặc sức khỏe tinh thần.
- “Bình cũ rượu mới”: Nếu bạn thấy 7749 bài viết trên một website đi theo một cấu trúc giống nhau, khai thác cùng một nội dung nhưng xào bài theo thứ tự khác nhau, thì nhiều khả năng chúng được AI tạo ra để tối ưu thuật toán là chính, chứ không phải để cung cấp thông tin.
- Đúng lý thuyết, nhưng chẳng có gì mới: Kiểu nội dung này không sai về lý thuyết, nhưng chúng không mang lại kiến thức gì mới mẻ, hữu dụng cho người đọc/người xem. Chẳng hạn bạn lướt trúng clip với thumbnail “10 bí kíp giúp bạn vượt qua ngày ‘đèn đỏ’”, nhưng ấn vào thì toàn những kiến thức chúng ta đã được học từ trên ghế nhà trường.
- Hình ảnh kém chất lượng: Những nhân vật kỳ quái được tạo ra bằng câu lệnh chatbot, không theo một quy tắc nào, gây khó chịu thị giác và có phần ám ảnh (ví dụ điển hình: Italian brainrot).
5. Cách sử dụng AI slop?
Tiếng Anh
A: I don’t know what content is worth watching these days, they all look the same to me.
B: Well, it’s mostly AI slop these days. The internet seems like it’s dead to be honest.
Tiếng Việt
A: Mình chẳng biết dạo này có nội dung gì đáng xem nữa, lên mạng thấy cái gì cũng na ná nhau.
B: Ầy, thì hầu hết nội dung mạng giờ do AI slop mà. Mạng internet đã “thoái hóa” từ lâu rồi.